İtalya’da 2003 yılında kurulan Slowfood Biyoçeşitlilik Vakfı’nın dünya genelinde mahallî eserleri korumak, küçük üreticinin kalkındırılması, aracısız satış ve tüm dünyanın bu eserleri tanımasını sağlamak gayesiyle başlattığı Milletlerarası Nuh’un Ambarı Listesi’nde, Türkiye’den 76 eser bulunuyor. Dünya genelinde ise 5 bin 323 eserin yer aldığı listede, 9’u Türkiye’den olmak üzere toplam 760 eser aday listede yer alıyor.
Eski tarhana
PAK VE ADİL BESİN İDEOLOJİSİ
Slowfood Antalya Temsilcisi Ezgi Dursun, Slowfood’un 1986 yılında İtalya’da fastfood standartlarına karşı pak ve adil besin ideolojisiyle üretilen mahallî eserler, bunların muhafaza altına alınması ve milletlerarası platformda tüm dünyayla paylaşılması gayesiyle kurulan bir sivil toplum kuruluşu olduğunu söyledi. Dursun, Slowfood’un ülkelerin besin çeşitliliğini korumak ve farkındalık yaratmak maksadıyla aracısız satış ve küçük üreticilerin kalkındırılması üzere çalışmalar yaptığı kaydetti.
Yelten tarhana
Memleketler arası Nuh’un Ambarı listesinin ise Slowfood içeriğinde 2003 yılında kurulan Slowfood Biyoçeşitlilik Vakfı kapsamında memleketler arası bir lezzet kataloğu olduğunu belirten Dursun, “Bu liste, yok olmak üzere olan, az ölçüde üretilen, klâsik üretim formülleri ve kadim bilgiler ışığında üretimi devam eden besinlerin milletlerarası bir katalog içinde bir ortaya getirilmesi ve tüm dünyayla paylaşılmasını sağlayan bir liste. Şu anda listede dünyadan 5 bin 323 besin, 760 aday eser var. Türkiye’den ise 76 eser, 9 aday eser var” diye konuştu.
Koca tarhana
Milletlerarası Nuh’un Ambarı listesinde 76 eserin bulunduğu Türkiye’de birinci sırada 20 eserle Ege Bölgesi var. Bölgelere nazaran Marmara’dan 17, Akdeniz’den 14, Doğu Anadolu’dan 13, Karadeniz’den 7, İç Anadolu’dan 4, Güneydoğu’dan ise 1 eser listede yer alıyor.
EGE BÖLGESİ
Armola peyniri, Bardacık incir, Foça çekme makarna, erkence sızma zeytinyağı, Foça karası üzüm, Foça tarhanası, hurma zeytin, İzmir tulum, kozak çam fıstığı helvası, Sakız koyunu, sakızlı tarhana, klâsik boyoz, karabaşotu (yabani lavanta) reçeli, kopanisti peyniri (İzmir). Bodrum gemici peksimeti, Gambilya, havyar ve Milas ısırganlı erişte (Muğla). Yanık yoğurt (Denizli). Klâsik Afyon kaymağı.
MARMARA BÖLGESİ
Mavi (küflü) katık peyniri, hırsız çalmaz kavunu, kirlihanım peyniri, yünlü tulum, İvrindi kelle peyniri (Balıkesir). Çavuş üzüm, İmroz koyunu, karalahana üzüm, vasilaki üzüm (Çanakkale). Şile kestane balı, Şile bal sirkesi, Yedikule marul (İstanbul). Kuntra üzümü (Tekirdağ-Çanakkale). Mihaliç peyniri (Bursa). Füme Çerkes peyniri (Kocaeli-(Sakarya). Şeker pancarı pekmezi (Kırklareli). Klasik hardaliye (Trakya).
AKDENİZ BÖLGESİ
Yanık dondurma, Gömbe tarhana, ekşi tarhana, koca tarhana, Yelten tarhana (Antalya). Şalgam suyu, tatlı limon (Adana). Bozyazı Kavutu, Patkara üzümü, sarı ulak zeytin (Mersin). Bezde tulum ve kırmızı tort peyniri (Toroslar). Çerez tarhana (Burdur-Denizli). Konut üretimi turunç ekşisi (Adana-Hatay-Mersin).
DOĞU ANADOLU
Eski kaşar peyniri, Boğatepe gravyer, Çakmak peyniri, Çanak peyniri, Kars hafriyat, Kavılca buğday (Kars). Gorcola peyniri, Hanak balı (Ardahan). Türkmen saçak peyniri (Kars-Ardahan). Eğin dut pekmezi (Erzincan). Kuru kaymak (Erzurum). Tunceli sarımsağı. Van otlu peyniri.
KARADENİZ BÖLGESİ
Bileki ekmek, Ladin çam reçinesi (Artvin). Çamlıhemşin balı (Rize). Kastamonu pastırması, Siyez buğday bulguru (Kastamonu). Kargı tulumu (Çorum). Karayaka koyunu.
İÇ ANADOLU BÖLGESİ
Beyşehir tarhana (Konya). Divle obruk peyniri, Karaman siyah mercimek (Karaman). Ekşi siyah üzüm (Karaman-Konya)
GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ
İsot biberi (Şanlıurfa). (DHA)
Sözcü
