Corona virüsü olaylarındaki artış tüm Türkiye’de alarm veriyor. Son bilgilere nazaran toplam hasta sayısı 411 bin 55 bireye ulaşırken, 11 bin 418 kişi hayatını kaybetti.
HADİSE ARTIŞI BEKLENENİN ÜZERİNDE
Türkiye’nin corona virüsü tablosunu pahalandıran Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları (KLİMİK) Derneği İdare Heyeti Üyesi Prof. Dr. M. Bülent Ertuğrul, “Bu gün yalnızca Türkiye’de değil tüm dünyada Covid-19 olgularında çok büyük bir artış yaşanıyor. Aslında sonbahar ile birlikte bir artış bekleniyordu lakin bu kadar büyük bir artış benim beklediğimin üzerinde” biçiminde konuştu.
Prof. Dr. Bülent Ertuğrul
Pekala artışın sebepleri neler? “Öncelikle hastalık damlacık yoluyla yayıldığından ötürü yaz mevsiminin sıcak havaları virüsü taşıyan damlacıkların dış ortamda uzun müddet kalamamasına yol açıyor ve virüsün aktivasyonunun yok olmasına yol açıyordu. Ayrıyeten beşerler kapalı ortamlar yerine açık havaları tercih ettiklerinden damlacıkların beşerler ortasındaki bulaşı kapalı ortamlara nazaran daha az oluyordu.” biçiminde konuşan Prof. Dr. Ertuğrul, kelamlarına şöyle devam etti:
“İNSAN HAREKETLİLİĞİ EN ÜST SEVİYEYE ÇIKTI”
Bu manada Covid-19’un, gibisi hastalıklar üzere soğuk havaların hastalığı olduğunu bir ölçüde söyleyebiliriz. Bu nedenler hastalığın sonbahar ile birlikte artışında kıymetli bir rol oynadı. Bunlarla birlikte pandemi periyodu kurallarının gerek siyasetçiler gerekse beşerler tarafından göz arkası edilmesi ve insan hareketliliğinin pandemi öncesi olağan vakitlere dönmesi insanların virüsü birbirlerine bulaştırmasını çok kolaylaştırdı. Bu da beklenenin ötesinde bir olgu artışına yol açtı. Buradaki temel sorun insan hareketliliğinin hastalığın yayılmasını kolaylaştıracak bir formda en üst seviyeye çıkması denebilir. Etrafımıza baktığımızda birçok insanın pandemi kurallarına aldırış etmeksizin günlük ömürlerini sürdürdüğünü görebiliriz.”
‘Kontrollü Toplumsal Hayat’ sürecinde insanların toplumsal sorumluluk şuuruyla hareket etmediğini belirten Prof. Dr. Ertuğrul, bu durumdan tek başına toplumu suçlamanın hakikat bir yaklaşım olmadığını vurguladı.
“Aslında olan salgının iktisat duvarına çarpmış olması. Beşerler çalışmak zorunda, bunun için işlerine gitmek zorunda, kalabalık işyerlerinde bulunmak zorunda. Bu da önemli bir insan hareketliliği demektir. Biz insanlara konutunuzda oturun derken onlar ekonomik zorunlulukları nedeniyle çalışmak durumundaydı. Kamu otoritesi onlara siz konutta oturun biz size gerekli dayanağı sağlayacağız diyemedi. Olağanlaşma süreciyle birlikte tüm ömür pandemi yokmuşçasına en olağan haline geldi.” biçiminde konuşan Erturul, seyahat kısıtlamalarının kalkması ile birlikte İstanbul’daki hadiselerin Anadolu’ya dağıldığını ve artışa sebebiyet verdiğini söyledi.
HER GÜN ÖĞRENCİLER VE ÖĞRETMENLER CORONA VİRÜSÜ KAPIYOR
Okullarda yüz yüze eğitimin başlaması da olay artışlarının sebeplerinden biri olarak görülüyor. Bu kararın çok riskli olduğunu belirten Prof. Dr. Ertuğrul, her gün hastalığa yakalanan öğretmen ve öğrenci haberleri aldıklarını söyledi. Sıhhat Bakanı ve Ulusal Eğitim Bakanı’nın okullardaki durumla ilgili bilgi vermelerini gerektiğini vurguladı.
“D VİTAMİNİ TESİRİ ŞİMDİ KANITLANMADI”
Son haftalarda konuşulan D vitamini ve Covid-19 bağlantısı ile ilgili de bilgiler veren Prof. Dr. Ertuğrul, mevzu ile ilgili şu bilgileri verdi:
Avrupa kaynaklı kimi çalışmalarda Covid-19 hastalığı sırasında D vitamini eksikliği olanlarda vefat oranlarının bir ölçü yüksek olduğu yazıldı. Lakin bu durum tam olarak kanıtlanmış diyemem. Bilhassa hastalığa yakalandıktan sonra D vitamini ya da diğer bir vitamin dayanağının hastalığın tedavisi için bir fayda sağlamadığı gösterilmiş durumda. Benim teklifim bireylerin sağlıklı beslenme kurallarına dikkat ederek beslenmeye devam etmeleri istikametinde. Bu günlerde bir çok vitamin ve bağışıklık sistemini kelamda güçlendirdiği sav edilen eserlerin reklamlarından geçilmiyor. Hiçbir bilimsel desteği olmadan bir çok dayanak eseri ile ilgili bu tıp reklamlara inanılmamasını öneririm.
“ASLINDA UZUN COVİD DİYE BİR TERMİNOLOJİ YOK”
Corona virüsü salgınında ön plana çıkan öbür bir husus ise ‘uzun Covid’ olarak bedellendirilen, semptomların iyileştikten sonra da devam etmesi durumu… “Aslında uzun Covid diye bir terminoloji yok. Yalnızca birtakım bireylerde hastalığın kimi semptomlarının daha uzun sürdüğünü söyleyebiliriz. Bunun da nedeni bir çok infeksiyöz hastalıkta gördüğümüz hastalık sonrası bedenin kendini tekrar toparlama süreci ile ilgili.” biçiminde konuşan Prof. Dr. Ertuğrul, önemli bir pnömoni (akciğer infeksiyonu – zatürre) sonrası akciğerlerin kendini yenileme ve hastalığın tüm tesirini ortadan kaldırabilme sürecinin şahıstan bireye değiştiğini ve bazen çok uzun sürebildiğini vurguladı. Ertuğrul, kelamlarına şöyle devam etti:
Lakin Covid hastalarında diğer bir durum daha yaşıyoruz. Hastalık bir çok organı tutabiliyor ve bu hasarlar bazen uzun devirde değerli komplikasyonlara örneğin kalp krizi, beyin damarlarında pıhtılaşma vb yol açabiliyor. İnfeksiyonun kronikleşmesi ise öbür bir durumdur ve birtakım viral hastalıklarda karşımıza çıkabilir. Örneğin Hepatit B hastalığında olduğu üzere.
“SAĞLIK ÇALIŞANLARINI KORUYAMADIK”
Pandemiden en çok etkilenenler ise sıhhat çalışanları oldu. “Sağlık çalışanlarını iyi koruyamadık” diyen Ertuğrul, Covid-19’un bir meslek hastalığı olarak sayılması gerektiğini söyledi.
“Sağlık çalışanlarının özlük haklarında ne yazık ki istenen düzenlemeler yapılmadı. Avrupa’daki en ucuz sıhhat emek gücü ülkemizde. Hala sıhhat çalışanlarının en değerli gündem konusu sıhhatte şiddet. Pandemi ile gayretin en ön cephesinde yer alan sıhhat çalışanları artık yoruldu ve tükeniyor.” formunda konuşan Prof. Dr. Ertuğrul, kelamlarını şöyle sonlandırdı:
Ülkemizde birinci resmi açıklamanın 11 Mart’ta yapıldığını düşünürsek neredeyse her ay binin üzerinde insanımızı önlenebilir, korunabilir bir hastalık nedeniyle yitirdik. Önümüzdeki kış devri hem toplum hem de sıhhat çalışanları için çok kuvvetli geçecek. Bu hususta acil yapılması gerekenler var. Ancak yapılması gerekenler daima ekonomik nedenler duvarına çarpıyor. Ben de bu süreçten nasıl çıkacağımızı bilmiyorum. Geçmişte her salgın hastalık toplumlarda değerli dönüşümlere yol açmıştır. Bu dönüşüm kısa yahut uzun bir süreçte olabilir lakin kesinlikle olur. Bunu daima birlikte yaşayıp göreceğiz.
Sözcü
