Kış aylarıyla birlikte kapalı alanlarda daha fazla vakit geçirecek olmamız Covid-19’a daha kolay yakalanmamıza neden olabilir. Pekala Covid-19’a karşı ne yapmalı, nelere dikkat etmeliyiz? İşte Prof. Dr. Çağlar Çuhadaroğlu’nun yanıtları…
Prof. Dr. Çağlar Çuhadaroğlu
NEMLENİNCE DEĞİŞTİRİN
Maskenin kalitesi kadar kullanıldığı mühlet de kıymetlidir. Bez ve kağıt maskeler ağızda takılı olarak 4-5 saat, çeşidine nazaran 8 saat kadar kullanılabilir. Lakin bu süreçten sonra tesirini kaybeder. Maskeyi yanlışsız kullanmazsak, olur olmaz yerlere koyarsak, bez maskeleri temizlemeden ya da kağıt maskeleri uzun mühlet kullanırsak, coronavirüse karşı vücudumuzu açık tutmuş oluruz.
Öte yandan kışın maskeler yağmur ve kardan nemlenip ıslanacak. Bu nedenle koruyuculuğunu kaybedeceği için nemlenen yahut ıslanan maskenizi, yeni bir maskeyle çabucak değiştirmeyi ihmal etmeyin.
BEZ OLANI ÜTÜLEYİN
Covid-19 pandemisinde uygun maske kullanmak da çok kıymetlidir. Birden fazlı katlı olan cerrahi maskeler, sıhhat çalışanları, risk kümeleri ya da çok fazla beşerle temas eden örneğin veznede çalışanlar, kasada çalışanlar tarafından kullanılabilir. Başka şahısların kaliteli bez maskeleri kullanmaları kâfi olacaktır. Lakin bez maskelerin de iyi yıkanması ve kızgın ütü ile ütülendikten sonra kullanılması gerekir.
ODANIZI SIK SIK HAVALANDIRIN
Covid-19’a karşı bilhassa teneffüs yolunu etkileyen virütik hastalıklarda olduğu üzere, alınan nefesin kalitesi epeyce kıymetlidir. Bulunulan ortam kapalı ise iyi havalandırılmış olması gerekir. Birden fazla insanın olduğu ortamda, maske kullanılsa bile, odanın iyi havalandırılmış olması, yani içerideki tüm havanın mümkünse 1-2 saatte bir sık sık değişmesi, enfeksiyonun yayılmasını engelleyecektir.
Soğuk havalarda dikkat etmeniz gereken bir öbür değerli nokta da havasız ve kapalı ortamlarda uzun müddet bulunmamak olmalı. Hasebiyle kapalı ortamlara girmeyin, mecbursanız fazla kalmamaya dikkat edin!
KESİNLİKLE İDMAN YAPIN
Yaşınıza ve sıhhat durumunuza uygun olarak; ortalama haftada 4 yahut 5 gün ve en az 30 dakika, en fazla bir saat kadar idman yapmayı, örneğin nizamlı tempoda yürümeyi alışkanlık haline getirin.
Uyku bağışıklık sistemi için çok kıymetli. Müddeti de yaşa ve bireye nazaran değişmekle bir arada; ortalama 7-8 saattir ancak kimi beşerler 5 saatte, birtakım beşerler 9 saatte uykularını alabilirler. Her insan kendi mühletini belirleyip, buna kesinlikle uyulmalıdır.
EL HİJYENİNİZİ AKSATMAYIN
Coronavirüs havadan bulaşsa da ağız, göz ve buruna direkt temasla da bulaşabiliyor. Bu nedenle sık sık el yıkamak, el yıkama imkanı yoksa sağa sola dokunulduğunda dezenfektanlarla eli temizlemek çok değerlidir.
Toplumsal aralık çok sık vurgulandı. Tekrar belirtmek çok değerli; olağan konuşurken toplumsal uzaklık manalı iken öksüren bir kişi bırakın 1.5 metreyi, 4-5 metre öteye mikrobu yayabilir. O yüzden tek başına toplumsal ara, tek başına el yıkamak, tek başına maske değil, üçünün birden birlikte uygulanması virüsün yayılmasını engellemek için çok kıymetli.
ÖKSÜRÜP, HAPŞIRIYORSANIZ KESİNLİKLE DOKTORA GİDİN
Covid-19’un hava yolu ile bulaştığı unutulmamalı. Bu nedenle bilhassa öksürük yakınması olan şahısların öksürüğünü kesebilmek için tabibe gitmeleri ve ilaç kullanmaları yerinde olacaktır. Zira olağan sesle konuşurken bir mikrop dışarı çıkıyorsa, bağırarak konuşurken bunun sayısı on, öksürdüğümüzde bin, aksırdığımızda on bin katına kadar çıkabilir. Bu yüzden öksürük, hapşırık sorunu olanların tabibe başvurarak bu problemleri çözmeleri, bulaşmayı azaltır.
Soğuk havalarda su içmek aklımıza pek gelmese de, kışın da su içmeyi asla ihmal etmemeliyiz. Zira üst hava ve alt hava yolunun salgılarının yapışkan olmaması kıymetlidir. Sıvı az alındığında bu salgılar yapışkan olacak, her türlü mikrobun rahatlıkla yapışması ve bedene girmesi kolaylaşacaktır. Aktivite seviyenize ve kilonuza nazaran günde 2-3 litre su içmeyi asla ihmal etmeyin.
Zerzevat, meyve, et ve karbonhidratlar istikrarlı olarak alınırsa bağışıklığa ve genel sıhhate iyi gelir. Münasebetiyle Akdeniz üslubu beslenme tercih edilmeli.
Sözcü
