Psikiyatri Uzmanı Dr. Cem Hızlan anlattı
Salgın sürecindeki belirsizlikle birlikte ömür alışkanlıklarımızdaki değişiklikler ruhsal sıkıntıları da beraberinde getirdi. Anksiyete (kaygı) bozukluğu da bunlardan biri… Psikiyatri Uzmanı Dr. Cem Hızlan, bugünlerde görülme sıklığı giderek artan telaş bozukluğu ve bu problemle başa çıkma yollarını anlattı…
ANKSİYETE BOZUKLUĞU NEDİR?
Türkçe’ye “kaygı” diye de çevrilen anksiyete, insanın ve başka canlıların tehlike atlattığında ya da hayati bir durumla karşılaştığında otomatik olarak devreye giren bir savunma düzeneğidir. “Anksiyete bozukluğu” ise bu sistemin küçük, kolay olaylarda ya da hiçbir şey yokken dahi kendi kendine tetiklenmesidir. Örneğin telefon çaldı diye, biri biraz yüksek sesle konuştu diye, hava karanlık diye o düzenek durup dururken devreye giriyor. Özetle beşerdeki alarm sisteminin kendi kendine devreye girmesine “anksiyete bozukluğu” diyoruz.
HANGİ BELİRTİLERE YOL AÇAR?
Anksiyete hangi sistemimiz, organımız daha hassas ise orada belirti verir. Bu durumdan öncelikle deri, kulaklar, kalp-damar sistemi, kas-iskelet sistemi ve mesane (sık idrara gitme gereksinimi ortaya çıkar) etkilenir. Ayrıyeten ağız kuruluğu olur yemek borusu kasılır, güya bir şey yutulamıyormuş hissi yaşanır. Bunlar anksiyetenin standart belirtileridir.
SEBEPLERİ NELERDİR?
Korku düzeneği çok farklı sebeplerle bozulabilir. Tiroid üzere birtakım endokrinolojik hastalıklarda, ağır kansızlık, kronik akciğer hastalıklarında ya da bedeni ilgilendiren diğer fizikî, yıpratıcı olaylarda bozulabilir. Kimi insanlarda bu düzenek gerekenden çok daha hassastır. Ayrıyeten daima devam eden yorucu, bıktırıcı ve yıpratıcı süreçler anksiyete sisteminin giderek hassas hale gelmesine neden olur. Pandemi periyodunda de en sık gördüğümüz neden budur…
NASIL KORUNABİLİRİZ?
Korku bozukluğunun tahlili için kişi öncelikle günlük hayatını nasıl düzenleyebileceğini, günlük hayatında hakikaten yapılması gerekmeyen şeyleri nasıl ayıklayacağını, kendine vakit ayırması için nasıl bir sistem kurabileceğini düşünmeli. Özetle beşerler kendi gereksinimlerine vakit ayırmalı. Yalnızca kendinizi düşündüğünüz vakitler olmalı. Bunun ismi “bencillik” değil. Hiç olmazsa nefes alabilecek kadar kendinize sistemli vakit ayırabilmek değerli. Şayet bu sistem hakikaten kendi kendini tetikleyecek biçimde bozulduysa ve bunun bozulmasına sebep olan gerçek hayattaki kaideler devam ediyorsa kendi kendine düzelmez. Tedavide antidepresan kullanılır. Antidepresanlar bir çeşit anksiyete regülatörüdür, ayar yaparlar.
Sözcü
