Covid-19’un yüksek ateş, öksürük, eklem ağrıları, yorgunluk, tat ve koku kaybı üzere belirtileri ekseriyetle biliniyor. Fakat hastalığı geçirdikten sonra ortaya çıkan ve ‘beyin sisi’ olarak tanımlanan kimi nörolojik yakınmalar ise pek bilinmiyor. Pekala ‘Beyin sisi nedir?’, ‘Sebepleri nelerdir?’, ‘Uzun vadede bunamaya yol açar mı?’, ‘Tedavisi mümkün mü?’ Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz bu sorularımı şöyle yanıtladı:
Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz
■ Beyin sisi nedir?
Covid-19 geçiren hastaların birden fazla, enfeksiyonu takiben hafıza-konsantrasyon meseleleri, net düşünememe, baş ağrıları, uyku bozukluğu, anksiyete, baş karışıklığı, öfke nöbetleri, konuşmada ve günlük sözleri bulmada zorluk üzere problemlerden yakınıyor. Bu nörolojik yakınmalar kümesini “beyin sisi” olarak tanımlıyoruz. Araştırmalar, beyin sisinin Covid-19 geçirildikten sonra aylarca devam edebileceğini gösteriyor. Öte yandan beyin sisi, vitamin-mineral, eksikliği, diyabet, tiroid ve beslenme bozukluğu üzere nedenlerle de ortaya çıkabiliyor.
■ Sebepleri nelerdir?
Enfeksiyon esnasında oluşan bağışıklık sağlayıcı antikorların ezkaza hudut sistemine saldırmasından ya da enfeksiyon nedeniyle hasar gören hudut hücrelerinin birbirlerine yanlış sinyaller göndermesi nedeniyle olabileceği ileri sürülüyor.
■ En çok kimlerde görülür?
Beyin sisi bilhassa hastalığı şiddetli geçiren, hastanede yahut ağır bakımda kalan 10 bireyden birinde görülüyor.
■ Tedavisi mümkün mü?
Aylarca beyin sisi belirtileriyle gayret ettikten sonra büsbütün iyileşen beşerler var fakat bu meseleye karşı tesirli bir tedavi prosedürü yok. Ayrıyeten uzun vadede bu durumun demans (bunama) üzere tablolara yol açabilme riskini de akılda tutmak gerekiyor. Hastalara tekliflerim ise şöyle…
Gerilimden uzak durun su içmeyi unutmayın
■ Demir, magnezyum, B12 vitamini ve D vitamini değerlerinize baktırın ve bu pahalar düşükse kesinlikle takviye tedavi için hekiminize danışın.
■ Beslenmenize dikkat edin. Hatta Akdeniz diyetine geçin. Hazır paketli işlenmiş besinlerden uzak durmak ve mevsimsel meyve ve zerzevat tüketmek en iyi seçenektir. Beraberinde günde en az kilo başı 30 mililitre su içmeyi ihmal etmeyin.
■ Beyne daha fazla oksijen alınmasını sağlamak için açık havada derin nefes alarak yürüyüş yapın.
■ Beyin sisinden kurtulmada tahminen de en değerli nokta iş yükünü azaltmak ve gerilimden uzak durmaktır. Buna altından kalkabileceğinizden daha fazla yük aldığınızda ‘hayır’ demeyi öğrenerek başlayabilirsiniz.
■ Hafızanızı desteklemek için bulmaca çözün.
■ Uyku beyin için çok değerli. Günde 7-9 saat uyuyun.
■ Elektromanyetik dalgalardan uzak durmaya çalışın. TV’yi en az 3 metre uzaktan izleyin, en azından uyurken modemi kapatıp, telefondan uzaklaşın. Gün boyunca cep telefonlarınızı 1 saatten çok kullanmamaya itina gösterin. Çıplak ayakla toprağa basın.
Sözcü
