Tüm dünyada pandeminin olumsuz tesirleri devam ediyor… Bu durum bilhassa takip ve tedavileri devam etmesi gereken kanser hastalarının virüs kapma dehşetiyle denetimlerini ertelemesine yol açabiliyor. İşte Prof. Dr. Sezer Sağlam’dan hastalar için yol haritası…
Prof. Dr. Sağlam kemoterapinin ertelenmemesi gerektiğini söyledi.
Unsur husus teklifler
- Sistemsiz ve az uyku uyumak bağışıklık hücresi olan lenfosit ve nötrofil sayımızı dediğimiz beyaz kan hücre sayısını olumsuz tesirler. Bu hücrelerin kanda en üst düzeyde olduğu vakit dilimi saat 21:00 ile 03:00 ortası olmaktadır. Bu nedenle bu aralıklarda dinlenmeli, kaliteli uyku için uğraş gösterilmelidir.
- Toz şekerli eserlerin çok alınması (burada bahsettiğim karbonhidrat değil) bağışıklık sistemini olumsuz tesirler.
- Çok alkol tüketimi yeniden bağışıklık sistemini bozmaktadır, azaltmak uygun olacaktır.
- Sigara içiminin sonlandırılması bağışıklık sistemini olumlu etkilemektedir.
- Çok fazla kafein tüketimi önerilmemektedir. Nedeni ise gerilim hormonlarını (kortizon) arttırmasından kaynaklı bağışıklığı düşürmektedir.
- Çok fazla doğmuş yağ tüketen içeren abur cuburlar azaltılmalıdır.
- Yetersiz su tüketimi bağışıklığı azaltmakta, teneffüs yollarında bizi koruyan ,balgamın süratli atılmasını sağlayan kirpiksi aktiviteyi azaltmaktadır. Erkeklerde kg/başına 30 ml; bayanlarda kg/başına 25 ml su, günlük tüketilmesi uygundur.
- Hareketsiz hayattan uzak durulmalıdır.
- Çok antrenman ve spor adrenalin ve kortizol salgılaması nedeniyle bağışıklık sistemini olumsuz tesirler.
- Çok az olan toplumsal aktivite, yalnızlık da bağışıklık sistemini olumsuz tesirler.
KEMOTERAPİNİN BEDENE TESİRİ
Birçok kemoterapiler süreksiz olarak kan sayımını düşürür. 5-7 gün süren düşüklük sonrası kandaki akyuvarlar kendini sayı olarak toparlar. İnsan bedeni viral enfeksiyon geçirdiğinde bedenimiz, virüsü öldüren Tip1 interferon salgılar. Kemoterapi verildiğinde ise tümör hücreleri gerilime girer ve kendisi enteresan bir formda Tip1 interferon salgılamasının artmasını sağlar yani antiviral (virüsü bloke eden) proteinleri artırır. Bu olumlu tesir ile kemoterapi ile viral enfeksiyonlarda kötüleşme beklememek doğal olacaktır. Gerçekten Covid-19 olup kemoterapi alanlarda özel bir risk artışı görülmemiştir.
CERRAHİ GECİKMENİN BEDELİ VİRÜSTEN AĞIR
Türkiye Radyosyon Onkolojisi Derneği (TROD) yayınladığı çalışmasında, pandemi başındaki klavuza uygun olarak radyoterapideki aktiflikten feragat etmeden, radyoterapinin daha kısa mühlet bitirilmesini önermiştir. Radyoterapini bir öteki değerli yanı cerrahi olmayacak, olamayacak onkoloji hastalarında (baş-boyun kanserleri, yemek borusu, pankreas, prostat, akciğer ve mesanede ) değerli bir oyuncu olarak cerrahi yerine geçebileceği düşünülmelidir. Hastalarımızın Covid-19 pandemisi sırasında hastaneye gitme kaygıları artmıştır. Onkolojik tanısı olan ve alan hastaların cerrahilerinin gecikmesinin bedeli, virüse kapılmaktan daha yüksek olmaktadır. Ameliyat edilebilir tümörlerdeki cerrahinin 3-6 ay gecikmesi çok risklidir. Bu nedenle cerrahinin ertelenmesini katiyen tavsiye etmemekteyiz.
Sözcü
