Endüstriyel Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Çabuk ve Biyomedikal Mühendisliği Uzmanı Prof. Dr. Buyruk Baki Denkbaş, hava kirliliğine karşı ihtarlarda bulundu. Uzun müddet hava kirliliğine maruz kalındığında astım, baş ağrısı, alerjik tepkiler, kalp krizi, kanser, inme, organ yetmezliği üzere farklı pek çok sıhhat meseleleri risklerinin de arttığını söyleyen uzmanlar, iç yerlerde HEPA Filtreli bir hava temizleyicisinin bulunması, sigara içilmemesi, şahsî olarak beden direncini yüksek tutacak aktiviteler ile sıhhatin korunabileceğini belirtti.
GÜNDE 15.000 LİTRE HAVA SOLUNUYOR
Uzmanların yaptığı açıklamada, şu tabirler yer aldı:
İç ortam hava kirleticileri ortasında yer alan bakteri, mantar, polen, nitrojen oksit, mineral lifler, uçucu organik karbonlar, besinsel tozlar ve sigara dumanı üzere unsurlar teneffüs ile akciğere ve akciğer aracılığı ile dolanım sistemine girerek insan sıhhatine tesir edebiliyor. İnsanların dakikada 6 – 10 L havayı soludukları düşünülürse, bu da günde 15.000 L hava manasına geliyor.
3,2 MİLYON KİŞİNİN ERKEN VEFATINA SEBEP OLDU
Hava kirliliğine bağlı çeşitli hastalıkların günümüzde artış gösterdiği bir gerçek. Münasebetiyle kapalı alan hava kalitesinin artık ABD Etraf Müdafaa Ajansı’nın (US EPA-U.S. Environmental Protection Agency-Amerika Birleşik Devletleri Etraf Müdafaa Ajansı) belirlediği bedellerde tutulması bir gereklilik halini aldı diyen Prof. Dr. Buyruk Baki Denkbaş, havada bulunan ve yanma sonucu oluşan parçacıklar ile organik hususlardan oluşan ince partiküllere maruz kalmanın 2010 yılında dünya çapında, kardiyovasküler hastalıklar nedeniyle 3,2 milyon kişinin erken vefatına ve 223 bin kişinin de akciğer kanseri nedeniyle hayatını kaybetmesine sebep olduğunu aktardı.
HAVADAKİ PARTİKÜL HUSUSLAR KANSEROJEN OLARAK TANIMLANIYOR
Prof. Dr. Buyruk Baki Denkbaş, Milletlerarası Kanser Araştırma Ajansı (IARC-The International Agency for Research on Cancer)nın dış ortam havasındaki partikül unsurları sınıf I kanserojen olarak tanımladığını söyleyerek şu bilgileri verdi:
Akciğer kanseri ve çevresel partikül unsur ile bağlı doz-yanıt ilgisi, bilhassa yalnızca akciğer adenokarsinomları dikkate alındığında, evvelden kestirim edilen kıymetlerden daha yüksek olabildiği bildirilmiştir. 9 Avrupa ülkesindeki uzun vadeli, 17 kohort çalışmasından elde edilen sonuçlarda, hava kirliliğine maruz kalmanın göğüs hematopoietik dokuları ve idrar yolu üzere öbür dokularda kanser riskinin artmasıyla ilişkilendirildiğine dair artan sayıda ispat olduğu da rapor edilmiştir.
KAPALI ORTAM HAVASINI SAĞLIKLI HALE GETİRMEK MÜMKÜN
Dünya Sıhhat Örgütünün 2005 yılında yayınladığı hava kalitesi kılavuzlarına nazaran, 10 g/m3 üzerindeki ince partikül konsantrasyonlarına 3-4 yıl üzere uzun vadeli maruz kalmanın da sıhhat açısından risk oluşturduğunu söyleyen Prof. Dr. Ahmet Çabuk, bahse ait, “İnsanların hava kirleticilerine maruz kalmasına ait EPA raporları, iç ortamdaki kirletici seviyelerinin dış ortama kıyasla 2-5 kat ve bazen de 100 kattan daha fazla olabileceğini belirtmiştir. Ayrıyeten bioyaerosol olarak isimlendirilen bakteri, mantar, mantar sporları, virüsler, polenler ve organik hususlar ile biyolojik kökenli kirleticiler iç yer hava kirliliğinin yüzde 5 ile yüzde 34’ünü oluşturuyor” diye konuştu.
SANAYİ BÖLGELERİ VE TRAFİĞİN AĞIR OLDUĞU YERLER RİSKLİ
Çabuk, “Hava kirliliği ferdî olarak denetim edemediğimiz bir etmen. Bilhassa de çocuklar, yaşlılar, kronik hastalıkları olan insanların sıhhatini olumsuz istikamette etkiliyor. Uzun mühlet hava kirliliğine maruz kalmakla birlikte astım, baş ağrısı, alerjik tepkiler, kalp krizi, kanser, inme, organ yetmezliği üzere sıhhat problemleri riskleri de artıyor. Bu nedenle, sanayi bölgeleri ve trafiğin ağır olduğu bölgeler riskli olup, bu alanlarda uzun periyodik vakit geçirilmemesi ve pencerelerin açık bırakılmaması gerekir. Sonuç olarak tüm bu tehdit ögeleri dikkate alındığında ve birçok kişinin vaktinin yaklaşık yüzde 90’ını kapalı alanlarda geçirdiği düşünüldüğünde iç yerlerde HEPA (High Efficiency Particulate Arresting-Yüksek Aktiflikte Partikül Yakalayıcı) filtreli bir hava temizleyicisin bulunması, sigara içilmemesi, şahsî olarak beden direncini yüksek tutacak aktiviteler ile sıhhatimizi koruyabileceğimiz ön görülmektedir” sözlerini kullandı.
Kapalı ortam havasının insan sıhhati için uygun standartlara gelmesini sağlayan aygıtların da gereklilik haline geldiğini aktaran Çabuk ve Denkbaş virüs ve bakterileri çekerek filtreleyebilen, inançlı nefes alanı oluşturan havalandırma sistemlerinin tercih edilmesini önerdiklerini de vurguladı. (DHA)
Sözcü
