Türk Nefroloji Derneği Genel Sekreteri, Hacettepe Üniversitesi İç Hastalıkları Anabilim Kısmı Prof. Dr. Mustafa Arıcı, kronik böbrek hastalığının hem dünyada hem Türkiye’de erişkin nüfusun neredeyse her 8-10 bireyinden birini etkileyen değerli bir sıhhat sorunu olduğunu bildirdi.
Arıcı, “Niye bu kadar salgın diye sorarsanız; şeker hastalığı, şişmanlık, hipertansiyon, sıhhatsiz beslenme ve hareketsizlik hepsi böbrek hastalığına yol açan kıymetli risk faktörleri. Şişmanlık, hareketsizlik ne yazık ki günümüzün, çağdaş çağın kıymetli problemleridir. Bunun için de bireyler şayet böbreklerini önemsiyorlarsa bu açıdan şişmanlıkla ve şeker hastalığı olmaması için çaba etmeleri gerekir. Şayet şeker hastalığı teşhisi alırlarsa da yılda en az 1 defa böbrek işlevlerine, kan ve idrar tetkiklerine baktırmaları, şekerin bağlı böbrek hastalığı yaratmaması için de çok erken periyotta iyi bir şeker tedavisiyle böbreklerini muhafazaları kıymetli hale geliyor. Buna çok dikkat etmelerini ısrarla vurguluyoruz” dedi.
’10 MİLYON İNSAN BÖBREK HASTALIĞINDAN HABERİ YOK’
Arıcı, Türkiye’de 15 milyonun üstünde böbrek hastası, 70 bine yakında diyaliz hastasının bulunduğunu söyleyerek, şöyle konuştu:
“Yani bunlar böbreği artık son noktaya gelmiş ve böbreği hiç çalışmadığı için diyalizle yaşama tutunan bireyler. Yeniden neredeyse 20 bine yakın böbrek nakli hastamız var. Bütün bu sayılar da buz dağının ucu üzere. Bunlar artık bizim son noktaya gelmiş hastalarımız. Halbuki böbrek hastalığının erken evrelerinde çok fazla hastamız var. Yani 10 milyon kişi böbrek hastalığının erken evrelerinde lakin hiç haberleri yok. Zira hiçbir şikâyet yapmıyor. Hastalığın şikayet yapmamasını ısrarla vurguluyorum. Zira bu periyotta kan ve idrar tetkiki ile böbrek hastalığını farkında olabilirler. ‘Herkes koşup baktırsın’ demek gerçek değil; hayır herkes koşup baktırmasın. Ancak şeker hastaları, tansiyon hastaları, 65 yaş üstü hastalar, kalp ve damar hastaları, uzun müddet tedavi alan diğer bir hastalık nedeniyle ilaç kullanan hastalar, uzun mühlet antibiyotik, ağrı kesici kullanıyorsunuz baktırmanız yararlı olacaktır. Kanser nedeniyle kemoterapi alan hastaların da böbrek işlevlerine nizamlı bakılması hayli değerlidir. Bir de ailede böbrek hastalığı varsa yani kişinin annesi ya da babası yahut bir kardeşi böbrek hastasıysa bakılması gereklidir. Zira böbrek hastalığı ailesel özellik taşımaktadır. O aile fertlerinin de kan ve idrar tetkiklerine baktırarak şayet varsa böbrek hastalığının yakalanması gerekir.”
‘ÖLÜM RİSKİ ARTIYOR’
Dünya genelinde yapılan istatistiklerde her yıl 2,5 milyon insanın böbrek hastalığına bağlı hastalıklar nedeniyle hayatını kaybettiğini söz eden Arıcı, şunları söyledi: ;
“Covid-19 salgınında dünya genelinde şu ana kadar 1 yılda 3 milyona yakın insan öldü. Halbuki her yıl bu sayıya yakın böbrek hastası böbrek hastalığı nedeniyle de hayatını kaybediyor. Bizim salgın dediğimiz bu. Böbrek hastaları hastalık kategorileri açısından Covid-19 enfeksiyonu için en yüksek riskli kümelerden bir adedini teşkil ediyor. Burada hastanın yaşlı olması da çok kıymetli. Ancak bir insan hem yaşlı hem de böbrek hastasıysa Covid-19 kaynaklı mevt riski çok artıyor. Onun için bu hastalarımızı ısrarla müdafaamız lazım. Böbrek hastaları her cins enfeksiyon için yüksek risk altındadırlar. Yalnızca Covid-19 enfeksiyonu demiyorum. Rastgele bir enfeksiyon bu bir grip, zatürre, idrar yolu enfeksiyonu olabilir. Kişinin böbrek sıhhati yerinde değilse, enfeksiyon daha şiddetli seyreder. Biz bunu böbrek hastalarımıza yıllarca ısrarla söylemişizdir. Bu nedenle de böbrek hastalarının kendilerini enfeksiyondan muhafazaları için aşılanmalarını ısrarla vurgulamışızdır.”
‘HER 100 HASTADAN 4 HASTAYI KAYBETTİK’
Arıcı, dernek olarak Türkiye’de birinci olay açıklandığında böbrek hastası olup hastaneye Kovid-19 nedeniyle yatan hastaların tahlillerini yaptıklarını söyleyerek, “Bin 200’ün üzerinde insanın bilgilerini toplayıp değerlendirdiğimizde şunu gördük. Hastanede yatan Covid-19 enfeksiyonu olan hastalarda yüzde 4 oranında mevt oranımız vardı. Hastaneye yatan her 100 hastadan 4 hastayı kaybettik. Lakin kişinin böbrek işlevi bozuksa, yüzde 28 kaybettik. Çalışmamızda 100 tane yaşlı böbrek hastasının mevt oranı yüzde 28 üzere bulundu. Yani her 100 hastamızdan 28’ini hastaneye yattıklarında Kovid-19 nedeniyle kaybettik. Yani böbreği bozuk olarak yatan hastalarımızın neredeyse 4’te 1’i Covid-19 enfeksiyonu nedeniyle hayatını kaybetti. Diyaliz hastalarında bu oran yüzde 16’ydı. Sağlıklı bir bireye nazaran diyaliz hastalarının mevt oranı 4 kattı. Biz ısrarla böbrek ve diyaliz hastalarının aşılamada öncelikli olmasını da istiyoruz. Bu hastalar yaştan bağımsız olarak aşı için öncelikli olmalıdır” dedi. (DHA)
Sözcü
