Tatilden dönenlerin tesiri ve havaların da soğumaya başlamasıyla kapalı alanlarda daha çok vakit geçirilmek zorunda kalınması, İstanbul’u tekrar Türkiye’de salgının merkezi haline getirdi. Sıhhat Bakanı Dr. Fahrettin Koca’nın “Türkiye’deki hadiselerin yüzde 40’ı İstanbul’da, sayılar Ankara’nın 5 katına çıktı” açıklamasının akabinde gözler tekrar salgınla gayretin ön cephesinde yer alan filyasyon takımlarına çevrildi.
Covid pandemisiyle çabada 11 Mart’tan bu yana İstanbul’un en büyük ilçelerinden, yaklaşık yarım milyon nüfuslu Kadıköy’de filyasyon çalışmalarını tüm süratiyle sürdürdüklerini söyleyen Kadıköy İlçe Sıhhat Müdürü Neslihan Uyar, hadise sayılarındaki süratli artışın yüzde yetmişinin aile içi bulaşlardan kaynaklandığını vurguladı.
FOTO: DHA
“İNSANLARDA RAHATLAMA VAR”
Dr. Uyar, “Mart 11 den beri filyasyon çalışmalarını durmaksızın sürdürüyoruz. Kadıköy 482 bin nüfusla kalabalık ilçelerimizden biri. Bizler 30 takımla 7 gün boyunca sabah 07:00 akşam 24:00’e kadar çalışmalarımızı yapıyoruz. Salgının birinci başladığı vakitle bugün ortasında alanda nasıl bir fark var derseniz; artık hastalar daha şuurlu, o panik havası yok. Fakat maalesef bir rahatlama var. Temaslı olay tespitlerimizin yüzde 70’i aile içi bulaş. Zira kişi dışarıdaki yeri tehlikeli buluyor lakin kendi içinden olunca, annesinin meskenine gittiğinde ya da bir akrabasını ziyaret ettiğinde kendini inançta sanıyor” dedi.
“AŞURE DAĞITAN TEYZE 18 BİREYE SEBEP OLDU”
Aile içi görüşmelerde maske ve ara kurallarının büsbütün ihlal edildiğini vurgulayan Dr. Uyar, şunları söyledi:
“Evde kelam merasimine gidenler, birtakım hanımlardan gün buluşmalarına tekrar başladıklarını bile duyuyoruz. Orada da yemek yiyorsunuz, kesinlikle maske çıkıyor, salon ya da bir odada kapalı ortamdasınız. Bunlar daima bulaşı artırıyor. Bizim şu andaki en büyük kasvetimiz bu. Mesela bizim temaslı filyasyonunda yaşadığınız enteresan bir vaka var. Bir teyzemiz aşure yapmış, teyze müspet olay olarak sistemimize düştü. Hikayesini sorguladık, teyzeciğim neler yaptın, son 7 gün kimlerle görüştün vs. ‘Kızım aşure yaptım, apartmana dağıttım’ dedi. Teyze dağıtırken masken var mıydı, arana dikkat ettin mi, kapıdan iki dakika verip mi ayrıldın diye sorduğumuzda ise ‘Ya olur mu kızım, hepsine girip çay da içtim’ diye yanıtladı. Tüm apartmanı taramak zorunda kaldık ve üç beş gün sonra semptom verenlerden de test yaptığımızda bir sürü müspet olayımız oldu. Teyzemiz iyi niyetliydi lakin yaklaşık 18 kişiyi izolasyona almak zorunda kaldık.”
“HEPİMİZ TAŞIYICI OLABİLİRİZ”
“Dışarısı, içerisi fark etmiyor, hepimiz birer sessiz taşıyıcı olabiliriz” diye konuşan Dr. Uyar, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Biz kişinin temaslılarına ulaştığımız üzere pandeminin başından beri ilaçlarını da konutlarına kadar götürüyoruz. İlaçları da hastanın durumuna nazaran, altta yatan hastalığına nazaran tabiplerimiz tarafından belirlenip nasıl kullanacaklarına karar veriliyor. Bazen şu sorular geliyor, ‘Bize farklı, ona farklı ilaç verildi. Bana bu niçin bir tane başkasına iki tane verdiler?’ Bu, büsbütün kişinin altta yatan hastalığına, yaşına ve öbür özelliklerine nazaran tabibin karar verdiği bir şey”
“TEMASLILAR ARTIK EN UFAK BİR DEĞİŞİKLİKTE 112’Yİ DE ARAYABİLECEK”
FOTO: DHA
Konutta takip edilen temaslı hadiselerin durumunda değişiklik olduğu taktirde yaklaşık üç hafta evvel uygulanmaya başlanan yeni bir entegre sistem sayesinde hadiselerin 112 aracılığı ile de kendilerine bildirildiğini anlatan Dr. Neslihan Uyar, bu yeniliği şu halde özetledi:
“Bir başka hoş hizmetimiz de yeni aktive. Rastgele bir semptomu olmadığı için konutta takip edilen temaslılar, durumlarında değişiklik olduğunda yalnızca aile tabipleri üzerinden değil 7/24 arayabilecekleri 112 üzerinden de bize bildirilebiliyor. Vatandaşımız badiresi olduğunda 112’yi arıyor, 112 kişinin semptom hikayesini aldıktan sonra ambulans ya da hastane muhtaçlığı yok ise, bu kaydı İlçe Sıhhat Müdürlüklerinin ekranına iletiyor. Bizim grubumuz de bu kayıtlar üzerinden temaslıya tekrar ulaşıp gerekirse sürüntü alıyor ve ilaç başlıyor. Yani temaslıların semptomu ortaya çıktığında kendileri hastane ya da doktora gitmeye çalışmadan konutlarına gidiliyor. Vatandaşların aklına takılan tüm sorular için de bizim 7 gün 24 saat hizmet veren takımlarımız var. Gelen soruları cevaplıyoruz.”
“SİZE BİR ŞEY OLMAYABİLİR LAKİN ARKADAŞINIZI AĞIR BAKIMLIK YAPABİLİRSİNİZ”
Bu hastalıkta semptomun bazen testten bile değerli olduğunun altını çizen Dr. Uyar, “PCR elbette değerli lakin kişinin kliniği bizim için temel olan şey. Kişi en ufak bir rahatsızlığını bize bildirdiğinde biz derhal bunu Covid kuşkusu olarak ele alıp sürüntü alıyoruz. Bu hususta hiç kimseyi geri çevirmiyoruz” dedi.
FOTO: DHA
Müspet olayların ekrana yansıdığı an kişinin işyeri, okulu, adresi, aile bilgileri üzere tüm datalarını anında görebildiklerini de belirten Dr. Uyar, vatandaşların bu devir temaslısını saklama eğiliminde de olduğunu vurgulayarak “Biz olaya gittiğimizde kişinin karşısına birçok şeyi bilerek gidiyoruz. Bu da bize bir avantaj sağlıyor. Hastamız bazen temaslılarını söylemek istemiyor, beşerler 14 gün meskende izolasyona girmek istemeyebiliyor. Ancak esasen o şahıslar de birkaç gün sonra belirti olduğunda ‘Ben aslında söylememiştim ama’ diyerek 112 aracılığıyla tekrar bize ulaşıyor. Meğer biz ne kadar süratli hareket edebilirsek o kadar muvaffakiyet sağlarız. Doğal problem yalnızca semptom değil burada. Asemptomatik olup taşıyıcı olarak dolaşan şahıslar var. Zira kendileri hiçbir şey hissetmiyor ancak bir yaşlıyla ya da riski olan biriyle temas halinde olabiliyorlar. Bu da hasta sayılarımızı artırıyor. Kişinin kendisinde bir şey olmayabilir lakin en yakın arkadaşını ağır bakımlık yapabilir. Onun için lütfen lakin lütfen, dürüst olalım” dedi.
“İZOLASYON KONTROLÜ KAÇAKLARIN ÖNÜNE GEÇTİ”
İçişleri Bakanlığı ve lokal yönetimlerin de sürece iştirakiyle başlatılan yeni kontrol uygulaması sayesinde izolasyondan kaçışların da değerli ölçüde azaldığını anlatan Dr. Uyar, şu bilgileri verdi. “Kaymakamlık vasıtasıyla emniyet mensupları, muhtarlar, imamlar, öğretmenler ya da belediye çalışanları ile bizim gerimizden hadise ya da temaslıyı her gün meskende mi değil mi diye denetime gidiyorlar. İzolasyonu ihlal edenlerse 112 aracı ile yurtlara yerleştiriliyor. İstanbul’da 2 adet yurdumuz var şu anda. Diyoruz ki demek ki sen yerinde duramıyorsun, o vakit yurdumuzda sizi konuk edelim”
“BU HASTALIĞI BEN DE GEÇİRDİM, MASKE TAKMAYANLARA İKİ KAT SİNİRLENDİM”
Kendi grupları de dahil sıhhat çalışanlarından da müspet olan arkadaşları olduğunu söyleyen Dr. Uyar, bunlardan birinin de kendisi olduğunu söyledi ve ekledi: “Bir hafta hastanede kaldım, sonrasındaki süreci de konutumda geçirdim. Ancak o 14 gün çocuklarınızla, eşinizle, kimseyle görüşemiyorsunuz ve o vakit sıhhatin, tedbir almanın değerini daha iyi anlıyorsunuz. O periyot her camdan baktığında bunu ihlal edenleri gördüğümde iki katı daha kızıyordum. Hem kendinize hem etrafınıza ziyan veriyorsunuz. Bu ortada okullar açıldı. Şimdilik ilçemizde hoş gidiyor. Ancak lütfen orada da velileri, anne-babaları uyarayım; çocuk geldiğinde direkt el yüz yıkanıp üstünü de değiştirmeli. Çocuklar yaşlılarla çok bir ortaya getirilmemeli. Kendim bile yaşı büyük olan hiçbir tanıdığımla birebir münasebete girmiyorum aylardır. Evet güç biliyorum, sıkıldı herkes fakat bir müddet daha dişimizi sıkmalıyız. Ondan sona bu hastalığı defedebiliriz.” (DHA)
Sözcü
