Çukurova Üniversitesi (ÇÜ) Su Eserleri Fakültesi Su Eserleri Temel Bilimleri Kısmı öğretim üyesi Doç. Dr. Sedat Gündoğdu, pandemi sürecinde dışarıdan yemek siparişlerinde, hijyenik olduğu kanısıyla besinlerin konulduğu tek kullanımlık plastik ambalajlarla binlerce mikroplastiğin bedene alındığını belirtti.
Pandemi periyodunda dışarıdan yemek siparişlerinde hijyenik olduğu fikriyle besinlerin konulduğu tek kullanımlık plastik ambalajlar yoluyla da bedene önemli ölçüde mikroplastik alındığına dikkat çeken Doç. Dr. Sedat Gündoğdu, “Ambalajlı besinlerin tek sorunu bunlar ambalajlanırken içine karışan mikroplastikler değil. Örneğin meskene aldığımız bir makarna ya da bakliyat paketini açtığımız vakit makasla da açsak elle de yırtsak her türlü teknikte binlerce mikroplastik o besinin içine bulaşıyor. Bu mikroplastikleri ayıklamamız neredeyse imkansız ve bunlar da bizim bedenimize karışıyor” dedi.
BESİN VE NEFES YOLUYLA BEDENE GİRİYOR
Mikroplastiklerin marketteki ambalajlardan konuttaki halıya kadar çok çeşitli yollarla bedene alınabildiğini belirten Doç. Dr. Gündoğdu, şöyle konuştu:
* Marketlerde et ve öbür açık besin reyonlarında kullanılan plastik kapaklı paketlerde de binlerce mikroplastiğin bulunduğu ve bu plastiklerin de içine konulan sıvı ya da yoğurt, peynir üzere gibisi besinlere yapıştığını araştırmalar ortaya koymuş.
* Hatta meskende kullandığımız eşyaların büyük çoğunluğu artık plastikten yapılıyor. Halılar buna bir örnek. Şayet ki meskende çocuk varsa çok hareketli bir ortam kelam hususuysa bu halıda bulunan mikroplastikler, koparak iç ortam havasına bulaşıp, oradan nefes yoluyla ya da yemek yerken tabağımızın üzerine konarak, bedenimize girebiliyor.
* Şayet ki boyutları 5 mikrometreden küçükse bunlar bizim bağırsaklarımızdan dolanım sistemimize karışıp gidebildiği son noktaya kadar gidebiliyor. Gebelerde de bu plastikler plasentaya kadar ulaşabiliyor.
* Zira buradaki bariyerler bu boyuttaki mikroplastiklerin engellenmesinde kâfi olmuyor. İlerleyen devirde zeka geriliği, otizm, hiperaktivite, disleksi üzere hastalıklara neden olabileceğine dair çeşitli raporlar kelam konusu. Büyüme ve hormonal bozukluğa da neden olabiliyor.”
Foto: DHA / Tükettiğimiz besinlerden kullandığımız eşyalara kadar bir çok şey de mikroplastikler bulunuyor.
‘TEK KULLANIMLIK PLASTİKLER YASAKLANMALI’
Toplumun plastiklerden kaynaklı tehlikeden uzaklaşabilmesi için yapılması gerekenleri sıralayan Doç. Dr. Gündoğdu, şunları söyledi:
* Mümkün olduğunca plastikle ambalajlanmış eserlerden uzak durmakta yarar var. Tabi bu yetmiyor. Avrupa önümüzdeki yıldan itibaren tek kullanımlık birçok plastiğin üretimini ve tüketimini yasakladı.
* Bizim de plastik poşette yaptığımız vergilendirmeye ve depozito sistemine benzeri halde tek kullanımlık bütün plastikleri derhal yasaklamamız gerekiyor. Marketlerin de buna elverişli halde satış yapması lazım.
* Önümüzdeki yıldan itibaren zati açıkta satılan eserler için plastik ambalajın yanında kağıt ve alternatif ambalajlarla satılmasına dair de bir yasal düzenleme yapıldı.
* Marketlerin eserlerini paketleyip satmak yerine insanların kendi götürecekleri çok kullanımlık kaplara doldurabilmelerine imkan tanımaları gerekir.
* Alternatif paketleme eserlerine imkan sağlanmalıdır. Yani plastiğin her türlüsünün hayatımızdan çıkarılmasının gelecek jenerasyonlar, sıhhat ve iklim açısından yararlı olduğunu düşünüyoruz” diye konuştu. (DHA)
Sözcü
