Birleşik Krallık Başbakanı Boris Johnson, Covid-19 sürecinde hükümetinin tartışmalı kararlarının yanı sıra kendi sıhhat sorunlarıyla dikkatlerin üzerine çevrildiği isimler ortasında birinci sıralarda yer alıyor.
Pandeminin başından beri iki kere izolasyona girmek zorunda kalan Başbakan Johnson evvel 27 Mart’ta Covid-19 testinin olumlu çıkmasıyla üç gün de hastanede tedavi görerek karantina süreci yaşadı. 12 Kasım’da ise Toriler’den parlamento üyesi Lee Anderson’la bir ortaya geldikten sonra Anderson evvel tat alma yetisini kaybettiğini, daha sonra da testinin olumlu çıktığını açıkladı. Filyasyon için Johnson’la temasa geçen NHS Test ve Takip takımı, izolasyon teklifinde bulundu.
Başbakan Johnson, “Hastalığa yakalanmış olmamın bir değeri yok… Hastalığın yayılmasını engellemeliyiz ve bunu şu anda yapabileceğimiz yollardan biri de filyasyon grupları sizle irtibata geçtiğinde 14 gün boyunca kendi kendini izole etmek” dedi.
Pekala Covid-19’a ikinci sefer yakalanmak mümkün mü? Antikorların ömrü ne kadar? Semptomlar ne kadar sürüyor?
İki sefer Covid’e yakalanabilir miyiz?
Kısaca cevaplamak gerekirse, evet! Covid’e ikinci kere yakalanma hadisesi birinci olarak Ağustos ayında Hong Kong’da rapor edildi. Hong Kong Üniversitesi Mikrobiyoloji Departmanı’nın çalışmasında yer alan sözlere nazaran genç ve sağlıklı gözüken bir hastanın, Covid enfeksiyonuna birinci sefer yakalandıktan 4.5 ay sonra ikinci sefer enfekte olduğu tespit edildi. Testler, virüs yapısının birinci enfeksiyondan genetik olarak farklı olduğunu gösterirken bu da müspet testin, birinci enfeksiyondan kalan partiküller yerine hakikaten yeni bir enfeksiyonun varlığını tespit ettiğini kanıtlamış oldu.
Lancet’de yer alan bir rapora nazaran ise ABD’nin Nevada eyaletinde bir adam birinci enfeksiyonundan yaklaşık bir ay sonra ikinci kere Covid-19’a yakalandı. Telaş verici bir formda ikinci tedavi sürecini daha ağır geçiren 25 yaşındaki hasta ağır nefes darlığı ile uğraş etti ve güçlü sürecin akabinde iyileşerek hastaneden ayrıldı.
The Telegraph’ın haberinde bu örneklerin haber bedeli taşımasının sebebi olarak hala ikinci defa Covid’e yakalanma durumunun epeyce az gözükmesi. Bilindiği üzere tıpkı enfeksiyon hastalığına iki defa yakalanmanız düşük bir ihtimal. Şu ana kadar Sars-Cov-2 virüsü de genel olarak öteki bulaşıcı virüsler üzere davranmakta. Ve bu durum da aşının sürü bağışıklığı sağlayacağına yönelik itimadı güçlü kılıyor.
Pandeminin birinci haftalarında Güney Kore’de ülkenin halk sıhhati kurumu kısa aralıklarla iki defa Covid müspet çıkan 285 hadiseyi inceleme altına almıştı. Lakin bu araştırma sonucunda 285 kişinin hiçbirinde virüsün yayılmacı özelliği gözlemlenmedi. Bu olaylar da vakit zaman (özellikle pandeminin birinci döneminde) testlerin birinci enfeksiyonun kalıntılarını tespit ettiğini ortaya çıkardı.
Columbia Ünivesitesi’nden Dr. Angela Rasmussen, “Yeniden enfeksiyonun mümkün olduğunu söyleyebilirim, lakin bu pek muhtemel değil; bunun ender olacağını düşünüyorum. Lakin çok sayıda beşere virüs bulaştığında, az görülen olaylar bile kaygı verici derecede sık olarak görülebilir” dedi.
Antikorların ömrü ne kadar?
Covid’le ilgili tartışmaların odak noktalarından biri de antikorlar olmuştu. Belli bir antijenle savaşmak için kanda beden tarafından oluşturulan proteinler olan antikorlarla ilgili olarak Birleşik Krallık Başbakanı Boris Johnson, Covid-19’u atlattıktan 7 ay sonra “benden antikor fışkırıyor” demişti.
Lakin bilimsel araştırmalar bunun çok mümkün olmadığını gösteriyor! Imperial College London’ın 365 bin kişilik araştırmasına nazaran hami antikorların 4’te 1’inden fazlası birinci üç ay sonunda yok oluyor. Araştırma ayrıyeten Haziran’da, birinci dalganın akabinde nüfusun yaklaşık yüzde 6’sının antikor oluşturabildiğini de ortaya koydu. Üç ay sonra bu oran yüzde 4.4’e düşecekti.
Bilim insanları bu durumun bir nebze kaygı yarattığını düşünse de bağışıklığın birkaç ayda öylece yok olmadığının da altını çiziyor. Çünkü antikorlar bedenimizdeki geniş kapsamlı bağışıklık ordusunun yalnızca bir ünitesi. Antikorlar kadar akyuvardaki T hücrelerinin de ehemmiyetinin altı çiziliyor. Örneğin Oxford-AstraZeneca aşısı T hücreleri ve antikorları uyarmayı hedefliyor.
Public Health England ve Birmingham Üniversitesi’nin ortak çalışması, corona virüsü hastalarında T hücrelerinin en az 6 ay korunduğunu ortaya koydu.
Semptomlar ne kadar görülüyor?
Covid nispeten yeni bir hastalık olduğu için bilim insanları hala semptomların ne kadar sürdüğünden tam olarak emin değiller. Birleşik Krallık hükümetine nazaran, Covid’e yakalanırsanız, semptomları birinci fark ettiğinizden yahut birinci olumlu testinizden sonra, 10 gün boyunca kendi kendinizi izole etmeniz gerekiyor.
Türkiye’de ise Sıhhat Bakanlığı’nın internet sitesinde yer alan bilgi şu biçimde:
Sürecin başında olayların görüldüğü yolcu gemisi Diamond Princess’te yapılan müşahedelere nazaran hastalığın hafif bir formuna maruz kalan bir garsonun detaylı bir tıbbi raporu, şahsın 10 gün boyunca semptomlar gösterdiğini ortaya koydu. Tıpkı vakitte hafif derecede etkilenen dokuz Alman hastayla yapılan bir öbür çalışma, 8 ila 11 gün semptom sergilediklerini gösterdi.
Hastalığın daha şiddetli formlarına sahip şahısların iyileşmesi ise elbette daha uzun sürüyor. Çin’de hastaneye kaldırılan 138 hasta üzerinde yapılan bir araştırma, ortalama yatış mühletinin 10 gün olmasına rağmen kimi hastalarda bu müddetin iki haftaya çıktığını belirtti. Ender olsa da uzun Covid denen kimi hadiselerde; birinci enfeksiyon geçtikten sonra haftalarca yahut aylarca süren yorgunluk, psikiyatrik sorunlar ve ağrı da gözlemlendi.
NOT: Bu yazı büyük oranda The Telegraph’ta yayınlanan “Can you catch Covid-19 twice, and how long do antibodies last?” başlıklı makalede yer alan bilgilerle derlenmiştir.
Sözcü
