Dünya Sıhhat Örgütü, sıhhat çalışanlarının dünya nüfusunun yüzde 3’ünü, tüm Covid-19 enfeksiyonlarının ise en az yüzde 14′ ünü oluşturduğunu bildirmiştir. Buna nazaran dünyada her 7 Covid-19 hastasının 1’i sıhhat çalışanıdır.
Aralık 2020 ve Ocak 2021 periyodunda gerçekleştirilen ankete nazaran Covid-19’a yakalanan sıhhat çalışanlarının oranı yüzde 57,4. Bu oranın tüm dünyadaki ülkelere nazaran Türkiye’de çok daha yüksek olduğuna dikkat çeken Türk Toraks Derneği Merkez İdare Heyeti II. Lider Yardımcısı Prof. Dr. B. Oya İtil sıhhat çalışanlarının Türkiye’deki durumuna dikkat çekerek şunları söyledi:
“Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca, Türkiye’de Covid-19 ile enfekte sıhhat çalışanı sayısının 120 bini geçtiğini, her 10 Covid-19 hastasından 1’inin sıhhat çalışanı olduğunu belirtmiştir. Bugün prestijiyle Türkiye’de 28 bin 138 kişiyi Covid-19 nedeniyle kaybetmiş bulunuyoruz, bunların 380’i sıhhat çalışanı. Bu demek oluyor ki, Türkiye’de Covid-19 nedeniyle ölen her 74 şahıstan 1’i ne yazık ki sıhhat çalışanıdır. Türkiye’deki göğüs hastalıkları uzmanlarının derneği olan Türk Toraks Derneği’nin Mesleksel Akciğer Hastalıkları Çalışma Kümesi tarafından yürütülen, dernek üyesi sıhhat çalışanlarında Covid-19 hastalığı ve özelliklerinin değerlendirildiği araştırmanın Haziran – Temmuz 2020 (1. Dönem) sonuçları daha evvel paylaşılmıştı. Aralık 2020 – Ocak 2021 devrinde de tıpkı teknikle araştırma tekrarlanmıştır. Anketlere verilen karşılıklara nazaran Haziran – Temmuz 2020 devrinde yüzde 12,1 olan Covid-19 ile enfekte sıhhat çalışanı oranı Aralık 2020 – Ocak 2021 devrinde manalı oranda artarak yüzde 57,4 olmuştur. Bu oranlar dünya bilgilerinin çok üzerindedir. Tüm bu datalara karşın sıhhat çalışanlarına birçok sıhhat kuruluşunda hala tertipli PCR taraması yapılmamaktadır. PCR hassaslığının düşük olması da göz önünde bulundurularak PCR testine ek olarak, semptom takibi ve gerekirse antikor taraması da yapılmalıdır.”
“SAĞLIK ÇALIŞANLARI AİLELERİYLE BİRLİKTE COVID-19 HASTALIĞINA YAKALANMAYA DEVAM ETMEKTEDİR”
Prof. Dr. İtil anketin ayrıntılarına da değinerek kelamlarına şöyle devam etti:
“Her iki anket devrinde de sigara içiyor olmak, astım olmak, yataklı serviste çalışma esnasında Covid-19 hastalığı olan hastayla temas hikayesi, iş arkadaşlarında Covid-19 hikayesi bulunması, birtakım ferdî gözetici donanımların (önlük, iş tulumu, yüz koruyucu/siperlik ve gözlük) kullanımında yetersizlik, iş dışı ve konut içi Covid-19 temas hikayesi ile aile bireylerinde Covid-19 hikayesi olması üzere faktörlerin Covid-19 hastalığına yakalanmakla alakalı olduğu saptanmıştır. Sıhhat çalışanlarının çoğunlukla aileleriyle birlikte hasta olduğu düşünülürse, yakınlarının Covid-19 hastalığına yakalanma ve mevt oranlarının da toplumun başka bölümlerine nazaran daha fazla olması kaçınılmazdır. Pandemi periyodunun başındaki alkışlara karşın, damgalanma, ayrımcılık ve şiddetin sürat kesmeden devam etmesine ek olarak ailelerinin hastalanması ve en nihayetinde yaşanan kayıpların sıhhat çalışanlarının tükenmişliğini hazırlayan en değerli faktörler olduğuna kuşku yoktur.”
“SAĞLIK ÇALIŞANLARI TÜKENMEKTEDİR”
Sıhhat çalışanlarının tükenmekte olduğunu belirten Türk Toraks Derneği Mesleksel Akciğer Hastalıkları Çalışma Kümesi Yürütme Şurası Üyesi Uz. Dr. Aylin Güngör ise bu durumun ruhsal tesirlerine değinerek, “Sağlık çalışanları hastalarının, arkadaşlarının, yakınlarının enfeksiyon ve vefatlarına şahit olmaktadır. Hastalanacakları ve ölebilecekleri korkusu yaşamalarına karşın vazifelerini yapmaya devam etmektedirler. Haziran-Temmuz 2020 periyoduna nazaran Aralık 2020 – Ocak 2021 devrinde ferdî gözetici donanımların kullanımında azalma olduğu saptanmıştır. Pandeminin birinci aylarıyla kıyaslanınca ferdî esirgeyici donanımların temininin çok daha iyi olduğu görülmektedir, o halde bunun nedenleri tükenmişlik ve hizmet içi eğitim eksiklikleri olabilir. Ayrıyeten Covid-19 ile gayrette ön saflarda çalışan göğüs hastalıkları, acil tıp, enfeksiyon hastalıkları, dahili bilimlere başka branşların takviyesinin gerekliliği, bu devrin sebep olduğu maddi ve manevi kayıpların tazmin edilmesi ve yaraların sarılmasına takviye olunması çok kıymetlidir. Covid -19 Hastalığının meslek hastalığı olarak tanımlanması yolunda ve maluliyet – görev malullüğü üzere kavramlar konusunda Türkiye Büyük Millet Meclisi’nce atılan adımlar olumlu olmakla birlikte geliştirilmesi gerekmektedir” dedi.
“TOPLUMUN SÜRATLİ AŞILANMASINDA SIHHAT ÇALIŞANLARININ HİSSESİ BÜYÜKTÜR”
Sıhhat çalışanlarının ve toplumun süratle aşılanmasının pandemiyle uğraşta “olmazsa olmaz” bir kriter olduğunu söz eden Dr. Güngör kelamlarını şöyle noktaladı: “Aşılamanın verdiği inançla maske kullanma, toplumsal ara, paklık ve öbür tedbirlerde azalma yaşanması ihtimaline karşı, husus ile ilgili bilgilendirmenin devamı ve denetimi gerekmektedir. SARS CoV-2 virüsünün havadaki partiküller üzerinde uzun müddet kalmasıyla ilgili araştırmaların artmış olması ise sıhhat kuruluşlarının havalandırılmasının değerini ve kapalı alanlardaki tedbirlerin artırılmasını gündeme getirmiştir. Türk Toraks Derneği, COVID-19 pandemisinin üyeleri üzerinde her alanda yarattığı tahribatı yakından izlemeye ve tahlil yollarını araştırmaya devam edecektir.”
Sözcü
