Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ünal Bayiz, tat ve koku alma bozukluklarının nedenleri, teşhisi ve tedavisi hakkında bilinmesi gereken tüm ayrıntıları paylaştı.
Bahis ilgili açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Bayiz, “Covid-19 pandemisinin pek çok kişiyi etkilediği ve can kayıplarına yol açtığı şu günlerde hastalığı işaret eden belirtiler konusunda herkes hayli dikkatli davranıyor. Corona virüsü enfeksiyonunun görüldüğü hastalarda; yüksek ateş, kuru öksürük, nefes darlığı üzere ana belirtilere ek olarak tat ve koku alma meseleleri da gözlenebiliyor. Kelam konusu sorunun hangi nedenden kaynaklandığının tespiti konusunda bireyde görülen öbür semptomlar belirleyici oluyor” dedi.
NEDENLERİ NELER?
Koku ve tat alma bozukluklarının, Covid-19 semptomları ortasındaki yerini almadan evvel toplum tarafından kıymetsiz bir durum olarak görüldüğünü belirten Uzmanı Prof. Dr. Ünal Bayiz, şöyle konuştu:
“Oysaki bu tip sıkıntılar Covid-19 üzere önemli bir viral enfeksiyonun yanı sıra akut yahut kronik değerli hastalıkların habercisi olarak da karşımıza çıkabiliyor. Kronik rinit, alerji ve soğuk algınlıkları nedeniyle oluşan tat ve koku alma bozukluklarının haricinde ani olarak gelişen durumlarda bir an evvel sıhhat kuruluşlarına başvurulması ve muayeneden geçilmesi gerekiyor. Beslenmeyi olumsuz etkilemesinin yanı sıra bu tip meseleler bozulmuş besinlerin tüketimi, gaz kaçağı üzere tehlikelerin algılanamaması üzere aksiliklere da yol açabiliyor. Yaşlılık, soğuk algınlıkları ve gribal enfeksiyonlar, alerjiler, burun polipleri, psikiyatrik hastalıklar, ağız kuruluğu ve diş çürükleri, kimyasallara maruz kalma, sigara ve uyuşturucu husus kullanımı, çeşitli ilaçların kullanımı, yüz felci, beyin sarsıntısı ve baş travmaları, Multipl Skleroz, Alzheimer, Parkinson ve demans üzere hastalıklar, baş tabanı tümörleri, vitamin ve mineral eksiklikleri, tükürük bezlerine ait birtakım hastalıklar, sinüzit üzere hastalıklar tat ve koku alma bozukluklarının nedenleri ortasında şunlar yer alıyor.”
FOTO: SHUTTERSTOCK
Koku ve tat alma bozukluklarında belirtiler çoklukla bu duyuların çeşitli derecelerde azalması yahut büsbütün kaybı ile olduğunu vurgulayan Bayiz, “Tatlı, tuzlu, acı ve ekşi tatlardan kimilerinin hissedilememesi, tatların olağandan farklı biçimde algılanması formunda olabiliyor. Tat alma duyusu, koku alma duyusuna bağlı bir duyu olduğundan koku alma bozukluğu tat almayı da direkt etkiliyor. Gribal enfeksiyonlar yahut tat-koku kaybına yol açabilen teşhisi konulmuş hastalıkların dışında hissedilen, bilhassa de ani olarak ortaya çıkmış tat ve koku alma bozukluklarında sıhhat kuruluşlarına başvurulması gerektiğini vurguluyor. Elbette corona virüsü ile enfekte olan her bireyde koku ve tat alma bozuklukları gelişmeyebiliyor. Bu sorunu yaşayan hastalarda tat ve koku kayıpları tek başına olabileceği üzere öksürük, nefes darlığı, yüksek ateş, boğaz ağrısı üzere başka belirtileri ile bir ortada da görülebiliyor. Koku ve tat alma bozukluklarının corona enfeksiyonu kuşkusu oluşturmasında en kıymetli etken, kelam konusu semptomun ani bir biçimde ortaya çıkması ve şiddetli olması olarak bedellendiriliyor.” sözlerini kullandı.
NASIL TEŞHİS KONULUYOR?
Tat ve koku alma bozuklukları ile sıhhat kuruluşlarına başvuran hastaların Covid-19 kuşkusunun bulunması halinde hastanın çabucak izole edilmesi ve Covid-19 testine tabi tutulması gerektiğini belirten Bayiz, “Bunun dışındaki koku alma bozukluklarının teşhis edilebilmesi için objektif yahut subjektif olmak üzere iki formda gerçekleştirilen koku testlerine başvuruluyor. Bunlardan objektif olarak nitelendirilen test, bir makine kullanılarak bireyin verilen kokuları alıp almadığının öğrenilmesine yardımcı oluyor. Subjektif testlerde ise koku alma yeteneğinin yanı sıra bireyin hissedilen duyulara ait yanıt verme yeteneği de ayrıntılı formda araştırılabiliyor. 8’li test yahut 40’lı test halinde yapılan koku testleri yardımıyla koku ve tat alma bozuklukları çarçabuk teşhis edilebiliyor. 8’li test mühlet açısından avantaj sağlaması nedeniyle çok daha sık kullanılırken daha uzun bir vakit gerektiren 40’lı test ile çok sayıda farklı kokuya ait duyu araştırması yapılabiliyor. Duyularda rastgele bir sorunun teşhis edilmesi halinde burun etinden örnek alınarak koku hücrelerinin koku moleküllerine verdiği yansıların araştırılıyor. Burun içerisinin havalandırılması, burundaki havalanma bozukluğuna yol açan yapısal bozukluklar ve öteki durumların tedavi edilmesi de tat ve koku alma bozukluklarının tedavisinde kıymetli bir yer tutuyor. Bunların sonuç vermemesi halinde koku alma idmanları yardımıyla beyindeki koku soğancığı ve koku alma merkezinin etkinleştirilmesi mümkün olabiliyor. Alerji sorunu bulunan hastalarda antihistaminik ilaç tedavileri, burun akıntısını ve ağız kuruluğunu azaltmada tesirli olan ilaçların kullanımı, nazal tümörler ile poliplerin çıkarılması, diş ve diş eti hastalıklarının tedavisi, sigara ve husus kullanımının engellenmesi üzere uygulamalar da koku ve tat alma bozukluklarının tedavisinde tercih edilebilen formüller ortasında yer alıyor” diye konuştu.
Son olarak koku ve tat kayıplarının Covid-19 ve birtakım öbür önemli hastalıkları işaret edebildiğinin altını çizen Bayiz, “Bu problemleri yaşayan bireylerin maske ve ara üzere kollayıcı tedbirlere dikkat ederek sıhhat kuruluşlarına başvurmasının değer arz ettiğini ekliyor” diye kelamlarını tamamladı. (İHA)
Sözcü
