Pandemi dünya genelinde sürat kesmiyor. Ülkemizde de hadise sayıları giderek artarken, hastalık gençleri de tehdit ediyor. Pekala bilim dünyası yakın vakitte bu virüsle başa çıkabilecek mi? Araştırmalar ve aşı çalışmaları aralıksız devam ediyor lakin ‘gizemli virüs’ olarak isimlendirilen corona virüsüyle ilgili sır perdesi bir türlü aralanamıyor. Hasebiyle hâlâ merak edilen ve netleştirilemeyen pek çok bahis var… Covid-19’a yakalanan bir kişinin iyileştikten sonra hastalığa tekrar yakalanıp, yakalanmayacağı da bunlardan biri. İşte Prof. Dr. Osman Erk’in bu husustaki açıklamaları…
Prof. Dr. Osman Erk
ÜRKÜTÜCÜ BİR DURUM
Pandeminin başlangıcında Güney Kore’den bildirilen 140 hastada iyileşme devrinden sonra PCR testleri tekrar olumlu olarak saptanmıştı. Son bir haftada Hong Kong, Hollanda, Belçika ve Amerika’dan bildirilen 4 hadisede ise hastaların Covid-19 geçirdikten sonra tekrar hastalığa yakalandıkları bilgisi geldi. Bu ürkütücü ve herkesi huzursuz eden durum sanki ne manaya geliyor? Bildirilen son 4 hadisenin 3’ü hastalığı daha hafif, Amerika’dan bildirilen olay ise daha ağır geçirmiş. Öncelikle 25 milyonu geçen PCR olumlu Covid-19 hasta sayısı içinde bu formda bildirilen hadise sayısı çok lakin çok düşük.
TESTLER DE YANILTABİLİR
İkinci sorun PCR testlerinin güvenirliği ve özgüllüğü. PCR testlerinin 100 hastanın fakat 50 kadarında müspet olduğu biliniyor. Yeniden PCR olumlu hastanın kesinlikle Covid-19 geçirdiği kanısı gerçek değil. Kimi hastalarda yanlış olumluluk mümkün olabilir. PCR testinin müspet olması bedende canlı virüs olduğunu göstermez. Virüse ilişkin kimi genetik parçacıklar testi müspet yapabilir. Zira virüs bedende hasara yol açar ve birtakım hastalarda bu hasarlı hücrelerin bedenden temizlenmesi iki ay üzere bir müddet alabilir, hastalığı geçiren kişi virüs kalıntılarını taşıyor olabilir.
KARIŞIK BİR TABLO VAR
Covid-19 dışında, erişkin ve çocuklarda üst teneffüs yolu enfeksiyonu yapan en az 4 corona virüsü çeşidi daha var. Bu virüsler genel olarak mevsimsel grip üzere seyrediyor ve hafif şikayetlere yol açıyor. Bu mevsimsel corona virüslerine karşı antikor karşılığı ortaya çıksa bile tekrar enfeksiyon geçirilebileceği biliniyor yani antikorlar hami özellikte değil. Buna rağmen SARS ve MERS corona virüsler,ne karşı gelişen antikorların ise en az birkaç yıl kollayıcı olduğu biliniyor.
Yani karşımızda karışık bir tablo var. Covid-19 antikor karşılığı olarak başka alışılmış enfeksiyonlara pek benzemiyor. Enfeksiyonlara karşı evvel IgM, sonra IgG antikor karşılığı ortaya çıkıyor. Covid-19’da ise IgM ve IgG antikorları çoklukla birlikte yükselmeye başlıyor. Bu daha evvel geçirilmiş corona virüsü enfeksiyonları sonucu olarak ortaya çıkan belek hücrelerinin varlığı ile açıklanıyor.
Covid-19 geçirenlerde antikor karşılığı ve seviyesi sabit değil. Hastalığı hafif geçirenlerde antikor seviyesi az iken ağır geçirenlerde ve yaşlılarda antikor seviyesi yüksek olarak bulunuyor. Antikor seviyesinin yanı sıra antikor kalitesi de değerli. Gelişen antikorların bir kısmı virüse karşı kollayıcı olmayabiliyor ve antikor seviyesi vakit içinde azalıyor. Bu da yine enfeksiyon ihtimalini akla getiriyor.
MASKE VE UZAKLIK KURALINA UYMAK KOŞUL
“Virüsün günümüze kadar binlerce defa mutasyona uğradığı biliniyor. Lakin şimdiye kadar ortaya çıkan mutasyonların virüsün bulaşıcılığında ve aktivitesinde bir değişiklik yaratmadığı düşünülüyor. Son bildirilen 4 olayda birinci hastalık ile ikinci hastalığa yol açan virüslerin genetik yapılarının farklı olduğu gösterildi.
Hem azalan antikor karşılığı, hem de bu mutasyonlar tekrar enfeksiyona yol açabilir diye düşünülüyor lakin bu durum netleşmiş değil ve elde tekrar enfeksiyon geçirilebileceğine dair kesin olarak kanıtlanmış bir bilimsel data yok. Pekala ne yapmalıyız?
Öncelikle çok daha fazla test yapılarak hasta şahısların izole edilmesi ve bilhassa güvenlik vazifelileri, sıhhat işçisi, kuryeler, sürücüler, gişe memurları üzere riskli kümelerin taranması gerekir. Bunun dışında yeniden klasik olarak maske, ara ve hijyen kurallarına dikkat etmek ve bağışıklık sistemini güçlendirecek halde beslenmek ve yaşamak çok değerlidir.”
Sözcü
