Esaret’in Bedeli birinci çıktığında ileride bu kadar başarılı olacağını sinemanın direktörüne söyleseydiniz o dahi inanmazdı. Özgürlük ve umut etmek üzerine yapılan bu Amerikan draması başarılı olacaktı fakat IMDB’de izleyicilerin oylarıyla en çok beğenilen sinema olacağını, tüm vakitlerin en iyi dördüncü sineması seçileceğini, Baba ve Star Wars üzere sinemalara rakip olacağını hiç kimse varsayım edemezdi herhalde.
Artık gelin tüm vakitlerin en çok beğenilen bu sineması ile ilgili az bilinen 10 enteresan bilgiye:
10- Sana Neden Red Diyorlar?
Esaretin Bedeli, Stephen King’in Different Seasons kitabındaki kısa bir kıssadan uyarlanmıştır. Kitapta Red karakteri; kızıl saçlı, orta yaşlı bir İrlandalı olarak tasvir edilir. Lakin sinemada Red’i Morgan Freeman
9- Umut Güzel Bir Şeydir, Tahminen de En Güzeli:
Esaretin Bedeli bir hapishane sineması olsa da sinemanın ana teması özgürlük ve umut üzerinedir. Zira sinema bize, Müebbet mahpus bile yeseniz, çok berbat kaidelerde zorbalığın her türlüsüne de maruz kalsanız umut etmekten asla vazgeçmemelisiniz. Andy’nin Red’e yazdığı mektupta da vurguladığı üzere: Unutma Red umut iyi bir şeydir… Ancak direktör sinemanın umut üzerine olduğunu ısrarla vurgulamak için sineması de bu söz ile bitirmiş.
8- Dini Göndermeler
Bir çok eleştirmen ve sinemanın fanlarına nazaran, Esaret Bedeli’nde çok sayıda dini sembol ve gönderme vardır. Mahkeme sahnesinde Andy’nin karısı ve aşığı için işledikleri günah denmesi ve cehennem vurgusu, Hapishane müdürünün “İki şeye inanırım disiplin ve İncil Allah’a güvenin” kelamı. Hapishanenin bir kiliseyi andırması Andy’nin bir rahip üzere hapishanedekileri ıslah etme gayreti ve daha bir çok şey. Bilhassa de çatıdaki sahne. Bu sahnenin İsa’nın son akşam yemeğine vurgu yaptığı söyleniyor. Buna inanmak için bir sebebimiz var mı? Aslında var. Öncelikle çatıda çalışmaya gidenlerin sayısı uyarlandığı kitaptakinden farklı olarak 12 kişidir. Hz İsa’nın 11 havarisi olduğunu düşünürsek bu durum tesadüften biraz fazlasıdır. Üstelik İncil’de İsa’nın son akşam yemeğinde havarilerin bilakis şarap içmeyen tek kişi olduğu yazılır. Çatıda bira içmeyen tek kişi ise Andy’di. Bu ve gibisi daha bir çok gönderme, sinemanın dini bir alegori olduğu savını güçlendiriyor.
7- Alternatif oyuncular
İmal şirketi Red karekteri için, Paul Nevman, Robert Redford, Clint Eastwood ve Harrison Ford üzere şahısları düşünse de sinemanın direktörü, bilhassa Morgan Freeman’da ısrar eder. Münasebeti ise Freeman’ın manevî ve etkileyici bir ses tonunun olması. Andy karakteri içinse Tom Hanks, Johnny Depp, Nicolas Cage, Kevin Costner üzere oyunculara teklif gitmiş. Tom Hanks o sene Forrest Gump’ı çektiği için Kevin Costner ise su dünyasında rol alacağı geri çevirmişler. Nihayet rol Tim Robbins’a kalmış.
6- Direktörün Goodfalles Hayranlığı
Esaretin Bedeli sinemasının direktörü Frank Darabont, o periyotta sinemayla ilgi her kes üzere sıkı bir Martin Scorsese hayranıydı. Hatta o denli ki Sineması çektiği müddet boyunca her pazar Scorsese’nin Sıkı Dostlar sinemasını tekrar tekrar izlemiş. Sıkı dostlardaki dış ses tekniği ve anlatıcı modelinin nasıl kullanıldığını bu sinemadan ilham alarak oluşturmuş
5- Direktörün Eli
Sinemanın giriş sahnesinde Andy otomobilde iken silaha mermi doldurur. Buradaki yakın plan çekimde kullanılan el aslında sinemanın direktörü Frank Darabont’a ilişkin. Birebir formda Andy’nin hapishane duvarına çekiç ile ismini kazıdığı sahnede yeniden gördüğümüz direktörün eli. Bunun sebebi ise direktör bu sahneleri tam istediği halde yapabilmek için kendi elini kullanmıştır.
4- Morgan Freeman’ın Oğlu
“Red” karakterini canlandıran Morgan Freeman’ın kabahat belgesindeki vesikalık fotoğraf aslında gerçek hayattaki oğlu Alfonso Freeman’a ilişkin. Morgan Freeman’ın sinemadaki geriye dönüş sahnelerinde de tekrar oğlu kullanılmış Ortalarındaki benzerlik o kadar fazla ki kimse bu durumu yadırgamıyor. Ayrıyeten Alfonso sinemanın kısa bir yerinde de görünüyor. Andy’nin birinci gecesinde şişman mahkumla dalga geçtikleri sahnede Fresh Fish diye tezahürat yapan kişi Freeman’ın oğlu Alfonso
3- Shawshank Hapisanesi Gerçek mi?
Sinemanın en akılda kalan sahnelerinden biri de, Andy’nin başka mahkumlarla de avluya getirildikten sonra kameranın üst çıkarak bize hapishaneyi dışarıdan gösterdiği sahnedir. Bizi yeni ve dehşetengiz bir dünyanın içine sokan bu nefes kesici sahne, direktöre nazaran “herkesin en çok sevdiği, sahnedir. Pekala bu bina sahiden de bir hapishane miydi? Shawshank Hapishanesi olarak gördüğümüz yer. Amerikan iç savaşında eğitim üssü olarak kullanılmış 1896’dan sonra ise ıslahevine çevrilmişti. Ohia’nun Mansfield eyaletinde bulunan bu yarı ıslahevi yarı katedral bina, filmdekine benzeri halde insanları sert metotlar ve dini disiplinle eğiten bir kurum oldu. Sinemadan evvel yıkılması planlansa da sinema sayesinde turistik bir yere dönüşünce restore edilip bir müze dönüştürüldü. Sinemanın iç sahneleri ise öteki bir yerde çekildi. Zira o sırada ıslahevi kullanılmayacak kadar harabe durumdaydı.
2- İncil’de Görünen Ayet
Hapishane müdürü incili açıp ta Andy’nin cazip saklamak için kutsal kitabı oyduğunu görünce büyük bir şok geçirir. Biz de en az müdür kadar şok oluruz bu zeki ve kurnaz atağa. Lakin daha kurnazı şudur: Görünen sahnedeki ayet: Exodus pasajıdır. İngilizce çıkış manasına gelen Exodus, Musevilerin Hz. Musa ile birlikte Firavun’un zulmünden Mısar’dan Kaçmalarını anlatır. Tevrat’ın ve Yahudi incilinin ikinci kitabı olan bu ayet. Andy’nin kaçışına dini bir gönderme yapan şık bir referanstır.
1- Kanalizasyon borusundaki çikolata
Sinemanın en can alıcı sahnelerinden biri de elbet Andy’nin özgürlüğüne kavuşmak için kanalizasyon tünelinden dışarıya kadar yüzdüğü sahnedir. Red’in bize anlatımıyla tam 500 metre dışkı içinde yüzerek özgürlüğüne kavuştu. Bu sahnedeki koyu renkli sıvı aslında çikolata şurubu ve sıcak sudan yapıldı. Sinemanın çekildiği yeri ziyaret eden seyirciler tam o noktada hala ağır bir kakao ve çikolata kokusunun hissedildiğini söylüyor
Haberler.com
