Akdeniz Üniversitesi bünyesinde kurulan ve yaşları 60 ile 92 ortasında değişen vatandaşların eğitim gördüğü Akdeniz 60+Tazelenme Üniversitesi’nde yeni tip corona virüsü (Covid-19) önlemleri çerçevesinde eğitime orta verildi. Konuttan çıkmalarına belli saat aralığında müsaade verilen yaşlılar, başlarındaki en büyük soru işareti olan aşı noktasındaki telaşlarını imajlı olarak uzmanına sorabiliyor.
Yaklaşık 3 bin öğrencisi bulunan Akdeniz 60+Tazelenme Üniversitesi öğrencisi yaşlıların sorularını Prof. Dr. Hasan Hüseyin Başıbüyük cevaplıyor. Yaşlılar en çok “aşının yan tesiri, hangi ülkeden gelen aşı inançlı, aşı olmalı mıyız, aşıdan korkmalı mıyız, 65 yaş üstü aşı olsun mu, aşı yüz felci yapar mı” sorularına karşılık arıyor.
Gereontoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Hüseyin Başıbüyük, corona virüs önlemleri çerçevesinde uygulanan kısıtlamaların çoğunlukla yaşlıları etkilediğine dikkat çekti.
Son düzenlemelerle yaşlıların kısa müddetliğine dışarı çıkabildiğini lisana getiren Başıbüyük, “Bunun en kıymetli nedenlerinden biri de bizim yaşla birlikte alt ikincil hastalıklarımızın olma ihtimalinin artması tasasıyla bu kümenin salgına daha açık hale gelmesine neden oluyor. Yapılan aslında onların iyiliği formda düşünülüyor. Öbür taraftan bu yaşlılar içinde büyük bir yük haline gelmeye başladı. Biz memnunluğu iyi oluş halini yaşlılarda, toplumsal etraflarıyla birlikte vakit geçirmeyi, dışarı çıkmaları vakitlerini değerlendirmeleri olarak tanımlıyoruz. Bundan büyük ölçüde mahrum kaldılar, tam dersi bir durum oldu. Evvelden yaşlılarımıza dışarı çıkın, faal olun, iyi vakit geçirin, dostlarınızla birlikte olun diyorduk, bugün maalesef bunu söylemekten uzağız” diye konuştu.
“DAHA FAZLA ETKİLİYOR”
FOTO: DHA
Pandeminin toplumun tüm kısmının yanında yaşlıları bir kat daha fazla etkilediğini işaret eden Başıbüyük, ”Biz hareketi, etkinliği öneriyorduk. Artık içeride ne kadar faal olabilirler. Bu durumda içeride kaldıkları sürece yaşlılarımıza 5-10 dakikada bir kalkıp yürümeleri, hareket yapmaları, bütünüyle oturur halde kalmamalarını öneriyoruz. Toplumsal etraf öbür bir sorun. Yalnız yaşayan bir yaşlımızın yanına arkadaşları ve akrabalarının gelmeleri de sınırlandı. Beşerler bu riski alıp taşıyıcı olarak yaşlılarını ziyaret etmeyebilirler. Bu da yaşlılarımızın ruhsal taraftan durumlarının kıymet kazanmaya başladığını gösteriyor. Vakitlerini kaliteli geçiremeyen beşerler meskende çeşitli sıkıntılar yaşayabilirler. Bu durum bütün dünyayı etkileyen bir felaket. Dünya çapında 90 milyon kişi bu virüsle enfekte olmuş, bir o kadar da insan belirti olmadan geçiriyor. Dünya popülasyonunun değerli bir kısmı virüsle karşılaşmış durumda” tabirlerine yer verdi.
“ZİNCİRİ AŞI İLE KIRABİLİRİZ”
Başıbüyük, virüsün bu kadar etkileşim halinde olması sonucunda bir immünite direnç oluşacağını kaydederek, kitlesel bağışıklığın olabilmesi için dünya nüfusunun yüzde 80’inin bu hastalıkla müsabakasının öngörüldüğünü söyledi. Doğal bağışıklığın yanında ikinci değerli bahsin aşı olduğunun altını çizen Başıbüyük, “Bu bulaş zincirini fakat aşı yaparak ya da buna yakalanarak yada bulaş yolunu keserek durdurabiliriz. Ülkemizde hafta sonu kısıtlamalar bile aralık ayında pik yapan salgının sayılarını faal hadise sayısını vefat oranlarını yavaş yavaş düşürmeye başladı. Bulaş zincirinin kırılmasında kapanma ya da toplumsal izolasyon tesirli oluyor. Fakat bunu sonsuza kadar sürdüremiyoruz. Hasebiyle aşı son derece önemlidir” dedi.
“ÖLÜM YÜZDELERİ YÜKSEK”
Aşı konusunda gerçek olmayan telaffuzların olduğundan yakından Başıbüyük, bilgi kirliliğine kulak verilmeden hangi aşıya ehemmiyet verilmesi gerektiğini belirtti. Hangi aşı olursa olsun makul güvenlik testlerinden geçtiğini vurgulayan Başıbüyük, “60 yaş üstü ve bir alt hastalığı olan yaşlılarımız salgını daha önemli geçiriyor ya da vefat yüzdeleri yüksek oluyor. Ülkemizde ve dünya genelinde de durum bu türlü. Bana aşı önerildiği vakit hangi aşı olduğuna bakmadan olurum. Buna karşı bir önyargıyla yaklaşmak gerçek bir davranış değil. Öteki formda biz sürü kitlesel bağışıklık olmasını beklersek bu çok riskli ve uzun devirler alabilir” diye konuştu.
“AŞI TEK ŞANSIMIZ”
Covid-19’un bundan sonra toplumda daima var olacağını kaydeden Başıbüyük, “Aşı olduk, muhafaza tedbiri aldık geçirdik, virüse yakalanmayacağız diye bir şey muhtemelen olmayacak. O denli görünüyor ki olağan mevsimlik grip üzere insan nüfusu içinde var olmaya devam edecek. Bizi içerilere kapatan bir hastalık olmaktan çıkaracağız. Grip dönemi geldiği vakit beşerler dışarı çıkmamazlık yapmıyor. Bunu neyle yapacağız, bunu kitlesel aşı ile yapacağız. Böylelikle bulaş zinciri kırılacak. Virüs için öldürücü olmaktan fazla bireye bulaşmak avantaj olmaktan çıkacak. Virüs kendisi için ortam varsa orada evrimleşiyor. Aykırısı ise ortamı yoksa aşı, izolasyon, ilaç ile kırarsak artık çok saldırgan ya da bulaşıcı olmaktan çıkacak. Süreç içinde popülasyonda daha ölçülü hastalık yapma tarafında bir evrimleşme bekliyoruz. Ancak bu uzun periyotta olacak. Lakin bunu yapabilmek için aşı elimizdeki tek baht. Sabah meskenden çıktığımızda muhtemelen trafik kazası geçirme riskimiz, vefat riskimiz aşı olduğumuzda karşılaşacağımız riskten tahminen 100 bin kat, tahminen 1 milyon kat daha fazla” dedi.
“YÜZDE 30-37 AŞI OLMAYI DÜŞÜNMÜYOR”
Türkiye’de 65 yaş üstü nüfusun yüzde 10’lara yaklaştığını lisana getiren Başıbüyük, “Antalya emekli kenti olarak biliniyor ve Türkiye ortalamasının biraz üstünde. 10-12 şahıstan biri Antalya’da 65 yaşın üzerinde. Davet merkezimize gelen telefonlarda yaşlılarımızın aşı konusunda bir tereddütlerinin olduğudur. Yüzde 30-37’lik kısmın aşı olmayı düşünmediği tarafındadır. Bu tereddütlerini gidermeye çalıştık” dedi.
Aşıların dünya genelinde birçok hastalığın tahlilinde kesin tahlil olduğunun altını çizen Başıbüyük, “Aşı kendi başına denenmiş aktifliğini, rüştünü ispat etmiş bir yaklaşımdır. Bunu hangi ülkeden nasıl olduğuna bakmaksızın olmakta fayda var” dedi. (İHA)
Sözcü
