– Pandemi sürecindeki gözlemleriniz nedir?
Corona herkese eşit davranıyor ve tıpkı halde tehdit ediyor. Eşit olmayan şey hali hazırdaki eşitsizliğimiz işte, bunun acılarını çekiyoruz. Ekonomik eşitsizliğin dışa vurumu insanları zorladı bu devrinde. Hepimizi ayı halde konutta olmaya zorluyor lakin kimilerimiz kalabalık dolmuşlara binip işe gitmek zorunda. “Açlık mı, corona mı” dediğinizde açlık daha makus. Corona, hali hazırdaki maddi eşitsizliğimizi yüzümüze vurdu. Keşke herkes konutunda oturabilecek maddi imkana sahip olabilse. Bu insanları harap etti.
DERİN EKONOMİK YARILMA
– Ünlü sanatkarlar da ‘Sıkıntı yaşıyoruz’ dedi.
Aslında herkes kendi ülkesinde ne olup bittiğini görmüş oldu bu süreçte. Corona şapkayı düşürdü, keller göründü. Derin bir ekonomik yarılma içinde olduğumuzu gördük. Biri ayda 5 marka çanta alırken 4’e düştü diye kasvet yaşıyor olabilir. Fakat öbürü konuta 5 ekmek alırken 4’e fikir, çocuklarının karnı doymadığı için meşakkat yaşıyor. Hasebiyle burada büyük eşitsizliği görmüş olduk ve kimi beşerler şikayet ederken ayıp etmiş oldu. Bir grup konserler yapıp izlenmese de o 1 saatlik çekimler için dev paralar ödendi. Lakin tiyatrolara “Bin lira verelim mi” üzere sadaka bile diyemeyeceğimiz yardımlar yapıldı. Bizde çok tanınan sanatkarlara ehemmiyet veriliyormuş, çabucak onlara yardım yapıldı ki iki çanta eksik alıp buhrana girmesinler diye. Ne yazık ki emeğe hürmet duymadığımızı, paha vermediğimizi gördük coronada.
MEMNUN OLMAK VİCDAN AZABINA DÖNÜŞTÜ…
Berna Laçin, salgınla birlikte dünyaya mutsuzluğun hakim olduğunu belirterek, “O kadar çaresiz bir mutsuzluktu ki, o sırada keyifli olmak bir vicdan azabına dönüşmeye başladı. Birebir akıntıya ben de kapılıyorum insanlarla” dedi.
Laçin, bir işe yaramak için ‘sürüntü almayı’ öğrenmeyi düşünmüş.
DUVARA ÇARPMIŞ ÜZERE OLDUM
Berna Laçin, pandemi sürecinde yaşadıklarını şöyle anlattı: “Tiyatromun en ağır dönemindeydim. Takvimimde bir günüm bile boş değildi. ‘Allah’ım ben bunun altından nasıl kalkacağım’ derken son oyunumuzu oynadık ve hiçbir işimin olmadığı bir periyoda geçtim. İnsan atıl kaldığını hissediyor. Güç ve açıkçası bunalımlı oldu. İnsanın bir işe yaradığını bilmesi hoş. Sanatla bağın kopması, gerçekten duvara çarpmış üzere oldum pandemide.”
Berna Laçin, pandemi sürecinde yaşadıklarını şöyle anlattı: “Tiyatromun en ağır dönemindeydim. Takvimimde bir günüm bile boş değildi. ‘Allah’ım ben bunun altından nasıl kalkacağım’ derken son oyunumuzu oynadık ve hiçbir işimin olmadığı bir periyoda geçtim. İnsan atıl kaldığını hissediyor. Sıkıntı ve açıkçası bunalımlı oldu. İnsanın bir işe yaradığını bilmesi hoş. Sanatla bağın kopması, gerçekten duvara çarpmış üzere oldum pandemide.”
OYUNUMU ENGELLEMEYE KALKTILAR SEYİRCİ SAYISI ARTTI
– Tek kişilik oyununuz Hayal Satıcısı çok konuşuldu hatta engellenmek istedi.
30 yıldır tiyatroya emek verdim lakin tiyatro da bana emek verdi. Ben de hem seyirciye hem tiyatroya ahde vefa olarak düşündüm ki toplumsal sıkıntıyı anlatan bir oyun yapalım dedim. Bayanım ve öncelikle bayan sıkıntısına eğilen bir oyun yapmam uygun düşerdi. O yüzden de bayan sıkıntısına, bayan yarasına bakan bir oyun yaptım. Daha oynadığım 10. oyunda kıyametler koptu. Bayanlar Günü’nde bayana şiddete karşı oyunumla gittiğim Samsun’da Ordu’da yasaklarla karşılaştım. Zira ülkedeki erk ve erkek hâkim kültür kendini o kadar haklı buluyor ki. Bir bayanın dik duruşu kadar meczup edecek bir şey yok bu bakıştaki insanları. Lakin hepsini atlattım ve oyunumu oynadım. Yasaklanamadım ve seyircide katlanarak büyüdü. Biz 350 bilet sattığımız yerde yasaklanınca bini geçtik. 30. yılımda bunu yaşamam çok keyifli oldu. Tiyatroyla ülkeme yararlı bir şey yapabildiğim için ayrıyeten memnun oldum. Ben halkın kaygısını lisana getiren bir sanatı icra ediyorum. Vazifesi bu olan bir sanat tiyatro; ayna tutmak. Halkın, vatandaşın, insanın iyi makus her şeyini, tüm kaygılarını, cümbüşüne, her şeyine ayna tutmak ve ben bunu yapabiliyorum. 30 yıl önceye dönsem tekrar birebir şeyi yaparım, bu benim ve diğer türlü var olamam.
Berna Laçin tiyatroya 30 yıldır emek veren bir sanatçı. 30 yıl önceye dönse yeniden birebir şeyi yapacağını söylüyor.
KESER DÖNDÜ, ONLARI BİÇTİ
– Bu süreçte bu kadarı da pes dediğiniz oldu mu?
“Kadına şiddete hayır” diyen bir oyunla engelleniyorum. Niçin? “O da çok dik duruyor”, “Onun da boynunu bükmeyi biz biliriz” filan diyen hükümdardan çok kralcılar yüzünden. O vakitler “Bu kadarına da pes artık, insan kendine bunu yapmaz” dedim. Lakin keser döndü sap döndü, onları biçti ve bana bunu yapan kişi partiden ihraç edildi 3 ay sonra. Bu kadar çabuk beklemiyordum. İnsan dik ve dürüst duracak. Çok çamur atılıyor, başıma gelmedik kalmıyor, davalar görüyorum lakin işte hepsi akıp gidiyor sonunda. Senin söylediğin doğruysa o da bir gün ortaya çıkıyor. Tıpkı palavraların, yanlışların ortaya çıktığı üzere.
AMBARGOYLA TARİHE GEÇTİM
– Bir de televizyon ambargonuz var ki, bir ilk…
Televizyonculukta resmi açıklamayla birinci sefer ambargo uygulanan sanatçı oldum Türkiye’de, tarihe geçtim. Latife üzere yani özel televizyon tarihinde yok. TRT bunu bilinmeyen yapardı. O da hani ihtilal devrinde falan, bu kadar açık “Biz bunu mimledik” demediler. Bana aleni söylediler. Bir de bir sürü iftira ve palavrayla söylediler. Bunun halkla ilgisi yok. Her vakit tek durduğum noktanın, halkın tarafı olduğunu pek iyi biliyorlar. Hani kimse de bu kadar halkı küçümsemesin artık, görüyorlar onlar da.
– Mevzuyu yargıya taşıdınız. Kazanırsanız ne yapacaksınız?
Ben bu mevzuyu onur sorunu yaptım. Diyeceksin ki “Berna ya hiç sen kazanabilir misin? Bak ne kadar güçlü bir medya kümesi var…” Problem o değil ki problem savaşmanın kendisidir. Problem uğraştan vazgeçmemektir. Ben bu yolu gideceğim. Manevi tazminat davası açtım. Zira benimle ilgili bütün palavraları ispata davet ediyorum. Değilse de bedelini ödemelerini istiyorum. Zira ben üzüldüm. Kazanırsam, tazminatı da bağışlayacağım. Kız çocuklarının eğitimi için olur, hali hazırda meslek hastalığı sayılmayan hekimlerimizin çocuklarının eğitimi için olur.
Berna Laçin gelecekten umutlu. “Her şey hoş olacak yaa, inşallah” diyor.
Yaşananlar o kadar acı ki ayna tutmak kâfi oluyor
– ‘Hayal Satıcısı’ndaki Falcı Serpil ile bayana şiddet yarasına ayna tutuyorsunuz…
Falcı Serpil acayip bir karakter. Çalışırken, orta oyunuyla çağdaş tiyatroyu birleştirmeyi hedefledim. Genelde güldürerek anlatıyor ve herkesi taşlıyor. İnsanların gelip “Güldük, ağladık, tokat yedik, serseme döndük” dedikleri bir oyun. İnteraktif ve her gelen seyirciyle tekrar doğuyor. Çok değişik bir tesir alanı var. Bu türlü başa vurarak bir şey söylemiyor, “İlla acıtayım, çok ağlatayım” demiyor. Aslında yaşananlar o kadar acı ve kimi vakit o kadar inanılmaz ki yalnızca buna ayna tutmak kâfi oluyor. Natürel ki bu işler bu türlü bugünden yarına düzelmeyecek lakin yapmamız gereken tek şey vazgeçmemek, gayretten vazgeçmemek.
– 2021 için bir planlar listeniz var mı?
Şu corona gittiği an en büyük hayalim hem ‘Hoş geldin Boyacı’nın yarım kalan Avrupa turnesi tamamlamak istiyorum. Hem de Falcı Serpil’le birlikte bu ülkedeki yaşanan her şeyi kent, kent, kapı kapı gezip anlatmak istiyorum. Oyunu gündeme nazaran daima güncelliyorum. Yazmakla ilgili de kimi planlarım var.
Sözcü
