Hayata Bağış Derneği Lideri Hüseyin Yıldırımoğlu, Koç Üniversitesi Hastanesi’nden uzmanlar Mümin Uzunalan ve Prof. Dr. Burak Koçak, 3-9 Kasım Dünya Organ Bağışı Haftası’na özel konuştu.
“RAKAMLARIN ÇOK KOLAY SÖYLEM EDİLMESİNDEN RAHATSIZIZ”
İstatiksel olarak bakıldığında her gün listelerde organ bekleyen hastalardan yaklaşık 30’unu kaybettiklerinin altını çizen Hüseyin Yıldırımoğlu, “Organ bekleyen yaklaşık 27 bin hastamız var, bununla birlikte sayıların çok kolay söylem edilmesinden bizler rahatsızız. Bekleyen hastalara hadise ya da sayı tarafından bakmak işin kolay ve vermek istediğimiz bildirisi kapsamadığını düşünüyoruz. Bizler bekleyenler için bu sayıların her birinin farklı kıssaları, aileleri, arkadaşları, meslekleri velhasıl her birinin insan olduğu ve bir hayatın değeri biçilemezken her biri çarpı binler olduğunu anlatmaya çalışıyoruz. Olaya bu türlü bakıldığında bir aile, bir mesken, bir apartman, bir sokak, bir mahalle hatta bir kent dolusu insanın organ beklediğini görüyor ve biliyoruz.” dedi.
PANDEMİDE ORGAN BAĞIŞI NEDEN AZALDI?
Pandemi sürecinin organ bağışı tesiri üzerine konuşan Yıldırımoğlu, “Kadavradan organ nakli, corona virüsü nedeniyle ağır bakımdaki yataklarının bir kısmının corona virüsü hastalarına ayrılması, beyin vefatı tespit edilen ve ailesi tarafından organ bağışlayanların corona virüsü taşımadığını iki defa negatif test sonucu ile kanıtlama süreçleri organ kullanım oranlarında ve organ bağışlarında düşüşe neden oldu. Pandemi periyodunda her iş kesiminde değişkenliklere ahenk sağlama sıhhat kesimi için de geçerli.” diye konuştu.
FOTO: SHUTTERSTOCK
“BEYİN VEFATININ GERİ DÖNÜŞÜ YOKTUR”
Bilgisi olmayanların organ bağışı konusunda yanlış yönlendirmelerde bulunduğuna dikkat çeken Hüseyin Yıldırımoğlu şöyle konuştu:
YAKINLARININ ONAY VERMESİ KURAL
Hayatını kaybetmiş her beşerden organ bağışının mümkün olmadığını söz eden Mümin Uzunalan, “Kadavradan organ bağışı için mevtin ağır bakım koşullarında, hadise yapay teneffüs aygıtına bağlıyken gerçekleşmesi gerekir. Ölen kişinin yakınlarının da organ bağışına istek göstermesi lazım. Kişi sıhhatinde organlarını bağışlasın ya da bağışlamasın ülkemiz mevzuatına nazaran kesinlikle geride kalan yakınlarının da onay vermesi koşuldur.” diye konuştu.
Organ nakli için hastaların bekleme müddetiyle ilgili net bir vakit vermenin çok sıkıntı olduğuna dikkat çeken Uzunalan, “Canlı vericileri olan hastalar kısa müddette organ nakli imkanına kavuşuyorlar. Lakin canlı vericilerden nakil yapılabilen organlar sadece karaciğer ve böbrektir. Gerek canlı vericisi olmayan hastalar gerekse kalp, akciğer, pankreas ve ince barsak yetmezliği yaşayan hastalar için beklenecek vakit meçhuldür.” açıklamasında bulundu.
BEKLEME SÜRECİ ŞİDDETLİ GEÇİYOR
Bekleme sürecinin hastalar ve yakınları için çok şiddetli bir süreç olduğuna vurgu yapan, üniversitenin Böbrek ve Pankreas Nakli Merkez Sorumlusu Prof. Dr. Burak Koçak, şu bilgileri verdi:
“Bağışçıların nakilden çekinmemesi gerekiyor. Zira nakillerin vaktinde gerçekleştirilmemesi hastaların sıhhati açısından daha büyük sorunlara neden olabilir. Bu tedbirler sayesinde nakiller yapılabilmektedir. Hastalarımızın bu noktada organ naklinden çekinmesine gerek yoktur. Öte yandan ülkemizde ne yazık ki kadavradan organ bağışı sayıları da çok düşük. Son yıllarda küçük de olsa artışlar var ancak beklentiyle kıyaslandığında ortada önemli farklar bulunuyor. Bunun sonucu olarak da hastaların bekleme müddetleri uzuyor, hastalıkları ilerliyor ve bu durum öbür organlarına da ziyan vermeye başlıyor. Vakit zaman hastaneye yatarak tedavi olmak zorunda kalmakta, bu yatışların sayısı ve her yatışın tartısı gitgide artmaktadır. Kronik organ yetmezlikleri, hastaların aileleri için de çok sancılı bir süreç. Hastalığın safhalarına bağlı olarak aile yaşantıları; iş gücü kaybı, eğitim-öğretimden uzak kalma, çocuklarda büyüme-gelişme geriliği, ruhsal çöküntüler, toplumsal hayattan kopma hatta hastaneye bağımlı bir yaşama bağlı olarak olumsuz etkilenmektedir.”
Corona virüsü sürecinde organ bağışında yaşanan düşüşe de başka bir parantez açan Prof. Dr. Koçak, “Pandemi periyodu bilhassa kadavradan organ bağışlarını olumsuz etkiledi. Ağır bakım yataklarının giderek artan doluluk oranları, bağışçılara kaçınılmaz olarak yapılması gereken corona virüsü taramalarının süreci uzatması, ailelerin süreç hakkında bilgilendirmelerinde yaşanan aksaklıklar üzere birtakım nedenlerden bahsedilebilir. Buna rağmen, canlı organ bağışçıları için tıpkı durumlardan bahsetmek mümkün değil. Sevdiklerini yine sıhhatine kavuşturma isteğindeki vericiler güçlü bir motivasyonla karşımıza çıkıyor. Bizler de onların sağlıklı bireyler olduklarının ve planlanan ameliyatın, ameliyat sırasında ve hayatının kalanında onun sıhhatine ziyan vermeyeceğinden emin olmamız gerekir. Bu maksatla bir çok test ve kıymetlendirme çağdaş tıbbın uygulamalarına bağlı kalarak yapılıyor. Tüm dünyada olduğu üzere ülkemizde de sıkıntı günler geçirmemize sebep olan pandemi kaidelerinin getirdiği ek tedbirler de elbette sıkı sıkıya uygulanmaktadır.” diye konuştu.
Sözcü
