Kanser Ağrısı, kanser tanısı konulduğunda en yaygın semptom olarak karşımıza çıkar ve kanser tedavisinden bağımsız olarak sıklığı gitgide artmaktadır. Kanser hastalarında, bilhassa ileri evrelerde ağrı tahminen %80′ nin üzerindedir. Hastalar tedavi ile tam kür bile yani büsbütün düzgünleşmiş olsa da ağrıya %30 oranında rastlanabilmektedir.
Halihazırda yeni bilgilere nazaran kanser tedavisine devam edilenler içerisinde pankreas kanserlerinde %59 oranında, baş boyun kanserlerinde ise yaklaşık %64 ağrı görülebilmektedir. Farklı ağrı tipleri ve ağrı sendromları kanserin her evresinde görülebilir. 2014’de yapılan çalışmada hastaların üçte birinin ağrıları için uygun ağrı tedavisi almadığı görülmüştür. Ülkemizde bu durum gelişmiş ülkelere nazaran ağrı tedavisi alamayan kanser hastalarımız çok daha fazladır.
Her vakit yapacak bir şeylerin olduğunu bilin
Kanser hem şimdiki vaktin hem de geleceğin en kıymetli sıhhat sorunlarından biridir. Globocan bilgilerine nazaran 2020’de 15 milyondan fazla beşerde kanser görüldüğü bildirilmiştir. Tedavi takibinde ağrı tekrar tekrar değerlendirilmelidir. Ağrı karakteri, ağrının şiddeti ve derecesi, ağrı tedavisine cevap, günlük işlerini yapabilme kapasitesi, günlük hayat aktiviteleri hayat kalitesi sorulmalı ve hastanın ailesi ile birlikte vakit ayırılması önerilmektedir. Hasta ağrısının şiddetini kendisi tanım etmelidir, şiddeti özel ölçeklerle değerlendirilmeli ve kayıt altına alınarak takip edilmelidir.
Öncelikli ağrı tedavisi ağızdan ilaçlar olarak tercih edilmelidir. WHO (Dünya sıhhat örgütü) tekliflerine bağlı kalınarak ilaç tedavisi düzenlenir. Gereğinde opioid denilen kırmızı reçeteli ilaçlara ek ilaçlar verilebilir. Bu ilaç kümeleri kesinlikle ağrı ile ilgilenen Anestezi ve Reanimasyon tabibi ya da algoloji tabibi denetiminde düzenlenmelidir. Şayet ağrılar verilen ilaç tedavileri ile gereğince denetim altına alınamıyorsa ya da ilaç yan tesirleri gereğince tolere edilemiyorsa girişimsel ağrı yollar gündeme gelir. Bu yollara örnek olarak omuriliğe ya da komşu aralığına bir kateter takılarak ilaçların verilmesi (spinal-epidural port-kateter, morfin pompası, radyofrekans teknikleri, kordotomi v.s.) ya da kırılan omurların çimentolanması (vertebroplasti/kifoplasti) verilebilir.
Girişimsel metotlar ve ağızdan ilaç tedavileri ağrı ile ilgilenen Anestezi ve Reanimasyon tabipleri ya da algoloji doktorlarınca uygulanmalı ve takip edilmelidir. Hastalar ve yakınlarının bağımlı olmaktan korkma ya da ilaç tesir etmeyecek üzere yersiz dehşet ve tasaları giderilmelidir. Hastalarımız Gereksiz yere kanser ağrılarına bağlı ağrı-acı çekmelerine gerek yoktur. Ne zamanki hastalarımıza ‘ağrılarınız için yapacak bir şey yok’ denildiğinde her vakit yapacak bir şeylerin olduğunu bilsinler.
Son olarak kanser ağrısı çekmeye gerek yoktur. Ağrılarınız için kesinlikle bir tedavi olduğunu aklınızdan çıkarmayın. Lütfen ilgili branş doktorunuza müracaatınız.
Kadinvekadin
