Avrupa Ateroskleroz Derneği Lideri, Türk Kardiyoloji Derneği Eski Lideri ve Hacettepe Üniversitesi Kardiyoloji Ana Bilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Lale Tokgözoğlu, kalp damar hastalıkları bakımından Türkiye’nin durumunu kıymetlendirdi.
Prof. Dr. Tokgözoğlu, kalp damar hastalıklarının Avrupa’da ölümlerin yüzde 40’ının Türkiye’de ise yüzde 38’inin sebebi olduğunu belirtti.
Prof. Dr. Lale Tokgözoğlu
YALNIZCA ‘YAŞLI HASTALIĞI’ DEĞİL
Kalp damar hastalıklarının yalnızca ileri yaş hastalığı olmadığının altını çizen Prof. Dr. Tokgözoğlu, giderek artan sıhhatsiz ve sistemsiz beslenmenin, hareketsiz ve gerilimli hayat kaidelerinin, artan şeker hastalığı oranının ve genç yaşta başlanan sigaranın bu hastalığı daha da erkene çektiğini vurguladı.
50 yaş altı kalp krizinden mevt sıklığı açısından Avrupa ülkeleri kıyaslandığında Türkiye’nin birinci sırada yer aldığını belirten Prof. Dr. Tokgözoğlu şunları söyledi:
“- Kalp krizi geçirmenin ortalama yaşı da ülkemizde başka Avrupa ülkelerine nazaran 10 yıl daha erkendir.
KİMLER RİSK ALTINDA?
– Kalp damar hastalıkları COVID-19’a kıyasla daha fazla kişinin vefatına neden olmaktadır. Bilhassa ailesinde 40-50 yaş öncesi kalp krizi yahut ani vefat hikayesi olanlar, tıpkı riskin kendileri için de genetik yatkınlık nedeniyle bulunduğunu akılda tutarak korunmak için sağlıklı yaşama kurallarına sıkı sıkıya uymalıdırlar.
– 50 yaş öncesi şahıslarda ailesel kalp krizinin değerli bir nedeni genetik bir hastalık olan ailevi yüksek kolesterol yani familial hiperkolesterolemidir. Şahıslarda kan kolesterol seviyelerinin doğuştan itibaren yüksek olduğu bu hastalıkta, tipik olarak erken yaşta kalp krizleri yahut ani vefatlar görülmektedir.
-Erişkinlerde LDL-kolesterol seviyesi 190 mg/dL ve üzeri ise ailevi yüksek kolesterol akla gelmelidir. Her yaşta kalp damar hastalıkları açısından yüksek risk taşıyan bu şahıslar, erken teşhis ve kan kolesterol seviyesini aktif düşürme ile olağan ve sağlıklı bir hayat sürdürebilirler. ”
AİLEVİ HİPERKOLESTEROLEMİ FARKINDALIĞI ÇOK DÜŞÜK
Türkiye’de yapılan A-HIT2 çalışmasına nazaran, Ailevi Hiperkolesterolemi hastalığı görülme sıklığının kapalı toplum hayatı ve akraba evliliğinden ötürü yüksek olduğunu belirten Tokgözoğlu, bu hastaların yalnızca yüzde 23’ünün yeteri kadar tedavi aldığını, hastalığın farkındalık oranının ise yüzde 9,5 olduğunu açıkladı.
Genç yaşta geçirilen kalp krizlerinin altında Ailevi Hiperkolesterolemi’nin yattığını belirten Tokgözoğlu, 21-25 Eylül tarihlerinde bu hastalığa dikkat çekilmek için çeşitli etkinlikler düzenlendiğini söyledi. Hastalığın genç yaşlarda saptanmasının erken kalp krizlerini ve vefatları önlediğinin altını çizen Tokgözoğlu, önümüzdeki hafta yapılacak olan Avrupa Ateroskleroz Derneği kongresinde Ailevi Hiperkolesteroleminin ele alınacağını ve bu alandaki en son gelişmelerin paylaşılacağını açıkladı.
TÜRKİYE’DE KALP KRİZİ GEÇİREN HER BEŞ ŞAHISTAN BİRİ 50 YAŞ ALTINDA
AHİT Ailevi Hiperkolesterolemi Kayıt Çalışmaları Baş Araştırıcısı, Ailevi Hiperkolesterolemi Hasta Derneği Lideri ve Ege Üniversitesi Kardiyoloji Ana Bilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Meral Kayıkçıoğlu ise Türkiye’de gençlerde kalp krizi oranları ile ilgili bilgiler verdi ve nedenlerini aktardı.
Prof. Dr. Meral Kayıkçıoğlu
COVID-19 öncesinde Türkiye’de genelinde yapılan kalp krizi araştırması TURKMI çalışmasında, 50 merkezde akut kalp krizi ile koroner bakımlara yatırılan hastaların incelendiğini belirten Prof. Dr. Kayıkçıoğlu, şu bilgileri aktardı:
-Kalp krizinin birinci 48 saatinde başvuran hastaların yüzde 18,13’ünün 50 yaş altında olduğunu gördük. Yani yaklaşık olarak ülkemizdeki kalp krizi geçiren her beş bireyden biri 50 yaş altındadır.
TÜRKİYE’DE GENÇLERDE KALP KRİZİ ORANI NEDEN YÜKSEK?
-Bu durumun altında genetik nedenler de yatmaktadır. Bilhassa aileden geçen genetik bir hastalık olan ailesel yüksek kolesterol ya da familyal hiperkolesterolemi burada kıymetli bir nedendir.
-Ülkemizde yaygın bir sıhhat sorunu olan FAMİLYAL HİPERKOLESTEROLEMİ, doğumdan itibaren yüksek kolesterole maruziyete neden olmakta ve erken kalp damar hastalıklarına yol açmaktadır.
-Özellikle LDL seviyeleri, 190 m/dl’nin üzerinde olan erişkinler yahut 160 mg/dl olan çocuklarda, aile hikayesinde yahut kendisinde 50 yaş öncesi kalp damar hastalığı varsa kesinlikle ailevi hiperkolesterolemi araştırılmalıdır. Zira bu hastalık erken saptanırsa ve bilhassa çocukluk ve genç erişkinlik devrinden itibaren kolesterol düzeyleri düşürülebilirse, bu hastalarda genç kalp krizlerini ve vefatları engelleyebiliriz.
AHİT ÇALIŞMASI NEDİR?
Prof. Dr. Kayıkçıoğlu, AHİT çalışmalarının, Türkiye genelindeki 60 merkezde Ailevi Hiperkolesterolemi alanında farkındalığın ölçüldüğü müşahede çalışmalarını tabir ettiğini söyledi. Bu çalışmaların Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Ana Bilim Kolu koordinatörlüğünde ve yaklaşık bin 200 hasta ile gerçekleştiğini belirten Prof. Dr. Kayıkçıoğlu, çalışma ile ilgili şu bilgileri verdi:
-AHİT1 çalışmasında homozigot, AHİT2 çalışmasında ise heterozigot hastalar değerlendirildi.
-Maalesef ki AHİT çalışmalarında bu hastalıkla ilgili çarpıcı gerçekleri saptadık. AHİT2 çalışması gösterdi ki bu hastaların yaklaşık yüzde 75’inde kolesterol seviyelerinin hala yüksek, yetersiz tedavi almaktalar ve beslenmelerine dikkat etmemekteler. Bunun altında da hastalığın farkındalığının düşük olması geliyor.
-Bizim vermeye çalıştığımız ana ileti, ailesinde 50 yaş öncesi kalp krizi yahut kalp damar hastalığı yahut nedeni bilinmeyen ani vefat olanların kesinlikle kolesterol seviyelerini ölçtürmesi ve bir kardiyoloji uzmanı tarafından kıymetlendirilmesi gerektiğidir.
Sözcü
