Pandemi sürat kesmeden devam ederken, virüsten korunmada en tesirli yollarından biri aşılanmak… Lakin bu bahiste hâlâ akıllarda soru işaretleri var. Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Elif Hakko, Covid-19 aşılarıyla ilgili merak edilenleri ve aşı yaptırdıktan sonra dikkat edilmesi gereken noktaları şöyle sıraladı…
Doç. Dr. Elif Hakko
– Aşıların önemli yan tesirleri var mı?
Covid-19 aşılarının şu ana kadar bildirilmiş önemli yan tesirleri yok. Ekseriyetle kolda ağrı, baş ağrısı, baş dönmesi, hafif ateş, halsizlik üzere kolay yan tesirler görüldü. Virüsün şimdiye kadar ne kadar çok insanı hastalandırdığını ve vefatına neden olduğunu gördük. Maalesef tedavi için elimizde tesirli ilaçlar da yok. O nedenle yalnızca kendimiz için değil, riskli yakınlarımız için bile aşı olarak, hiç hastalanmamak ve bulaştırmamak şu an için en iyi seçenek. Aşılar geçmişte pek çok öldürücü hastalık için deva olmuş ve bundan sonra da olacaktır. Bağımsız heyetlerce onaylanmış, çalışmaları yapılmış, güvenilirliği ve aktifliği kanıtlanmış her aşıyı gönül rahatlığıyla yaptırabiliriz.
– Muhafaza müddetleri nedir?
Şu ana kadar geliştirilen aşılar 2 doz olarak planlandı. Koruyuculuk müddetleri ise şimdi bilinmiyor. Bunu vakitle göreceğiz.
– Aşıdan sonra kollayıcı tedbirlere motamot devam edilmeli mi?
Aşı olmak kişinin kendisini korur, o da aşikâr bir yüzdede, öbür insanları korumaz. Aşı olduktan sonra virüsü alırsak hastalanmayız ya da hastalığı hafif geçiririz fakat diğerlerine bulaştırabiliriz. O yüzden toplumda büyük oranda aşılama olmadan maske, ara ve hijyen kurallarından katiyetle vazgeçilmemeli. Toplumların aşılanması vakit alacak bir süreç, sabırlı olmalıyız.
– Aşılar salgının seyrini nasıl değiştirecek?
Aşılanma toplumda aşikâr bir oranda yapılırsa, salgının suratı azalır, daha az insan hasta olur. Geçmişteki salgınlar 2-3 yılı bulmuştur lakin artık elimizde aşı üzere bir silahımız var. O nedenle bu müddetin daha kısa olacağını iddia ediyorum. Salgının ne vakit sona ereceği ile ilgili tam tarih vermek mümkün değil.
Çin’den gelen aşıyı alerjisi olanlar da yaptırabilir mi?
Aşının nerede üretildiği değil, bilimsel sistemlerle üretilmiş, aktifliği ve güvenilirliği kanıtlanmış olması kıymetli, ister Çin’de üretilsin ister Almanya’da. Ülkemize Çin’den gelen aşı, bilinen en eski teknikle üretilmiş bir aşı. Çin’de üretilen inaktif aşının aktifliği ile ilgili farklı ülkelerde farklı oranlar verilmiş olmakla birlikte ağır enfeksiyonları ve ağır bakım yatışlarını yüzde 100 azalttığı saptandı. İnaktif aşı olmasından ötürü daha az yan tesiri var. Yumurta hücresinden üretilmediği için yumurta alerjisi olanlar ve alerjik bireyler de itimatla yaptırabilir.
Sözcü
