2019’un sonunda birinci olayların Çin’de görülmesinden sonra memleketler arası seyahat kolaylığı nedeni ile salgın tüm dünyayı kısa müddette tesiri altına aldı. Prof. Dr. Karaman, salgınla savaşın şimdi bitmediğini ve bu basamakta öncelikli olarak alınacak tedbir paketlerini tek tek sıraladı.
Karaman, “Yaz aylarında erken olağanlaşma adımları ile birlikte denetim büsbütün kaybedilmiş, karşılaştığımız tehlikenin boyutu vatandaşlarımıza saklanan bilgiler sebebiyle gereğince anlatılamamıştır. 2021 itibariyle Türkiye, 193 ülke ortasında en çok olay görülen 7. ülke olurken, gerçekleşen vefat sayılarında Endonezya’dan sonra 18. sırada yer alıyor. 2020 yılı bütün dünyada gözle görülmeyen bir düşmanla sıhhat ordusunun savaşına sahne oldu. Bu savaş şimdi bitmedi. Ülkemizde durumun her geçen gün daha da tasa verici boyuta ulaşıyor ve ve aylar öncesinde uyardığımız tsunaminin yaşandığını biliyoruz. Gelinen bu noktada daha fazla insanın hayatını kaybetmemesi için salgına yönelik tedbirler çerçevesinde, pandemi süreci başından sonuna kadar ele alınmalı ve tekliflerim acilen hayata geçirilmelidir” dedi.
Pandemide Sıhhat Sistemi
Koronavirüs tüm yıkıcı tesiri ile devam ederken birçok büyükşehirde artan hasta sayıları nedeniyle kamuda hastane servislerinin, ağır bakımların yoğunluğuna dair hastane yöneticilerinden, mahallî yöneticilerden, tabip odalarından, sıhhat ve meslek örgütlerinden bilgiler kamuoyu ile paylaşılmaktadır. Birtakım vilayetlerde ağır bakımda çalışan tabip, hemşire, işçi sayısı ve gereç sayısı kâfi olmadığı için yeni sıkıntılara neden olmaktadır. Mevcut haliyle dahi sayısı az olan tabip, hemşire ve öteki sıhhat çalışanlarının iş yükü kat be kat artmakta, bu durum ise daha çok tükenmeye, daha çok hastalanmaya neden olmakta ve sıhhat çalışanlarını sıhhat hizmeti sunan olmaktan çıkarıp sıhhat hizmeti muhtaçlığı olan hastalara dönüştürmektedir. Bunun da ötesinde hastanelerimiz ortasında bağlantı portalı kurulmamıştır.
Pandemide İktisat
Pandemi devrinde en çok etkilenenler fiyatlı çalışan kesim, esnaflar ve hür meslek sahipleridir. Devletin bu vatandaşlarımıza sağladığı ekonomik takviye kâfi olmanın ötesinde hiçbir gereksinimlerini karşılayacak düzeyde gerçekleşmemiştir. Pandemi boyunca vatandaş büsbütün kendi bahtına terk edilmiş, toplumsal devlet olmanın gereği yapılmamıştır.
Pandemide Eğitim
Devlet, tüm gençlerimiz ve çocuklarımızın eğitim ve öğretiminden sorumludur. Lakin ekonomik olarak vatandaşları destekleyip, konutta kalarak pandeminin önüne geçemediği için, bu süreçten en çok etkilenenler eğitimine devam edemeyen çocuklarımız olmuştur. Maalesef, Ulusal Eğitim Bakanı’nın son açıklamasına nazaran 18 milyon öğrenciden 3 milyonu altyapı ve donanım eksiği sebebiyle online eğitimlerden faydalanamamaktadır.
DAYANAK PAKETLERİ
Vatandaşların mecburî harcamalarına (su, elektrik, ısınma, vb.) devlet tarafından takviye verilmeli, kredi borçları vb. nizami müddette ertelenmelidir. Bilhassa bu süreçte çok etkilenmiş olan küçük esnafın, özgür meslek sahiplerinin, müzisyen ve sanatkarlar üzere tüm gereksinim duyan kesitlerin tüm borçları ertelenmeli ve geri ödemesiz kira yardımı sağlanmalıdır.
Taşınabilir Test Merkezi: Taşınabilir PCR test ve teşhis istasyonları kurulmalı ve böylelikle belirlenmiş pandemi hastanelerine yığılmanın önüne geçilmesi hedeflenmelidir.
Antikor testi: Aşılamadan sonra IgG antikor düzeyinin nizamlı aralıklarla ölçülmesi koşuldur. Sıhhat Bakanlığı’na bağlı tüm hastanelerde emniyetli antikor testi için planlama yapılmalı ve gelecekte oluşacak yığılmalar engellenmeli, halkımız özel hastane inhisarına bırakılmamalıdır.
İstikrarlı beslenme: Tüm toplum kesitlerinin fizikî ara, hijyen, beslenme, dinlenme, sağlıklı ortamlarda fizikî aktivite vb. bulaşı engelleyecek ve bağışıklığı güçlendirecek tedbirleri almasına yönelik barınma, besin temini, sağlıklı etraf, ulaşım, haberleşme, sağlıklı çalışma şartlarını önüne koyan toplumsal adaleti öngören radikal düzenlemelere gidilmelidir.
Halka vitamin dayanağı: Salgının başından beri belirtilen D vitamini düzeylerinin değeri de dikkate alınarak, halk sıhhati uzmanları tarafından gereksinimi olan vatandaşlarımıza fiyatsız D vitamini ve C vitamini, çinko üzere gerekli başka vitamin ve minerallerin fiyatsız olarak sağlanması ehemmiyet arz etmektedir.
4 haftalık kapanma: Süratli bir halde 4 hafta boyunca sıhhat, belediye hizmetleri, paklık ve besin satışı dışındaki nüfus hareketliliği oluşturan ve mecburî olmayan faaliyetler en asgariye indirilmelidir.
Yurtdışı giriş-çıkış kuralları: 4 hafta boyunca ülkeye giriş çıkışlarda çok sıkı önlemler uygulanmalıdır. Aşı üretimi ve yaygınlaştırılması gerçekleşinceye ve pandemi sonlanıncaya kadar milletlerarası seyahatlerde uygulanması gereken standart önlemler geliştirilmeli ve her ülkenin buna uyması mecburî hale getirilmelidir. Belirli periyodlarda pandeminin boyutu yine gözden geçirilerek hareket edilmelidir.
Şehirlerarası giriş-çıkış tedbirleri: Enfeksiyonun şehirlerarası bulaşısını ve transferini engellemek için keyfi şehirlerarası seyahatin önüne geçmek gerekir. Bunun için otobanlardaki kent giriş-çıkışlarındaki gişelerde OGS-HGS sistemlerine entegre olacak bir HES kodu tarama sistemi entegre edilmeli ve hastalığın tespit edildiği vatandaşlar çabucak en yakın karantina oteli ya da yurduna transfer edilmelidir.
Genetik testi: Salgına yakalanan ve teneffüs dayanağı gereken Türkiye‘den 60 hasta, dünyadan 600 hastanın genomları incelendi. Bu inceleme sonunda hastalarda interferon sinyal iletim yolunda bozukluk saptandı. Hastalar Tip1 interferon üretemiyordu. Buna bağlı olarak hastalığı ağır geçiren yada ölenlerin interferon 1 yolu bozukluğuna bağlı olarak antikor üretemediği yada kaliteli üretemediği bulunmuş oldu. Bu bilgiye bağlı olarak Sıhhat Bakanlığı’nda yeni bir düzenlemeye gidilmesi vefatları durdurabilir hatta hastalığa yakalanmayı önleyebilir.
Sözcü
