Derleyen: Merthan Sümbelli
Aşılama çalışmaları devam ederken, bir yandan da virüsün bulaş suratını düşürmek için uygulanan kısıtlamalar dünyanın gündeminde. Günden güne kısıtlamaların ortaya çıkardığı olumsuz tesirler artıyor. Ülkeler, başta iktisat olmak üzere kısıtlamalardan etkileniyorlar. Durum buyken, İngiltere tarafından yapılan bir açıklama tünelin sonundaki ışığı gösterir nitelikte.
İngiltere bir mühlet evvel, aşıyı daha fazla şahsa uygulayıp bağışıklığı artırmak ismine, ikinci dozun uygulanması için önerilen süreyi uzatma kararı almıştı. Aldıkları kararın akabinde ülkede birinci doz aşılarını alan kişi sayısı 9 buçuk milyonu aştı. İkinci dozunu alan vatandaşların sayısıysa 500 bine yaklaştı. Lakin İngiltere’nin bu kararına birçok Avrupa ülkesinden de reaksiyon gelmişti.
Bu reaksiyonların akabinde İngiltere ismine umut verici bir sonuç ortaya çıktı. Ülkede Paskalya bayramının akabinde bulaş oranları artmış ve kısıtlamalarda tekrar bir artış meydana gelmişti. Oxford-AstraZeneca aşısının yeni sonuçlarına nazaran, aşının tek dozu hastalığın bulaş suratını üçte iki oranında düşürüyor.
Salı gecesi açıklanan bilgilere nazaran, aşının Covid-19’a karşı antikor üretebilmesi için 22 günlük bir müddet gerekiyor. Aşının birinci dozunun 22 gün ile 90 gün ortasında yüzde 76 oranında tesirli olduğu, bu etapta 2. doz uygulandığında tesirlilik oranının yüzde 82.4 olduğu sonucuna ulaşıldı. Birinci dozun uygulandığı 12 bin 408 bireyden hiçbirinin bu periyotta hastaneye kaldırılmadığı tabir edildi.
BULAŞ ORANINI YÜZDE 67 ORANINDA AZALTTI
Sonuçlar tıp mecmuası Lancet’te ön baskı olarak yayımlandı. Deneylerden elde edilen sonuçlar, aşının birinci dozunun, bulaş suratını yüzde 67 oranında azalttığını ortaya koydu. Bu sonuçlara nazaran aşı olan vatandaşların üçte ikisi virüsü bir diğerine bulaştıramayacak. Bu bilgilere kadar aşının bulaş suratını düşürüp düşürmeyeceği ya da aşı olan bir kişinin virüsü diğerine bulaştırıp bulaştıramayacağı sonucuna ulaşılamamıştı. Bu sonuçlar, kısıtlamaların kaldırılmasında bir “anahtar vazifesi göreceği” olarak yorumlandı.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson salgının başından bu yana çok eleştiriliyor. Fotoğraf: Reuters
ACİL DURUM ONAYI DATALARINI TAKVİYELER NİTELİKTE
Oxford Üniversitesi’nden aşı denemelerinin baş araştırmacısı Prof. Andrew Pollard, “Bu sonuçlar İngiltere ve Avrupa’da verilen acil kullanım onayı için kullanılan orta bilgilerin kıymetli bir doğrulaması. Birebir vakitte Aşılama ve Bağışıklama Ortak Komitesi’nin 12 haftalık “birincil destek” siyaseti tavsiyelerini de destekliyor. Zira elde edilen bilgiler, aşı olanların 22 gün sonra korunduğunu garanti ediyor.” açıklamasında bulundu.
İNGİLİZ SIHHAT BAKANI DA SONUÇLARDAN ŞAD
İngiltere Sıhhat Bakanı Matt Hancock, sonuçları memnuniyetle karşıladıklarını belirterek, yürek verici değerlendirmesini yaptı. Aşılara olan itimatlarının arttığının altını çizen Hancock, şu sözleri kullandı: Sonuçlar, aşıların bulaşmayı azaltma ve insanları bu vahim hastalıktan müdafaa kapasitesine olan inancımızı daha da güçlendiriyor. Bu rapor, Oxford aşısının işe yaradığını ve iyi çalıştığını gösteriyor. İngiltere’de dokuz buçuk milyondan fazla insan birinci doz aşılarını oldu. Ulusal Sıhhat Sistemi de Birleşik Krallık’ın her yerinde olabildiğince çok insanı aşılamak için yorulmadan çalışıyor.
“BU TAM MUHTAÇLIĞIMIZ OLAN BİR SONUÇ”
Birleşik Krallık hükümetinden konuşan bir kaynak sonuçların sevindirici olduğunu söz etti. “Bu bulgular tam olarak muhtaçlığımız olan şey.” kelamlarına yer veren kaynak, “Özellikle hastaneye yatışların engellenmesi sıhhat sisteminin rahatlaması açısından çok kıymetli. Kısıtlamaları da sıhhat sisteminin çökmesini engellemek için uyguluyoruz. Bu kümeleri koruduktan sonra bir ölçü bulaş olsa bile bu yönetilebilir bir sorun. Bu yüzden bu sonuçlar okulların mart ayında açılması ve nisanda açılması planlanan dükkanlar için iyi bir haber.” dedi.
KISITLAMALARIN KALDIRILMASI GÜNDEME GELEBİLİR Mİ?
Sir unvanına sahip eski bir muhafazakar önder Iain Duncan Smith, sonuçların çok değerli olduğunu vurgulayarak, “Bu sonuçlar kısıtlamalardan en kısa müddette çıkma konusunda değerli. Ekonomiyi süratle harekete geçirme bahtımız var. Hükümetin çocukları tekrar okula gönderme ve ekonomiyi tekrar canlandırmasının yolunu açıyor.” değerlendirmesini yaptı.
Lakin Smith’e karşılık üst seviye bir hükümet kaynağından geldi. Hükümet yetkilisi 8 Mart’tan evvel okulların açılmasının mümkün olmayacağını açıkladı. Yetkili, bağışıklığın 22 gün sonra kazanıldığına dikkat çekerek, 70 yaş üstünün 15 Şubat tarihine kadar aşılanmalarını öngörerek, 3 haftaya kadar bağışıklık kazanacaklarını söz etti. Başka ekonomik ve toplumsal kısıtlamaların kaldırılması için de son bilgilerin izlenmesine devam edileceği işaret edildi.
İKİNCİ DOZ AŞININ ERTELENMESİ KARARI TENKİTLERİN MAKSADI OLMUŞTU
İngiltere daha bu sonuçlar açıklanmadan evvel, ikinci dozun uygulanmasını bir müddet erteleme kararı almıştı. Münasebet olarak, daha fazla vatandaşın kısa müddette bağışıklığını sağlanması gösterilmişti. Bu kararın akabinde Avrupa Kurulu Lideri Ursula Von der Leyen, salı günü İngiliz bakanları halk sıhhatini tehlikeye atmakla suçladı. Pazartesi günüyse Fransa Avrupa Bakanı Clement Beaune, İngiltere’nin ikinci doz kararını erteleyerek birçok risk aldığını tabir etmişti. Çünkü Fransız sıhhat otoritesi, AstraZeneca aşısını Avrupa İlaç Ajansı onaylamasına karşın, 65 yaş altındaki vatandaşlara uygulama kararı almıştı.
TIPKI TARTIŞMA TÜRKİYE’NİN DE GÜNDEMİNE GELMİŞTİ
İngiltere’de başlayan ikinci doz aşının ertelenmesi tartışmaları bir periyot Türkiye’ye de sıçramıştı. O devirde akıllara “Türkiye bu mevzuda ne yapacak?” sorusu gelmişti. Bahisle ilgili olarak Sıhhat Bakanlığı Bilim Konseyi Üyesi Prof. Dr. Ateş Kara şöyle bir değerlendirmelerde bulunmuştu:
28 gün sonra 2. dozu kullanırsak hem daha çok antikor elde edeceğiz hem de daha uzun mühlet muhafaza elde edeceğiz üzere. O nedenle 28 günlük uygulamayı Bilim Kurulu’nda tartışarak ülkemiz kaidelerinde daha uygun olduğunu önerdik. Faz1 ve Faz2’de erken elde ettiğimiz datalar de bunu gösteriyor.
Tartışmaların başlamasıyla Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. İftahar Köksal’a “Çin aşısının ikinci dozunun 28 sonra yapılması yanlışsız olur mu?” sorusunu sorduğumuzda şu cevabı almıştık: 2. doz için 28 gün gün beklenmesi yeni bir şey değil. Ülkemiz bağışıklamada birinci kere aşı yapmıyor. Kimi aşılamalarda erişkinlerde 2. Doz için 1 ay beklenir.
İNGİLTERE’NİN UYGULAYACAĞI PROSEDÜR ÇOK MANTIKLI
Daha evvel de tek doz aşı ile antikor elde edilebildiğini söyleyen Profesör Köksal, aşıların yetebilmesi için tek dozun tüm topluma uygulanmasını ve 2. doz için 12 hafta beklenmesini mantıklı olarak değerlendirmişti. Bir pandemide her şeyin dört dörtlük olmasının çok mümkün olmadığını söz eden Köksal, “Yapabileceğinizin en iyisini yapmak zorundasınız. Bir hastalığı elimine etmek için toplumun en az yüzde 60-70’ini aşılamalısınız. Şayet 12 haftaya kadar antikor düzeyi kollayıcı seviyede devam ediyorsa bir sorun yok. Bu süreçte toplumun büyük bir kısmı aşılanmış olacağı için hastalığın yayılma suratında da düşüş kaydedilecektir.” yorumunda bulunmuştu.
Kaynaklar: Financial Times, Telegraph
Sözcü
