Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi ve T.C. Sıhhat Bakanlığı Bilim Heyeti Üyesi Prof. Dr. Selma Metintaş, COVID-19’da ve grip enfeksiyonunda ana bulaşma yolunun virüsü taşıyan şahısların konuşma, öksürme ve hapşırması sırasında ortaya çıkan damlacıklar olduğunu söyledi.
KIŞ AYLARINDA TENEFFÜS YOLUYLA BULAŞAN HASTALIKLAR YAYGINLAŞIR
Prof. Dr. Selma Metintaş, dünyanın fevkalâde günlerden geçtiğini belirterek, şunları söyledi:
“Son yüzyılın ikinci büyük pandemisinin sürdüğü bu günlerde her yaş kümesinden insan pandeminin neden olduğu meselelerle hayatını devam ettirmeye çalışıyor. Her yıl sonbahar ve kış aylarında teneffüs yoluyla bulaşan hastalıklar yaygınlaşır. Bu durum, COVID-19’la birlikte başka hava yoluyla bulaşan hastalıkların birlikteliğine neden olacaktır. Önümüzdeki günlerde bu sorunu artan oranda yaşayacağız. Yani toplum içinde SARS-CoV-2 virüsü pandemisi devam ederken, birebir vakitte toplumda grip ve başka teneffüs yolu enfeksiyonlarına neden olan virüslerle de infekte olmuş bireyler toplumda artan oranda karşımıza çıkacaktır. Bu çeşit durumlarda hangi virüs ya da bakterinin infeksiyonlarda etken olduğunu kesin bilmek için uygun laboratuvar testlerinin yapılması gerekir. Bu etkenlerin birçok burun ve boğazın ardında büyük ölçülerde bulunduğundan test numuneleri, burun ve / yahut boğaz sürüntü örnekleri alınarak yapılabilir.”
FOTO: SÖZCÜ
CORONA VİRÜSÜ KURU ÖKSÜRÜK FORMUNDADIR
Prof. Dr. Selma Metintaş, bireylerin konuşma, öksürme ve hapşırması sırasında ortaya çıkan damlacıklarla kirlenen yüzeylerle temas eden ellerin ağız, burun ya da gözlere dokunulması ile de hastalığın bulaşabildiğini söyledi. Hastalık belirti ve bulguları açısından COVID-19, grip ve öbür teneffüs yolu hastalıklarının birbirinden ayrılabileceğini belirten Prof. Dr. Metintaş bu özellikleri şöyle sıraladı:
* Hastalık işaret ve bulguları: COVID-19’da bulunabilen ateş, terleme, öksürük, boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı, yorgunluk, kas/vücut ağrısı gripte de bulunur. Buna karşılık, COVID-19’da öksürük kuru öksürük halindedir. COVID-19’da görülen koku ve tat duyusu kaybına öbür teneffüs yolu enfeksiyonlarında rastlanmaz. Çocuklar dışında ishal, bulantı ve kusma üzere gastrointestinal semptomlara gripte rastlanmaz. Teneffüs meşakkati, göğüs ağrısı, semptomlu yahut semptomsuz oksijen satürasyon düşüklüğü COVID-19’da daha fazladır. Grip çocuklarda, COVID-19 yaşlılarda daha ağır seyreder.
* Hastalığın başlangıcı: COVID-19’da hastalık temastan 2-14 gün sonra, gripte ise hastalık temastan 1-4 gün sonra açığa çıkar.
* Bulaşkanlık: COVID-19 daha fazla bulaşkan olup, bulaşkanlık 10 gün ve hatta daha uzun sürer. Belirti göstermeyip, virüsü taşıyan bulaştırıcılarda bulunmaktadır. Gripte bulaşkanlık ekseriyetle 5-7 gündür. Semptomsuz bulaşkanlık olmaz.
* Risk kümeleri: COVID-19’da yaşlı bireyler, kalp, akciğer hastalığı bulunanlar, diyabet ve obezitesi olanlar daha risklidir. Gripte ise en riskli küme küçük çocuklar ve kronik hastalığı olanlardır.
* Düzgünleşme: COVID-19’da iyileşme hastalarda birkaç günden haftalara yahut aylara kadar uzar. Gripte ise iyileşme mühleti daha kısa olup, birkaç gün ile 2 hafta ortasında değişir.
* Tedavi: COVID-19 için mutlaklaşmış bir tedavi bulunmamaktadır. Grip için birtakım etkenlerde tesirli olabilecek anti-viral ilaçlar vardır.
* Korunma: COVID-19’da korunma için şimdi geliştirilmiş bir aşı bulunmamaktadır. İnfluenza için her yıl yapılan, mevt riskini azaltan bir influenza aşısı bulunmaktadır.” dedi.
TOPLUMSAL ARA, MASKE VE HİJYEN
Prof. Dr. Metintaş teneffüs yolu hastalıklarından korunmak için yapılması gerekenleri ise şu biçimde sıraladı:
* En kıymetli korunma yolu teneffüs yolu enfeksiyonlarına maruz kalmaktan kaçınmaktır.
* Mesken dışı her ortamda bireyler ortasında 1,5 metre toplumsal ara kuralı, maske ve iyi el yıkama en değerli korunma yoludur.
* Bireyler her gün sıhhatlerini izlemeli, hastalık belirtilerinin varlığını takip edip, belirti varsa ateşlerini ölçmelidir.
* Güzel vatandaşlık gereği hastalık bulgusu olanların durumunu aile ve işyerlerine bildirip onları müdafaaya almaları gerekir.
* Hasta olan bireyler, bol sıvı almalı, iyi beslenmeli ve kendisine iyi bakmalıdır. Ateş olması yahut durumun berbatlaşması halinde sıhhat çalışanına haber verilmelidir.
* Teneffüs yolu hastalıklarına yatkınlığı artıracağından sigara yahut nargile içme bırakılmalıdır.
Sözcü
