NİPAH VİRÜSÜ NEDİR?
Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği kaynaklarına nazaran; Nipah virus enfeksiyonu, insan ve hayvanlarda önemli hastalık yapan ve yeni ortaya çıkan bir zoonozdur. Virüsün doğal konağı Pteropodidae ailesi, Pteropus genusundan olan meyve yarasalarıdır. NiV birinci olarak 1998 yılında Malezya’da Sungai Nipah köyünde ortaya çıkan salgın hastalığın nedeni olarak belirlenmiştir. Bu salgında domuzlar orta konak olarak belirlenmiştir. Bangladeş’te 2004’te, enfekte meyve yarasalarının kontamine ettiği palmiye özünün tüketilmesi sonucu insanlarda NiV ile enfeksiyon gelişmiştir. Beşerden beşere bulaş da –hastane ortamları da dahil olmak üzere- belirlenmiştir.
NİPAH VİRÜSÜ NASIL BULAŞIR
Nipah virüsü, insanlara hayvanlardan (yarasalar, domuzlar) bulaşabilir ve ayrıyeten direkt beşerden beşere bulaşabilir. Domuzlarda epey bulaştırıcıdır ve asemptomatik olabilmektedir. Domuzlarda inkübasyon periyodunda bile bulaştırıcıdır.
Malezya ve Singapur’daki birinci salgınlar sırasında birden fazla insan enfeksiyonu, hasta domuzlarla yahut kontamine olmuş dokularla direkt temastan kaynaklanmıştır. Transmisyonun, teneffüs damlacıkları, domuzların boğaz yahut burun salgılarıyla temas edilmesi yahut hasta bir hayvanın dokusuna temas edilmesiyle oluştuğu düşünülmektedir.
Bangladeş ve Hindistan salgınlarında, enfekte meyve yarasasından gelen idrar yahut tükürük ile kontamine olmuş meyve yahut meyve eserlerinin (ör. Ham hurma suyu) tüketimi en mümkün enfeksiyon kaynağı olmuştur.
NiV ile enfekte hastaların ailesi ve bakım verenleri ortasında beşerden beşere sonlu sayıda NiV bulaşı rapor edilmiştir. Bangladeş ve Hindistan’daki daha sonraki salgınlar sırasında, Nipah virüslü insanların salgıları ve çıkartılarıyla yakın temas yoluyla direkt beşerden beşere yayılım gözlenmiştir. Hindistan’daki Siliguri’de bir hastanede, virüsün yayılımının % 75’inin hastane çalışanı ya da ziyaretçilere olduğu bir salgın bildirilmiştir. 2001’den 2008’e kadar, Bangladeş’ten rapor edilen olayların yaklaşık yarısı, enfekte hastalara bakım sağlayan şahıslara beşerden beşere bulaştan kaynaklanmıştır.
Beşerler ya da hayvanlar için rastgele bir tedavi ya da aşı mevcut değildir. Beşerler için birincil tedavi destekleyici bakımdır.
NİPAH VİRÜSÜ BELİRTİLERİ NELER?
İnsan enfeksiyonları asemptomatik enfeksiyon, akut teneffüs yolu enfeksiyonu (hafif, şiddetli) ve ölümcül ensefalitten oluşur. Enfekte beşerler başlangıçta ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, kusma ve boğaz ağrısı üzere grip gibisi semptomlar geliştirirler. Bunu baş dönmesi, uyuşukluk, değişmiş şuur ve akut ensefaliti gösteren nörolojik işaretler takip edebilir. Kimi bireylerde akut teneffüs sorunu da dahil olmak üzere atipik pnömoni ve önemli teneffüs sorunları görülebilir. Ensefalit ve nöbetler ağır hadiselerde ortaya çıkar, 24 ila 48 saat içinde komaya ilerler.
Kuluçka mühleti 4-14 gün ortasında değişmektedir. Lakin 45 güne kadar uzayan kuluçka periyodu bildirilmiştir. Akut ensefalitten sağ kalanların birden fazla tam iyileşme sağlar, fakat sağ kalanların bir kısmında nörolojik sekeller bildirilmiştir. Hastaların yaklaşık % 20’sinda nöbet bozukluğu ve kişilik değişiklikleri üzere sekel nörolojik durumlar kalmaktadır. Uygunlaşan az sayıda beşerde geç başlangıçlı ensefalit ya da relaps gelişmektedir.
Sözcü
