Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Fehmi Tabak, Covid-19’un 11 ayda 1,5 milyon kişinin vefatına yol açtığına işaret ederek, “Sinovac denilen firma uzun yıllardır aşıda tecrübeli. Faz 1-2 sonuçlarını yayınladılar. Her iki aşının Faz 3 çalışmalarına biz de dahil olduk ve çok titizlikle sürüyor. Çinin geliştirdiği inaktif virüs aşısı, 3 ay evvel acil kullanım onayı alarak Çin’de 80 bin acil servis çalışanına uygulandı. Bugün etik şura onayım çıktı, ben de bu aşıdan olacağım. Güvenmesem olmazdım” dedi.
“GÖNÜLLÜ VATANDAŞLAR AŞILANMAYA BAŞLANDI”
Geçtiğimiz Eylül ayında Hacettepe Tıp Fakültesinde birinci defa istekli sıhhat çalışanlarının aşılanmasıyla Türkiye’deki Faz 3 klinik araştırmaları başlayan Çinli Sinovac Biotech firmasının geliştirdiği Covid-19 aşısı için vatandaşlar ortasından da gönüllülere aşı uygulamaları başladı. Aşı, Türkiye genelinde 24 merkezde, 10 binin üzerinde gönüllüye uygulanacak.
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Fehmi Tabak FOTO: DHA
Sinovac aşısının uygulandığı merkezlerden İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Cerrahpaşa Tıp Fakültesindeki araştırmanın yürütücüsü Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Fehmi Tabak, “Aşı, Türkiye’de şimdiye dek yaklaşık 2 bin civarı istekli sıhhat çalışanına uygulandı. Toplamda 13 bin şahsa ulaşılması hedefleniyor. Bir iki ay içinde aşılamaların bitip çalışmanın tamamlanacağını iddia ediyorum” dedi.
“BİR AN ÖNCE TOPLUMUN YARISINDAN FAZLASININ AŞILANMASI GEREK”
Prof. Dr. Fehmi Tabak, bu pandemideki bütün oyunu değiştirecek gücün aşı olduğunu belirterek, şöyle konuştu:
Aşıda bugün için geldiğimiz noktaya baktığımız vakit, umutlanmamız için çok neden var. Bugün 233 tane aşı çalışması var dünyada. Bunların 67 tanesi insan çalışmalarına yani Faz 1-2 klinik çalışmalara devam ediyor. Üç aşı, artık ilgili kuruluşlardan onayı alınıp tüm dünyada kullanıma girmek üzere. Birinci başvuranlardan biri de bizim açımızdan da bir gurur kaynağı olan BioNTech-Pfizer (mRNA) aşısı. Bunun Faz 3 çalışmalarına Türkiye’de biz de dahil olduk ve şimdiye dek 500 istekli sıhhat çalışanı aşılandı. İkinci dozlarına başlanıyor bugünlerde. Bir öbür aşı da, Faz 3 çalışması şu anda ülkemizde, Brezilya ve Endonezya’da da devam eden inaktif virüs aşısı olan Çinli Sinovacın aşısı. Sıhhat Bakanlığı’nın istekli daveti ile çok fazla sayıda gönüller başvurmaya başladı bizim merkezimize de. İnaktif virüs aşısı daha eski bir prosedür. Aslında daha muteber bir yol. Virüsü üretip değişik unsurlar yahut ısıyla inaktif hale getiriyorsunuz. Yani o virüsün çoğalma talihi, hastalandırma gücü yok oluyor. Lakin immün sistemimizi uyarıp antikor oluşturma gücü çok çok iyi. Mevcut yeni teknolojiler (mRNA) yahut inaktif aşıların aktiflikleri aşağı üst benzeri halde. Fiyatları da üç aşağı üst beş üst tıpkı olacak muhtemelen. Benim görüşüm inaktif aşı ya da öbür aşılar, bir an önce toplumun yarısından fazlasını aşılayacak formda bir aşı programına bir an önce başlamamız lazım.
“BİR SÜRÜ ETİK SURADAN GEÇİYOR”
Aşıların hangi ülkeden olduğunun değil, bilimsel bilgilerinin tartışılması gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Tabak, kelamlarını şöyle sürdürdü:
Tamam tartışalım ancak bilimsel datalarla tartışalım. Sinovac firması da uzun yıllardır aşıda tecrübeli bir firma. Onların da önemli klinik araştırma takımları var. Faz 3 çalışmalarının kabulünü, yapılan ülkelere bırakmış durumdalar. Çalışma, araştırmanın yürütüleceği merkezlerin etik heyetinden, Sıhhat Bakanlığının etik heyetinden onay verildikten sonra yapılıyor ve muhakkak kuralları var. Aslında bu aşının da Faz 1-2 sonuçları iyi olunca Faz 3’e geçildi. Araştırmanın temeli aslında Faz 1 ve Faz 2de belirlidir. Orada aşının aktifliği görülür. Yan tesirler görülür. Faz 3te ise bu aktifliğin doğruluğu daha farklı coğrafik bölgelerde, çok daha fazla sayıda gönüllüde denenir. Daha az bir yan tesirin görülüp görülmeyeceğine bakılır.
ACİL KULLANIM ONAYI İLE ÇİN’DE 80 BİN ACİL SIHHAT ÇALIŞANINA UYGULANDI
İnaktif virüs aşılarının da pandemiyle çabada aktif bir rolü olacağına inandığını söyleyen Prof. Dr. Fehmi Tabak, “Bence canlısını (hastalığın kendisini) almaktansa, inaktifini (virüsü) alıp bir an önce antikorlarımız oluşturmanın manalı olduğunu düşünüyorum. Sıhhat Bakanlığı da gerekli muahedeleri yapıyor. Bu aşı özel bir müsaadeyle acil kullanım onayı alarak Çinde 3 ay evvel sıhhat çalışanlarına uygulanmaya başlandı. Acilde çalışan doktor, hemşire, çalışanına, toplam 80 bin kişi bu aşıyı oldu. Bu aşıda da tolere edilebilecek, her aşıda görülebilecek ve yalnızca bir iki gün süren hafif ateş, aşı yerinde ağrı vb üzere yan tesirler görüldü. Sanki uzun vadeli tesirleri ne olacak? En çok sorun olan mevzu bu aslında aşılarda. Aslında laboratuvarda, insan çalışmalarından evvel yapılan hayvan çalışmaları, iyi berbat bize birtakım bilgiler verdi bu aşı çalışmalarında. Biz, bilimsel çalışmalara güvenmek zorundayız. Faz 1 ve Faz 2de baktığımız vakit, inaktif virüs aşısının yani Çinin aşısının, iki dozdan sonra hami antikorları oluşturduğunu biliyoruz. Artık görmemiz gereken sonuç, toplumda plasebo alanlarla aşılanan küme ortasındaki hastalık oranı ve bunlar ortasında istatistik olarak bir mana olacak mı olmayacak mı?” dedi.
“KAPASİTENİN ÜZERİNDE İSTEKLİ BAŞVURUSU OLUYOR”
Sıhhat çalışanı dışındaki vatandaşlar için istekli daveti yapılmasından sonra kendi merkezlerine de ağır müracaat aldıklarını anlatan Prof. Dr. Tabak, Günde 20’ye yakın kişi geliyor bize. Biz de (gerekli testleri ve değerlendirmelerini yapıp) aşılamayı gerçekleştirmeye çalışıyoruz. Kapasitenin üstünde bir müracaat var ancak gerekirse randevusunu sonraki güne çekiyoruz. Beklediğimizden daha süratli bir müddette Faz 3 istekli aşılamalarını bitirebiliriz. Bu aşılamalardan sonra da örneğin 500 gönüllünün verisi, bize çok büyük yol gösterecek. Aşı programına başlanması için vilayetle de Faz 3 çalışmasının 2 yıla kadar uzayabilen tamamlanma mühletinin beklenmesine gerek yok. Antikor oluşturursa, aktifliği tamamsa gerekli yerlerden onayları alınır ve aşılamalara başlanabilir diye konuştu.
“BEN DE BU AŞIDAN OLACAĞIM, GÜVENMESEM OLMAZDIM”
Aşı çalışmalarının süratli yapılmak zorunda kalındığını fakat yeniden de Faz 1-2 ve 3 etapların titizlikle yürütüldüğünü vurgulayan Prof. Dr. Tabak, kelamlarını şöyle noktaladı:
Olağanda bir aşı çalışmasının bitmesi en az 5-6 yılda olur. Burada zorunluluktan bu süratle ilerliyor. Lakin araştırmaların tüm kurallarına uyularak, baştan savma değil, titizlikle yapıldı bütün dünyada. Hiçbir vakit şöyle düşünmemek gerekiyor; vilayetle ben BioNtech aşısı olursam bu iş sağlam olur, Çin aşısı ismi üstünde vs; o denli bir şey yok. Şu andaki bütün kederimiz, pandeminin bir an önce denetim altına alınması. Bugün etik şura onayım çıktı örneğin, ben de inaktif virüs aşısından yaptıracağım. Aktifliğine inanmasam, ben de olmam. Şunu da hiç unutmayalım, aşılar çıksa da bu iş birden bitmeyecek. Biz, 2021i de maskeli ve dikkatli bir biçimde geçirmek durumundayız. Toplumu aşikâr bir oranda aşılamak zorundasınız. Yüzde 10’u aşılayıp bırakırsanız pandemi devam eder. Bir an önce nüfusun yüzde 50-60’ının aşılanması gerekiyor. (DHA)
Sözcü
