ADÜ Uygulama ve Araştırma Hastanesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Soner Sertan Kara, tüm dünyada ve bilhassa küçük çocuklarda ishalin en sık ve en değerli nedenlerinden rotavirüs hasebiyle bilhassa iki yaş altındaki bebekler, bağışıklığı baskılanmış olan hastalar ve kreş-bakımevinde kalan çocuklar ağır enfeksiyon açısından risk altında olduğunu belirtti.
Hastalığın serin aylarda, bilhassa sonbahar ve kış mevsiminde görüldüğünü kaydeden Doç. Dr. Sertan Kara, “Çok az sayıda virüsün bedene girmesi bile hastalık yapmak için kafidir ve hasta bireyler gaitalarıyla bol ölçüde virüs atarlar. Rotavirüs epey güçlü bir mikroorganizmadır ve uygun dezenfeksiyon yapılmadığı takdirde etraf yüzeylerde haftalar, hatta aylarca yaşayabilmektedir. Hasta bir şahsa ya da virüsün bulunduğu yüzeye temas edip ellerin yıkanmadan ağza götürülmesi ve içinde virüs bulunan yiyecek ve içeceklerin tüketilmesi üzere yollarla virüs bedene alınır” dedi.
BELİRTİLERİ NELER?
Hastalığa ilişkin semptomlar, virüs bedene girdikten iki gün sonra ortaya çıkmaya başlağını belirten Kara, “Tipik yakınmalar kusma, sulu-kansız ishal ve ateştir. Kusma ve ishal 3-8 gün ortası sürer. Bunlara ilaveten iştahsızlık ve sıvı kaybı bulguları gözlenebilir. Kimi hastaların teneffüs sistemi semptomları olabilirken, kimi çocuklarda havale de görülebilir. Erişkinlerde de rotavirüs enfeksiyonu gelişebilir. Konuttaki müspet bir çocuktan bulaşan enfeksiyon çoklukla hafif seyirlidir” diye konuştu.
ÇOK SU KAYBINA NEDEN OLUYOR
Doç. Dr. Kara, rotavirüsün bebeklerde ve küçük çocuklardaysa sıklıkla önemli, sulu ishal ve kusmaya yol açmakta, çocuklar ağır sıvı kayıpları yaşamakta ve hastaneye yatırılma muhtaçlığı doğduğunu söz ederek, şunları söyledi:
“Sıvı kaybı yerine konulmadığında hastalar kaybedilmektedir. Rotavirüsün bir antibiyotik tedavisi yoktur. Enfeksiyon geliştiğinde tedavi, kaybedilen sıvı ve minerallerin tekrar yerine konulmasıdır. Şayet çocuğunuz su içiyor ya da anne sütü, mama, ayran, elma suyu üzere ağızdan öteki sıvıları alabiliyorsa bunlara devam edilmesi gerekir. Çocuğun aldığı sıvının kâfi olduğu, idrarının açık renkli olmasından, bezini her zamanki sayıda ve tartıda ıslatmasından, ağladığında gözyaşının olmasından, ağzı ve dudaklarının ıslak olmasından ve gözlerinin çökük olmamasından anlaşılabilir. Sıvı kaybı bulguları olan, birkaç saattir sıvı alamayan, birkaç günden beri ishali ve kusması devam eden, kanlı kusma ya da ishali olan, 6-8 saattir idrar yapmayan büyük çocuklar ya da 4-6 saattir bezi kuru olan çocuklar doktora getirilmelidir. Ağızdan sıvı alamayan çocukların sıvı tedavisi damar yolundan verilir. İshal sırasında ayrıyeten çinko ve probiyotikler, ateşi çıktığında ateş düşürücüler de verilebilir. Lakin bunların dışındaki öbür tüm ilaçlardan sakınılmalıdır.”
FOTO: SHUTTERSTOCK
EN AKTİF KORUNMA YOLU AŞI
Rotavirüs enfeksiyonu aşıyla önlenebilir olduğunu belirten Kara, “Aşının olmadığı periyotta rotavirüs enfeksiyonları yılda yaklaşık 2 milyon civarı beş yaş altı çocuğun hastaneye yatmasına, 400,000’inin vefatına neden olmuştur. Aşılar bu oranları azaltmıştır. Aşıların kıymeti her yeni salgınla birlikte daha iyi kavranmaktadır. Ülkemizde kullanımda olan, aktifliği benzeri iki tip rotavirüs aşısı bulunmaktadır. Bu aşılar ağızdan uygulanan, hayli aktif ve yan-etkisi epeyce az olan aşılardır. Lakin rotavirüs aşıları yalnızca bebeklik devrinde yapılabilmektedir. İki ya da üç doz yapılan bu aşılara en erken bebek 1,5 aylık olduğunda başlanıp, tüm dozların bebek 8. ayına geldiğinde tamamlanmış olması gerekmektedir” dedi.
NELERE DİKKAT ETMELİ?
“Aşılamanın yanı sıra ishalin önlenmesinde anne sütünün devam edilmesi hayli önemlidir” diye konuşan Doç Dr. Kara rotavirüsünden korunmak için dikkat edilmesi gerekenleri şöyle sıraladı; “Yüksek besin pahasının yanı sıra, içerdiği kollayıcı hücre ve hususlar bebeğin rotavirüsten ve öbür nedenli ishallerden korunmasında epeyce kıymetlidir. Ayrıyeten el hijyenine dikkat edilmesi, kullanılan suyun pak olması, çiğ tüketilen besinlerin iyi yıkanması ve başka besinlerin uygun biçimde pişirilmesi de rotavirüs bulaşmasını engelleyecektir.” (İHA)
Sözcü
