Coronavirüs pandemisinde bağışıklığı güçlü tutmak için bilhassa C, D ve E vitaminleri, Omega-3, çinko, selenyum üzere mineral desteklerinin yanı sıra probiyotik takviyelere de büyük istek var. Pekala probiyotik desteği alırken nelere dikkat edilmeli? Her eser herkese tıpkı faydayı sağlar mı? İşte İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk’in bu sorularıma yanıtları…
İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk
HER DESTEK FAYDA SAĞLAR MI?
Piyasada probiyotik olduğu sav edilen birçok eser var. Lakin yapılan birçok araştırmada bu eserlerin kimilerinin etiketinde belirtilen mikroorganizmaları içermediği (bazen de belirtilen sayıda olmadığı), meyyit mikroorganizma içerdiği, kimilerinde da ziyanlı mikroorganizmaların olduğu anlaşılmıştır. Bir eserin probiyotik olması için canlı olması, belli sayıda mikroorganizma içermesi (en az bir milyar), mide ve safra bariyerlerini rahatlıkla aşarak bağırsağa kadar ulaşması, orada lokalize olması gerekir. Probiyotikler mucize takviyeler değildir. Gereksinime nazaran farklılık gösterir. Örneğin bağışıklık, ishal, kabızlık üzere meselelere uygun probiyotikler kullanılmalıdır. Bilhassa kaliteli üretim yapan, aktifliği bilimsel çalışmalarla kanıtlanmış muteber eserler tercih edilmelidir.
PROBİYOTİK VE PREBİYOTİK NEDİR?
Probiyotikler canlı organizmalar; prebiyotikler ise bu canlı organizmaların kaliteli gıdalarıdır. Bu yararlı bakteriler midenin asit salgısından ve ince bağırsaklardaki safra asitlerinden olumsuz etkilenmeden kalın bağırsaklara ulaşmalıdır. Yoğurt, peynir, kefir, boza, turşu üzere fermente besinlerin probiyotik olarak kabul edilebilmeleri için belli sayıda mikroorganizma içermeleri gerekir. Prebiyotikler ise bağırsak mikrobiyotasını destekleyen ve sıhhate faydalı tesirleri ortaya çıkan, lif ve dirençli nişasta üzere besin bileşikleridir. Prebiyotiklerin fermente olmadan kalın bağırsaklara ulaşıp, orada bulunan faydalı mikroorganizmaların sayı ve aktivitelerini artırmaları gerekir. Hindiba kökü, karahindiba yaprakları, yer elması, enginar, pırasa, sarımsak, soğan, kuşkonmaz, brokoli, muz, çerezler ve buğday kepeği doğal inülin içeren kaliteli prebiyotiklerdir.
NE ÜZERE YARARLARI VARDIR?
Pek çok araştırmada, probiyotiklerin üst ve alt teneffüs yolları enfeksiyonlarını hafiflettiği, genel bağırsak sıhhatine iyi geldiği, ülseratif kolit, Crohn hastalığı, irritabl bağırsak sendromu ve Helicobacter Pylori (mide mikrobu) enfeksiyonlarına olumlu katkıları olduğu, inflamasyonu (iltihabı), obeziteyi önleyici ve insülin direncini hafifletici tesirleri bulunduğu tespit edilmiştir. Ayrıyeten kalp-damar hastalıkları, diyabet, karaciğer yağlanması, alerji ve depresyon üzere birçok hastalıkta olumlu tesirleri de vardır.
Sözcü