Covid-19 olay sayısındaki artış, kısıtlamaları da beraberinde getirdi. Uzman Klinik Psikolog Kübra Bozkurt, karantina olanların ve test sonuçları olumlu çıkanların ruh sıhhati etkilenmemesi için meskende nelerin yapılması gerektiği konusunda açıklamalarda bulundu.
Bozkurt, “Covid-19 nedeniyle karantinaya girmek zorunda olan insanların günleri nasıl geçirdiklerine baktığımızda, düşük fizikî hareketi, neredeyse sıfır noktasında toplumsal bağlantısı ve sekteye uğramış iş hayatını görüyoruz. Aslında mevcut fizikî şikayetlerle baş etmek zorunda olan hastalar, kendilerini iyi hissettirecek bu faaliyetlerden de uzak kaldıkça ruhsal olarak yıpranmaya başlıyorlar” dedi.
Hadise sayılarının artması ile birlikte, yakınlarımızdan duyduğumuz ‘pozitif’ haberlerinin de arttığını vurgulayan Psikolog Bozkurt, “Hepimizin bildiği üzere bundan sonraki süreçte hastanın şikayetleri şiddetli olsun ya da olmasın, hastanın müspet sonucu varsa, karantinaya alınıyor. Şayet öbür bireylerle paylaştığı bir meskende yaşıyorsa hastanın odası, kullandığı alanlar sonlandırılıyor. Temaslı olduğu bireylerde teste tabi tutuluyor. Artık yapılan açıklamalara nazaran ‘pozitif’ hastanın 10 gün, temaslı kişinin 15 gün karantinada kalması gerekiyor” formunda konuştu.
“PSİKOLOJİK OLARAK YIPRANMAYA BAŞLIYORLAR”
Sağlıklı bir bireyin bile hareketsiz kalıp, rastgele bir meşguliyetle uğraşmamasının, ruhsal sıhhatini kötüleştireceğini belirten Psikolog Bozkurt şöyle konuştu:
* Ruhsal olarak sağlıklı, müspet insanların günlük rutinlerine baktığımızda, istikrarlı bir toplumsal yaşama, faal bir iş ömrüne, fizikî antrenmana vakit ayırdıklarını görürüz.
* Bu dengelerden biri bozulmaya başladığında kişinin ruhsal sıhhatinde da olumsuz değişimler görülmeye başlanır. Covid-19 nedeniyle karantinaya girmek zorunda olan insanların günleri nasıl geçirdiklerine baktığımızda, düşük fizikî hareketi, neredeyse sıfır noktasında toplumsal bağlantısı ve sekteye uğramış iş hayatını görürüz.
* Aslında mevcut fizikî şikayetlerle baş etmek zorunda olan hastalar, kendilerini iyi hissettirecek bu faaliyetlerden de uzak kaldıkça ruhsal olarak yıpranmaya başlıyorlar.
* Depresif his durumuna eşlik eden mevt korkusu, etiketlenme derdi, gelecek korkusu üzere ruhsal problemler ortaya çıkmaya başlıyor. Kişi daha pasif, hareketsiz epey depresif his durumu kuvvetleniyor.
“ENDİŞE YAHUT DEHŞETLER GELİŞEBİLİR”
Corona virüsü salgının verdiği korku ve haberlerde izlenen olumsuz imgelerle birlikte “Öleceğim”, “İnsanlar artık benden uzak duracak”, “İşimi kaybedebilirim”, “Bana bir şey olursa aileme/çocuklarıma kim bakacak” üzere niyetlerin de daha baskın hale geldiğini söz ede Psikolog Bozkurt, kelamlarını şöyle sürdürdü:
* Şiddetli bir huzursuzluğa neden olan bu niyetlerle birlikte kişinin depresif ruh hali şiddetleniyor ve bir kısır döngüye girerek daha pasif, hareketsiz kalıyor.
* Maalesef depresif ve telaşlı hissettiğimiz anlarda, bizi huzursuz eden niyetler, güya gerçeğe dayanıyormuş üzere daha kuvvetli hale gelirler. Sağlıklı bir birey bu kanılarla baş etmek için, bu fikirlerin gerçekliğini sorgular ve ispat arar.
* Lakin ruhsal olarak kendini iyi hissetmeyen beşerler, bu sorgulamayı yapabilecek kadar kendilerini güçlü hissetmezler. Bunun yerine kaçınmayı tercih edip dikkatlerini öbür bir tarafa verirler, uyumayı tercih edebilirler yahut ruminasyona girip, tıpkı kanıları tekrar tekrar, yararsız bir halde zihinlerinde döndürürler.
* Covid-19 hastalarının da bilhassa toplumsal dayanağı gereğince alamadıkları için benzeri süreçlerden geçtiklerini görebiliriz.
“UYKU VE YEMEK SAATLERİNİZİ DÜZENLEYİN”
Psikolog Bozkurt, 10-15 günlük süreci ve karantina sonrasında yaşanabilecek süreçleri atlatmak için şu tekliflerde bulundu:
* Öncelikle, şikayetlerin şiddetine nazaran odanızda yapabileceğiniz aktiviteleri planlayın.
* Uyku saatleriniz, yemek saatleriniz planlı olsun. Nasıl ki sıradan bir gününüzde bunların muhakkak bir saati varsa, karantina günlerinde de uyku ve yemek tıpkı saatlerde olsun.
* Aileniz, arkadaşlarınız ile bağlantısı koparmayın. Kesinlikle telefonla, mümkünse manzaralı konuşmayla bağlantısı sürdürün. Dertlerinizden onlara bahsedebilir, onların manevi takviyesini alabilirsiniz.
* Uzun mühlet kısıtlı bir alanda pasif kalmak fizikî ve ruhsal sıhhatinizi olumsuz tesirler. Bu yüzden odanızda yapabileceğiniz hafif idmanları günlük rutininize ekleyin.
* Şayet iş ömründen uzak kalma konusunda kendinizi makus hissediyorsanız, uzaktan temas halinde iş konusunda neler yapabileceğinizi değerlendirebilirsiniz.
* Size keyif veren aktiviteleri seçin, hatta ağır ömrünüzde yapmayı ertelediğiniz, meskende yapabileceğiniz aktiviteleri sıralayıp yapmaya başlayın. İzlemek istediğiniz sinema, dizi listelerini, okunacak kitapları, el işlerine dayanan hobileri ertelemeyin. Meskende tekseniz ve mutfağı istediğiniz üzere kullanıyorsanız yeni tarifler deneyebilirsiniz.
* Uykunuzu kâfi aldığınız sürece gündüz uykusuna çok muhtaçlık olmaz lakin nekahet sürecinde bir ölçü gündüz uykusu direncinizi kuvvetlendirecektir. Yalnızca bu uykunun 1-2 saatten fazla olmamasına dikkat edin. Fazla uyumak her vakit depresif duyguyu kuvvetlendirir.
* Günlük programınız muhakkak olsun ve programa uymaya çalışın. Her günün programı farklı olursa muhakkak bir monotonluğa gitmekten kurtulursunuz.
* Tüm bunları yapmanıza karşın depresif ve dertli durumunuz devam ediyorsa ve karantinanız sonlandıysa kesinlikle bir psikolog yahut psikiyatrdan profesyonel bir dayanak almaya çalışın.
Sözcü
