Et döner üretim tesisinde çalışanların hijyenden uzak imgelerinin toplumsal medyada paylaşılması üzerine gözler et ve tavuk döner satışı yapan restoranlara çevrildi. Dönerin ne kadar hijyenik ortamda üretilip tüketicinin tabağına geldiği kadar hilesiz ve katkısız gelmesi de tartışılan bir öbür mevzu oldu.
FİYATI ÇOK DÜŞÜKSE KESİNLİKLE HİLE VARDIR
Et dönere nazaran tavuk dönerin daha çok tercih edilmesinin sebebi ise fiyatının düşük olması. 100 gram tavuk döner 10-13 lira ortasında alınabilirken tıpkı gramajda et dönerin fiyatı 18 liradan başlıyor. Tavuk ya da et döneri bu fiyatlar altında satan birtakım restoranlar ise maliyeti düşürüp daha çok kazanmak ismine hileye başvuruyor. Tavuk dönerde kimi restoranlar gramaj hilesini uygulayarak 100 gram fiyatına 50 gram satıyor. 50 gramlık tavuk dönerin içine de büyük oranda tavuğun yağlı kısmı olan derisi eklenerek maliyeti düşürüp daha çok kar etmek amaçlanıyor.
TEK TIRNAKLI ETİ KARIŞTIRIYORLAR
Besin Mühendisleri Odası Antalya Şube Lideri Ali Manavoğlu, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın besin işletmelerini sıklıkla denetlediğini fakat birtakım işletmelerin hileye başvurduğunu belirterek, şunları söyledi:
– Et dönerin içine kıyma konulabiliyor. Tek tırnaklı ve domuz eti üzere eserlerin konulduğunu biliyoruz. Hileleri tadarak anlamak mümkün değil. Muteber firmalardan alışveriş yapmak lazım. Görmediğimiz art planda neler olduğu ise laboratuvar testiyle tespit edildi. Hile açısından et döner daha riskli.
– Tavuk dönerde en fazla yağ oranı artırılabilir, et dönerde ise farklı eser ve tek tırnaklı hayvanların eti kullanılabilir. Hangi etin karıştırıldığını tadımla anlayamayacağınız için asıl risk kümesi et dönerdir” diye konuştu. Manavoğlu, 3-5 liraya 100 gram tavuk dönerin satılamayacağını, 10-15 liralara satılan tavuk dönerin ya da 15 liradan başlayan et dönerin fiyatının makul olduğunu söyledi.
KUYRUK YAĞI KULLANIYORUZ
Antalya’da 37 yıldır dönercilik yapan Ünal Akkaşoğlu, et döneri yaprak halde kendi mutfaklarında işlediklerini söyledi:
– Bizim fiyatımız piyasaya nazaran biraz fazla ancak maliyetimiz de yüksek. Kaliteden ve hijyenden ödün vermiyoruz. Dananın yalnızca art bacaklarını kullanırız. Mutabakatlı kasaplarımız var. Merdiven altı ruhsatsız işletmelerden katiyetle bir şey almayız. Katiyen dönerin içinde kıyma kullanmıyoruz. Öteki etler karıştırmıyoruz. Kuyruk yağı kullanıyoruz. Ucuz yağ kullanmıyoruz.
KAREKOD UYGULAMASIYLA ETİN İZİ SÜRÜLÜYOR
Hileli eser ve tağşişin önüne geçmek ve tüketicinin ne yediğini bilmesi için kimi işletmeler teknolojiden faydalanıyor. Karekod sistemini uygulayan bu işletmeler, dananın yetiştirildiği çiftliği, 100 gram et dönerdeki besin pahalarını, kullanılan yağın ne olduğunu, dananın küpe numarasını, kalite evraklarını, karkas halde dananın etinin hangi şartlarda saklandığına kadar tüm bilgileri sisteme yüklüyor.
Restorana giden tüketici, mönüdeki karekodu cep telefonu kamerasıyla tarattığı vakit tüm bu bilgiler karşısına çıkıyor. Böylelikle tüketici sipariş verdiği et dönerin izini tabaktan çiftliğe sürmüş oluyor.
Besin Mühendisi Mehmet Erkuş:, karekod uygulamasının tüketicinin içini rahatlattığını ve itimatla yediği etten keyif almayı sağladığını söyledi.
YAPRAK ÜZERE KESİLEN HER ET DÖNER, YAPRAK DÖNER DEĞİLDİR
Antalya Organize Sanayi Bölgesi’nde et döner üretimi yapan ve karekod sistemini kullanan tesisin besin mühendisi Mehmet Erkuş, tesislerin sık sık denetlediğini belirterek, şunları söyledi:
– Her yaprak halinde kesilen döner yaprak döner değildir. Kıyma döneri de yaprak formunda kesiyorlar. Hile yapma oranı yüksektir. Yağ oranı artırılabilir ve baharatlarla bu baskılanır. Herkes tadına bakarak anlayamaz. Ben besin mühendisi olarak tadına baksam ben de anlamam hileli eseri.
TAVUK DÖNERDE GRAMAJ VE DERİ HİLESİ
Sadece et dönerde değil tavuk dönerde de hileye başvuran işletmeler var. Bu işletmeler tavuk etine rastgele bir karışım yapamasalar da tavuğun yağlı olan derisini kullanıyor. Kimi işletmeler ise 100 gram diye aslında tüketicinin önüne 50 gram tavuk döner getiriyor.
22 yıldır tavuk döner restoranı işleten Ali Demirbilek, “Maalesef tavuk dönerde de hile oluyor. Teraziyle oynuyorlar. 100 gram yerine 50 gram tartıp veriyorlar. Birçok kişi bunu anlamıyor. Tavuğun eti yerine yağlı olan derisini tüketiciye veren işletmeler de var” dedi. (Alpaslan Çınar / DHA)
Sözcü
