Covid-19’da, hastalığın birinci görüldüğü tarihlerde bildirilen; yüksek ateş, kuru öksürük ve teneffüs külfeti belirtilerinden çok daha farklı ve çok çeşitli yakınmalara yol açabildiği günümüzde daha net biçimde görülüyor. O denli ki bugün çabucak her türlü yakınmayla sıhhat kurumlarına başvuran hastalarda teşhis ya da ayırıcı teşhiste Covid-19 akla geliyor… Prof. Dr. Büke, hastalığın kimlerde, hangi belirtilere yol açtığını şöyle anlattı…
Prof. Dr. Davet Büke
VİRÜSÜN ÖLÇÜSÜ KIYMETLİ
Covid-19; büsbütün belirtisiz bir biçimde seyredebildiği üzere, vefatla sonuçlanabilen çok geniş aralıkta klinik bir seyir gösteriyor. Belirtisiz (asemptomatik) olguların oranları değişiklik göstermekle birlikte bugün için tüm olguların ortalama yüzde 40’ını oluşturuyor. Hastalıkta belirtinin ortaya çıkıp çıkmamasını ve hastalığın şiddetini belirleyen faktörlerin başında beşere bulaşan virüsün ölçüsü rol oynuyor. Yani az sayıda virüs bulaştığında hiç bir yakınma ortaya çıkmayabiliyor ya da yakınmalar hafif seyredebiliyor. Fazla sayıda virüse maruz kalındığında ise hastalık daha ağır seyredebiliyor. Doğal ki hastalığın şiddetini belirleyen tek faktör bu değil… Kişinin bağışıklık sisteminin durumu, yaşı, obezite, altta yatan kronik hastalıkların varlığı ve daha bilinmeyen çeşitli faktörler de hastalığın seyrinde tesirli oluyor.
HASTALIĞI HAFİF VE ORTA ŞİDDETTE GEÇİRENLERDE GÖRÜLEN İŞARETLER
Semptomatik olgularda; yüksek ateş, kuru öksürük ve teneffüs meşakkati dışında ve bilhassa de hastalığın hafif ile orta şiddette seyrettiği bireylerde; baş ağrısı, tam ya da kısmi koku kaybı, burun tıkanıklığı, yorgunluk, halsizlik, kas ağrısı, burun akıntısı, tat kaybı, boğaz ağrısı, geniz akıntısı, iştahsızlık, yüzde ağrı, eklem ağrısı, ishal, görme bozukluğu, göğüs ağrısı, kulak ağrısı, yutma zahmeti, bulantı-kusma, karın ağrısı ve terleme üzere çok çeşitli yakınmalar görülebiliyor. Kelam konusu yakınmaların bir kısmının yaş kümelerine ve cinsiyete nazaran görülme sıklıklarında farklılıklar olabiliyor.
BAYAN VE ERKEKLERDEKİ İŞARETLER
Yeniden cinsiyete nazaran değerlendirildiğinde semptomatik bayanlarda ve erkeklerde yakınmaların kimilerinin görülme sıklığı farklı olabiliyor. Semptomatik bayanlarda; tat kaybı, baş ağrısı, burunda tıkanıklık, boğaz ağrısı, halsizlik ve yorgunluk erkeklere nazaran biraz daha sık görülürken semptomatik erkeklerde; öksürük ve yüksek ateş biraz daha sık karşılaşılan yakınmalardır.
GENÇ VE YAŞLILARDAKİ İŞARETLER
Örneğin; semptomatik Covid-19’lu genç hastalarda kulak, burun ve boğazla ilgili yakınmalar biraz daha ön plana çıkabiliyor. Bu yakınmalar bilhassa tat kaybı, burunda tıkanıklık, burun akıntısı, yüzde ağrı ve tartı hissi, baş ağrısı ve boğaz ağrısı biçiminde oluyor. Buna karşılık semptomatik Covid-19’lu ileri yaştaki bireylerde ise yüksek ateş, halsizlik ve yorgunluk, iştahsızlık ile ishal yakınmaları daha ön planda görülüyor.
Sözcü
