Dünyanın birçok ülkesi aşılamaya geçmişken vatandaşları daha süratli bağışıklığa ulaştırmak için tek doz aşı konusu gündeme geldi. İngiltere aldığı son kararla birlikte ikinci doz aşı için 12 haftaya kadar bekleyecek. Bu süreçte daha fazla vatandaşın aşı olması sağlanıp, bağışıklık kazanması hedefleniyor. Öte yandan emsal tartışmalar Türkiye için de gündeme geldi. Bilim Şurası ve bilim insanları husus hakkında farklı fikirler öne sürüyor.
Evvel Türkiye’deki görüşlere bakalım.
BİLİM KURULU’NDAN BAŞ KARIŞTIRAN AÇIKLAMALAR
İngiltere’nin akabinde Türkiye’de de “İkinci doz ne vakit vurulacak?” tartışması gündeme geldi. Bilim Heyeti Üyesi Prof. Dr. Ateş Kara, katıldığı bir televizyon programında “28 gün sonra 2. dozu kullanırsak hem daha çok antikor elde edeceğiz hem de daha uzun müddet muhafaza elde edeceğiz üzere. O nedenle 28 günlük uygulamayı Bilim Şurası’nda tartışarak ülkemiz kurallarında daha uygun olduğunu önerdik. Faz1 ve Faz2’de erken elde ettiğimiz bilgiler de bunu gösteriyor” tabirlerini kullandı. Bir diğer Bilim Kuru üyesi Tevfik Özlü ise yaptığı açıklamada kendisinin bildiği bir tek doz aşı planlaması olmadığını bildirdi.
‘UYGULANABİLİR ZİRA KÂFİ AŞI YOK’
SÖZCÜ’ye konuşan Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. İftahar Köksal, iki aşı ortasında 28 gün olabileceğini ve bunun antikor karşılığını pekiştirmek için yapılabileceğini söz etti ve İngiltere’deki 12 haftalık prosedür için antikor açısından rastgele bir sorun teşkil etmeyecekse uygulanabileceğini belirtti. Şu anda pandemiyle uğraş edildiğinin unutulmaması gerektiği söyleyen Köksal, “Şu anda dünyaya yetecek kadar aşı yok” dedi.
ÇİN AŞISININ 28 GÜN ORTAYLA YAPILMASI GERÇEK OLUR MU?
İngiltere’nin akabinde Türkiye’de de Çin aşısının 2. dozu ikinci dozu için 28 gün beklenebileceği gündeme taşındı. Aşının Türkiye’deki çalışmalarında 2. dozu için 14 gün beklenmişti. Prof. Dr. İftahar Köksal, 28 gün beklenmesinin yeni bir şey olmadığına değindi ve ekledi: Ülkemiz bağışıklamada birinci kez aşı yapmıyor. 2. doz için 28 gün beklemek yeni bir şey değil. Kimi aşılamalarda erişkinlerde 2. Doz için 1 ay beklenir.
“İNGİLTERE’NİN UYGULAYACAĞI USUL ÇOK MANTIKLI”
Daha evvel de tek doz aşı ile antikor elde edilebildiğini söyleyen Profesör Köksal, aşıların yetebilmesi için tek dozun tüm topluma uygulanmasını ve 2. doz için 12 hafta beklenmesini mantıklı olarak kıymetlendirdi. Bir pandemide her şeyin dört dörtlük olmasının çok mümkün olmadığını söz eden Köksal, kelamlarını şu biçimde noktaladı: Yapabileceğinizin en iyisini yapmak zorundasınız. Bir hastalığı elimine etmek için toplumun en az yüzde 60-70’ini aşılamalısınız. Şayet 12 haftaya kadar antikor düzeyi esirgeyici seviyede devam ediyorsa bir sorun yok. Bu süreçte toplumun büyük bir kısmı aşılanmış olacağı için hastalığın yayılma suratında da düşüş kaydedilecektir.
“BİLİM HEYETİ BİLİMİN DIŞINA TAŞMIŞ”
İmmünoloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Unutmaz ise Bilim Şurası Üyesi Prof. Dr. Ateş Kara’nın ’28 gün’ önerisi ile ilgili kelamlarına reaksiyon gösterdi. Unutmaz, Twitter’dan yaptığı paylaşımında “Bu mevzuda benim fikrim pek naçizane olmayacak. Faz1 ve Faz2’den yola çıkarak Faz3’teki protokol dışına çıkmak çok yanlış olur. Bilim bu türlü varsayımlarla masa üstünde görüşülerek yapılabilseydi aslında Faz3 çalışmalarına gerek kalmazdı. ‘Bilim Kurulu’ yeniden bilimin dışına taşmış” sözlerini kullandı.
TARTIŞMALAR İNGİLTERE’DE BAŞLADI
Tek doz – çift doz tartışmasının doğduğu yer ise İngiltere. Ülkede Aşılama ve Bağışıklama İstişare Komitesi ile İlaç ve Sıhhat Eserleri Düzenleme Kurumu sürpriz bir açıklamaya imza attı. Buna nazaran hem AstraZeneca aşısı hem de Pfizer/Biontech aşısı olabildiğince süratli bir muhafaza sağlamak için vatandaşlara tek doz olarak verilecek. Akabinde ikinci doz için 12 haftaya kadar beklenecek.
Ülkede yaz aylarına kadar nüfusun büyük bir çoğunluğunun bağışık hale getirilmesi hedefleniyor. İngiltere Başbakanı Boris Johnson, aşının tesirinin 21 gün içinde başladığını söz ederek “Bu çok sayıda insanı kısa müddette aşılayabileceğimiz manasına geliyor. Şayet düşündüğümüz üzere bir tesiri varsa, ki o denli, birçok kısıtlamayı da kaldırabilecek durumda olacağız” açıklamasında bulundu.
PFIZER/BIONTECH: DATA YOK
İngiltere’nin ikinci doz için 12 haftaya kadar bekleme kararı telaşla karşılandı. Pfizer/Biontech, aşılarının 12 hafta ortayla iki doz halinde kullanmak üzere tasarlanmadığını tabir etti. Yapılan açıklamada firmalar, birinci dozların tesirinin 3 haftadan fazla devam ettiğine dair hiçbir ispat olmadığını söylediler. Faz 3 çalışmalarında elde edilen bilgilere nazaran kısmi müdafaanın 12 gün sonra başlayacağı belirlenmesine karşın, yüksek bir muhafaza sağlamak için iki doz aşının gerektiği söz edilerek “21 günden sonra muhafazanın devam ettiğini gösteren hiçbir data yok” açıklamasına yer verildi.
ABD İNGİLTERE’NİN PROSEDÜRÜNÜ UYGULAMAYACAK
ABD Ulusal Alerji ve Enfeksiyon Hastalıkları Enstitüsü Yöneticisi ve Beyaz Saray Corona Virüs Vazife Gücü’nün önde gelen üyesi Dr. Anthony Fauci, aşılama konusunda İngiltere’nin ’12 haftalık’ planının ABD’de uygulanmayacağını tabir etti. ABD’li birçok bilim insanı da Fauci’yi takviyeler nitelikte açıklamalarda bulundu. California Üniversitesi Bulaşıcı Hastalıklar Uzmanı Dr. Phyllis Tien, İngiltere’nin sistemini “Vahşi batıya gitmek gibi” kelamlarıyla eleştirerek, “Bir değişiklik yapacaklarsa kesinlikle muhakkak bilgilere dayanması gerekiyor” dedi.
Sözcü
