Sıhhat Bakanı Dr. Fahrettin Koca, TBMM Plan ve Bütçe Komitesinde, Bakanlığının 2021 bütçesi üzerindeki görüşmelerde milletvekillerinin sorularını yanıtladı.
PFİZER VE SİNOVAC AŞI DENEMELERİ DEVAM EDİYOR
Bakan Koca, Covid-19 aşı çalışmalarına ait, yurt dışında Faz-3 basamağına gelen yakında ruhsatlanabilecek aşılar olduğunu belirterek, Pfizer’in ve Çin Sinovac aşısının Faz-3’ünün üniversitelerde devam ettiğini ve şu ana kadar bu aşılarla ilgili rastgele bir sorun yaşanmadığını söyledi.
Koca, Rus aşısı konusunda ise Dünya Sıhhat Örgütünün (DSÖ) standartları olduğunu, toksikolojik kısmının tamamlanması durumunda bu aşının da devreye gireceğini belirtti.
ÇİN’DEN 10 MİLYON AŞI ALINACAK
Bu aşılarla ilgili de irtibatlarının devam ettiğini tabir eden Fahrettin Koca, “Pfizer ile ilgili aralıkta olma ihtimali, Sayın Uğur Hoca’nın (Prof. Dr. Uğur Şahin) telaffuzuyla çok zayıf görünüyor. En erken 15 Aralık’tan sonra ruhsat alınabilir. Ruhsatın aralıkta olmama ihtimalinin yüksek olduğu, olursa bize, Türkiye’ye verebileceği sayı 1 milyon. Ocak ayından itibaren de tedrici yıl içinde 25 milyona kadar halinde şu an görüşmelerimiz var. Çin aşısı için de aralıkta en az 10 milyon üzere bir aşıyı alabilir olacağız. Bu sayıyı artırmak istiyoruz. Ocak ayında da en az bu kadar olacak. Bu sayı muhtemelen iki katına kadar çok rahat çıkabilir. Bununla ilgili 1-2 gün içinde de mukavelede imzalanacak. Bu aşıları bizim için artık karşılıklı mukavelenin içeriği dahil olmak üzere teyitleşildi.” bilgisini paylaştı.
Yerli aşı çalışmalarına da değinen Koca, 16 aşı çalışmasının bulunduğunu, en erken insan Faz-1 çalışmasına geçen bir aşının olduğunu ve bu inaktif aşının birinci 44 bireye yapılacağını, onların da bu hafta tamamlanacağını bildirdi.
Bakan Koca, şöyle devam etti:
“Bizim aşımızın devreye girmesi, iddiamız nisan ayında halinde olur. Bizim dünyada erken devirde aralık ayında aşı çıkar çıkmaz vatandaşımıza sağlam olan iki aşıyı Türkiye’de şu an uyguluyoruz. Hem Pfizer’i, hem Sinovac’ı uyguluyoruz. Bu manada rastgele bir sorun yaşamadık. Antikor oluşuyor. İkisiyle ilgili teşebbüslerimiz önemli. En erken devirde vatandaşımıza temin ederek, ağır bir halde temin ederek aralıkta yaptırmak istiyoruz. Dünyada erken devirde güvenebilir olduğumuz çıkan aşıyı vatandaşımıza, evvel kendimden başlamak üzere yapmak istiyoruz. Bunun içinde ağır bir uğraş içinde olduğumuzdan emin olun. Aralıkta başlayabilirliğimizin de çok yüksek olduğunu bilmiş olalım. Ben sayıyı şimdiden çok söylemek istemiyorum. 10 milyonlarla söz edilen sayılar olduğundan emin olun.”
“ŞEHİR HASTANELERİNDE HASTA GARANTİSİ TEZİ DOĞRUYU YANSITMIYOR”
Sıhhat Bakanı Dr. Fahrettin Koca, TBMM Plan ve Bütçe Kurulunda, Bakanlığının 2021 bütçesi üzerindeki görüşmelerde milletvekillerinin sorularını yanıtladı. FOTO: SÖZCÜ
Kent hastanelerinin “bir hastane” olarak düşünülmemesi gerektiğinin altını çizen Koca, alanında özelleşen ve birçok hastanenin bir ortada sıhhat dağıttığı hastane kentleri olduğunu söyledi.
Fahrettin Koca, kent hastanelerine başvuranların sıhhatle ilgili meselelerinin tamamını bir merkezde sonuçlandırmayı, hastane ve vilayet gezmekten kurtararak bulunduğu bölgede en üst noktada hizmet eden sıhhat üssü olmalarını hedeflediklerinin altını çizdi.
Kent hastanelerinin tek bir yerleşkede bütün sıhhat meselelerine karşılık vermek üzere tasarlandığına işaret eden Koca, hastanelerin sarsıntı izolatörleri kullanılarak şiddetli zelzelelere sağlam binalar halinde inşa edildiğini belirtti.
Bakan Koca, kent hastanelerine hasta garantisi verildiği tezlerine ait, “Şehir hastanelerine hasta garantisi verildiği savları doğruyu yansıtmamaktadır. Acil hizmetler, poliklinik hizmetleri, yatan hasta ve ameliyat sayısında rastgele bir garanti kelam konusu değildir. Yatak doluluk oranıyla ilgili de rastgele bir garanti kelam konusu değildir. Bir kullanım bedeli var, hizmet bedeli var. Bu hizmet bedelleri 25 yıllık değil. 5 yıllığına veriliyor. Önümüzde Yozgat, Mersin, Denizli üzere 1 yıl sonra ihaleleri özgür olarak yapılabilecek kent hastanelerimiz olacak. Şu an hizmet veren müteahhit dediğiniz şahıslar buraya katılıyor olacak. P2 hizmet bedelini bir diğerine çok rahat verebiliyor olacağız. Hizmetlerin de kıymetli olmadığını, hizmetlerin de piyasadan şu an aldığımız fiyatlardan da düşük olduğunu bilhassa fizibilite de öngörülen ve teminat altında olan aylık ölçünün yüzde 70’i için SUT fiyatlarından yüzde 40 indirim yapıyoruz. Bu ölçüsü aşan hizmetler için laboratuvar tetkiklerinde yüzde 15, görüntülemede ise yüzde 40 daha indirim sağlıyoruz. Kent hastaneleri dışındaki kamu hastanelerinde bu fiyatı alamıyoruz.” diye konuştu.
TAŞINAN HASTANELER ÖZEL DALA DEVREDİLECEK Mİ?
Koca, taşınan hastane binalarının özel dala devredilebileceği ve farklı emelle kullanılacağı tenkitlerine karşılık olarak, “Benim asla hiçbir hastaneyi eğitim ve sıhhat dışında kullanılmasına müsaade etmeyeceğimden emin olun. Numune, Dışkapı, Yüksek İhtisas dahil olmak üzere… Kent hastanelerinde bu süreçte hizmet olarak verilen kemoterapi, fizik tedavi üzere tıbbi hizmetleri biz kendimiz işletiyoruz. Biz bu hizmeti dışarıdan almıyoruz. Yalnızca kira veriyoruz.” tabirini kullandı.
Fahrettin Koca, tahkim konusunda ise “Uyuşmazlık, finansman sağlayanların taraf olduğu kreditörler bir mevzu ise ilgili konu milletlerarası tahkimde fakat Türk hukuku uygulanarak uyuşmazlık çözülecek.” değerlendirmesinde bulundu.
“COVID-19 KAYNAKLI TESPİT EDİLMİŞ ÖLÜMLERİN SAYISI 8 BİN 62’DİR”
Sıhhat Bakanı Koca, Türkiye’de vefat bilgilerinin iki kaynakta toplandığını, bunlardan birinin belediyelerin e-Devlet bilgi tabanında da yer alan defin sayıları olduğunu, başkasının ise Türkiye İstatistik Kurumu olduğunu belirtti.
Kelam konusu iki başka data tabanının birlikte kullanımının yanlış olduğuna söz eden Koca, mevt raporlarında bulunan birtakım kategorik bilgilerin de yanlış yorumlandığının söyledi.
Vefat sayıları konusuna açıklık getirdiğini söz eden Bakan Koca, mevt bildiriminde kullanılan formun yeni olmadığını vurguladı.
Koca, bu formun 2013’ten itibaren kullanıldığını anımsatarak, bu dokümanda yer alan iki hanenin değerine işaret etti.
Bu hanelerden biri vefat hali, bir oburunun ise mevt sebebi olduğunu aktaran Fahrettin Koca, şu bilgileri verdi:
“Ölüm hali hanesinin maksadı, bulaşı hastalık dediğiniz şu bilgiyi veriyor; ölen kişi silahlı hücum üzere isimli bir olayla yahut hastalık, yaşlılık üzere olağan beklenecek bir mevt mü? Bu sorunun yanıtı, doğal mevt yahut isimli olay sonucu ölümdür. Bu haneye, hastalığa bağlı doğal vefatın izahı için bulaşıcı hastalık yahut bulaşıcı olmayan hastalık açıklaması da eklenmiştir. Kayıtlar, bu yılki toplam ölümlerin, yaklaşık 10’da 1’inde vefat halinin bulaşıcı hastalık sonucu doğal vefat olduğunu göstermektedir. 10’da 9’u ise bulaşıcı olmayan hastalık, yaşlılık ve gibisi formunda işaretlenmiştir. Bu hanedeki bilgi, mevtin nedenini hastalık bazında göstermez. Buradan Kovid-19 vefat sayıları anlaşılmaz. Bulaşıcı hastalık eşittir Covid demek değildir. Bulaşıcı tek hastalığın Kovid-19 olduğunu düşünmek yanlıştır. Raporda, mevt nedeni hanesi asıl bilgiyi veren kısım alttaki mevt hanesi ikinci doktor tarafından doldurulur. Defin sonrası alınan kesin mevt raporunda hastanın onaylanmış vefat nedeni bu hanede yer alır. İstatistiklerde, Kovid-19’un vefat nedeni olarak gösterilebilmesi buradaki bilgiye dayanır. Bulaşıcı hastalığa dayanmaz.”
Koca, belediyelerin e-Devlet data tabanında yer alan mezarlık bilgi sisteminde kelam konusu vilayetteki defin sayılarının yer aldığını belirtti.
Defin raporlarının ise şahısların öldüğü vilayette verildiğini söz eden Bakan Koca, belediyelerin bilgilerinin kendi vilayetlerindeki defin sayılarını ortaya koyduğuna işaret etti.
TÜİK datalarında dağılımın ölen bireylerin ikamet adresine nazaran yapıldığını, belediye ve TÜİK bilgileri ortasında bir fark oluştuğunu belirten Koca, “Bu farkı yılın 9’uncu ayında görürsünüz. 31 Aralık’tan yeni yıla devrettiğinizde toplam vefat sayıları iki kaynakla eşitlenir. Birkaç vilayet belediyesi datalarına bakıp sonuç çıkarmak, bu iki kaynağı harmanlamak yanlış olur. Yılın sonu beklenirse, TÜİK datalarıyla öteki bilgilerin çakıştığı esasen görülmüş olacaktır.” halinde konuştu.
TÜİK bilgilerine nazaran, geçen yılın 9 ayında vefat sayısının 329 bin 274, yıllık öngörülen yüzde 2 oranında artışla bunun artık 336 bin 518 olmasının beklendiğine işaret eden Fahrettin Koca, şunları kaydetti:
“Bu yılın birinci 9 ayında Kovid-19 kaynaklı vefatlar dahil 339 bin 26 mevt gerçekleşmiştir. Yani ortadaki fark 7 bin 244’tür. Kovid-19 kaynaklı tespit edilmiş ölümlerin sayısı 8 bin 62’dir. Vefat nedenleri, TÜİK tarafından Dünya Sıhhat Örgütünün standart sınıflamasına nazaran yayımlanır. Bu sınıflamada, enfeksiyon ve parazit hastalıkları başlığı altında 21 alt başlık ve 932 hastalık bulunmaktadır. Yalnızca Kovid değil. Bağırsak enfeksiyonları, hepatit, tüberküloz bunlardan kimileri. Kovid-19 şu an için en çok akla gelenidir. Geçtiğimiz yılın birinci 9 ayında 21 başlık altındaki 932 hastalık sebebiyle vefat sayısı 8 bin 977’dir. Bu yıl ise Kovid hariç 8 bin 785’tir. Geçen yıla nazaran üstelik daha azdır. Kovid ölümlerinin ‘bulaşıcı hastalık’ başlığı altında verilmediği açıktır. Bunları yalnızca bulaşıcı hastalık sebebiyle mevt diye Kovid-19 hanesine yazmak aldatıcıdır.”
“29 TEMMUZ’DAN BU YANA AĞIR HASTA SAYISI 8 KAT ARTTI”
Koca, Kovid-19 olay ve hasta konusuna da değinerek, dünyada ülkeler ortasında test siyaseti birliği olmadığını söyledi.
Kimi ülkelerin yalnızca teneffüs zahmeti çekenlere kimilerinin ise hastanelerde yatanlara test yaptığını, açık test siyasetleri uygulayanların da bulunduğunu lisana getiren Bakan Koca, milletlerarası bildirimlerde Türkiye’nin yalnızca semptomlu hastalara test yapan ülkeler ortasında sayıldığını bildirdi.
Hadise sayılarının da bu açıdan kıyaslandığını, DSÖ’nün de bu türlü bildiğini aktaran Koca, Bakanlık rehberinde de “semptomu olanlara test yapılır” formunda yazıldığını belirtti.
Uyumsuzluğa yol açmamak ve normalleşmeyle birlikte dünyanın test siyasetinden vazgeçtiğini, yalnızca teneffüs badiresi olan hastalara test yapılmaya başlandığını o periyotta Türkiye’nin kesitsel taramalar, havaalanları ve sportmenler üzere pek çok tarama yapıldığını lisana getiren Fahrettin Koca, şöyle devam etti:
“Bu ortadaki farkı ayırmak üzere semptomlu olan bireyleri göstermek üzere hasta olarak tanımladık. Semptomu olmayan lakin olumlu olanlar değildi. Semptomlulara test yapan bir ülke olarak kabul edildiğimiz bir periyotta semptomlu olup testi müspet çıkanların bildirilmesi daha gerçek bir hareketti. Daha evvel sonuçlarını kamuoyu ile paylaştığımız saha çalışmalarına da devam edeceğiz. Bilim Heyetimizle önümüzdeki günlerde bu hususları tartışarak, toplam hadise, yatan hasta, hasta başlığı altında ne varsa bunun hepsini kamuoyu ile paylaşacağımızı ve tabloda nasıl göstereceğimizi de tartışıp göstermiş olacağız.
Hasta olarak tanımladığımız hususta dünyanın siyaseti değişti. Dünya, kendisine teneffüs problemi olarak gelen hastaya test yapıyordu. Benim tarama olarak meskende takip ettiğim hastaya yapılmasıyla eş bedel miydi?
29 Temmuz’dan bu yana ağır hasta sayımız 8 kat arttı. Bu, vatandaşımızı ve sizleri uyarmıyor mu? Ağır hastamız 8 kat artıyor. Meskende semptomu olmayan, hastaneye yük olmayanın sayısı mı sizin için değerli? Bu periyotta şundan emin olun. Müspet olup semptomu olmasa bile bütün vatandaşlarımız takibe alındı. Filyasyon yapıldı. Bütün vatandaşlarımız telefonla arandı. Bütün vatandaşlarımız HES koduna işlendi. HES kodunda gördüğünüz bütün vatandaşlarımız, herkes orada.”
“SEMPTOM GÖSTERMEYEN HADİSELER İÇİN DE RAPORLAMA YAPILIYOR”
Dünya Sıhhat Örgütünde Türkiye’nin muvaffakiyetini gösteren bir yayın olduğunu vurgulayan Koca, Avrupa’da hiçbir ülkenin muvaffakiyetinin DSÖ’nün sitesinde yer almadığına dikkati çekti.
DSÖ Avrupa Yöneticisi Hans Kluge’nin virüs taşıyan ya da virüs kuşkusu bulunan şahısların karantinaya alınması, hafif olayların da karantinaya alınmasının çok kıymetli olduğunu ve Türkiye’nin bunu salgının başından itibaren yaptığı istikametindeki açıklamalarını hatırlatan Bakan Koca, “Avrupa Yöneticisi Hans Kluge söylüyor. Bir enfeksiyon hastalıkları hocası söylüyor. Hans anlıyor, biz de anlayalım. Olay tariflerinin standart hale getirilmesi durumu var. Bu bahiste birçok ülkede sorun var. Türkiye’de semptomatik olaylarda olduğu üzere semptom göstermeyen olaylar içinde de ayrıntılı raporlama yapılıyor.” dedi.
“12 BİN KONTRATLI SIHHAT İŞÇİSİ ALIYORUZ”
Koca, sıhhat işçisi alımlarına ait de “Önümüzdeki günlerde KPSS puanına nazaran ÖSYM tarafından yapılacak merkezi yerleştirme ile 12 bin kontratlı sıhhat işçisi alıyoruz. ÖSYM hazırlık yapıyor. Bununla ilgili 7 bin hemşire, bin 700 ebe, 2 bin 864 sıhhat teknisyeni üzere devam ediyor.” bilgisini verdi.
Başta doktorlar olmak üzere sıhhat çalışanlarının temel insan hakkı olan sıhhat hizmetine adanmış olarak sağlıklı bir toplum olma gayesindeki güç olduğunu vurgulayan Sıhhat Bakanı Koca, doktorların hastanın nabzını tuttuğu kadar toplumun da nabzını tutabilen bir misyona sahip olduğuna dikkati çekti.
Koca, Türkiye’nin birlik ve birliğinin korunmasında halkın sıhhat düzeyinin yükseltilmesinde kararlı olduklarının altını çizerek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bir Kurtuluş Savaşı veriyoruz. Bir salgın hastalıktan kurtulma savaşı. Ulusal bir seferberlik haliyle her vatandaşımız üzerine düşeni yapmaktadır. Bu sefer cephede olan ordumuz askeriye değil tıbbiye ordusu, sıhhat ordumuz. Hiç tanımadığı şahısları sıhhatine kavuşturmak ismine yapmak, kendi hayatını riske atmak motamot bir cephede savaş ile eş pahadır. Bu ordumuzun hakkını ödeyemeyiz. Elimizdeki imkanlarla maddi olarak dayanak vermeye çaba ediyoruz. Bunun karşılığı maddi olamaz. Toplumumuz nezdinde bu çabalar değerli bir karşılık görmüştür. Sıhhat çalışanlarına pandemi vaktinde değil gelecekte de muhtaçlık duyacağız. Sıhhat çalışanlarımızı korumak zorundayız. Pandeminin yayılmasını engelleyici önlemlere sıkı sıkıya uymamız, onların üzerindeki yükü hafifleterek onların bu uğraşlarına verilebilecek en büyük karşılık olacaktır. Meslektaşlarımın misyonu başında Kovid-19’a yakalanmasının meslek hastalığı olarak kabul edilmesinden ve kaybettiklerimizin şehit statüsünde sayılmasından Bakan olarak memnuniyet duyarım. Şanlı milletimizin bu yolda atacağı adımı hürmetle karşılarım.”
Sözcü
