Coronavirüs salgınının yükü, tabiplerin yanı sıra hemşirelerin de omuzlarında… Türkiye’nin dört bir yanındaki “Beyaz Melekler” canla başla çalışarak salgınla çaba ediyor. Binlerce hemşirenin üye olduğu meslek örgütü Türk Hemşireler Derneği Genel Lideri Prof. Sevilay Şenol Çelik, Mart ayında bu yana daha da ağırlaşan mesailerini ve yaşadıkları problemleri SÖZCÜ HaftaSonu’na şöyle anlattı:
BASKI ALTINDA EZİLİYOR: COVID-19 ile gayret sürecini sırtlayan biz hemşireler, hastanelerin acilinden, ağır bakım ünitelerine kadar her ünitesinde ve de filyasyon takımlarında alanda çabayı sürdürüyoruz. Yüksek enfeksiyon riski, fizikî yorgunluk ve maddi kayıpların yanında, yoksulluk sonunun altındaki maaşlarımızla, adaletsiz ek ödemelerle, iş sıhhati ve güvenliğinden mahrum, idare baskısı altında eziliyor, giderek artan oranda şiddete maruz kalıyor, tükenmişlik sendromuna sürükleniyor ve ölüyoruz.
Prof. Çelik, Sıhhat Bakanlığı’nın kendilerine takviye olmalarını istedi. Çalışma koşullarını iyileştirecek yeni düzenlemeler talep etti…
HASTA OLSA DA ÇALIŞIYOR
24 SAAT VAZİFE BAŞINDA: Kamuda yapılan düzenlemelerle esnek çalışma saatlerine geçildiği, günlük çalışma müddetinin ise 5 saate indirildiği bu günlerde bizler, fazla mesai yaparak 24 saate varan uzun çalışma saatlerinde ve çok iş yükü altında çalışıyoruz. Hastanelerin hasta yükünü karşılayacak sayıda hemşiresi yok. Pek çoğumuz COVID ile enfekte olduğu için etkin çalışan hemşire sayısı da her geçen gün azalıyor. Her gün bir iş arkadaşımızın COVID testinin olumlu olduğunu öğreniyor, temaslı olarak kabul edilmeyip belirti gösterdiğimiz halde çalışmak durumunda kalıyoruz. Ortamızda ikinci hatta üçüncü kere COVID ile enfekte olan meslektaşlarımız var. Bu enfeksiyonu atlatıp, kısa mühlet içinde işimize geri dönmek zorunda kalıyoruz. COVID enfeksiyonu atlatmanın vücutlarımıza ne yaptığını bilmiyoruz.
YANDAŞ OLAN KAYIRILIYOR: Sıhhat kurumları aktif bir halde yönetilmiyor. Bizlere bilgi verilmeden, misyon yerlerimiz, çalışma durumlarımız değiştiriliyor. Pandemi nedeniyle yapılan görevlendirmeler, idarenin çalışana mobbing uygulama yolu haline geldi. Görevlendirmeler, mevzuata, adalet ve şeffaflık unsuruna uygun yapılmıyor. İdareye ya da hakim sendikaya yakın bireyler kayırılmakta. Makus idareden kaynaklanan meselelerin tahlilinden fazla, çalışanlara mobbing uygulanarak bu meselelerin örtülmesine çalışılıyor.
KOLLAYICI EKİPMAN SORUNU
BİRÇOK MOBBİNGE UĞRUYOR: Yaptığımız bir anket çalışması bilgilerine nazaran, hemşirelerin yalnızca yüzde 9’u yaşadığı sorunu kurum yöneticisine iletebildiği ve sorunun çözüldüğünü söylerken, yüzde 11’i ise sorunu ilettiği için idare tarafından mobbinge uğradığını belirtiyor. Bilhassa üniversite hastanelerinde olmak üzere kâfi sayı ve nitelikte şahsî esirgeyici ekipmana (KKE) ulaşmada hala sorun yaşıyoruz. Hemşirelerin yüzde 16’sı kendi imkanı ile parasını ödeyerek KKE alıp kullandığını, yüzde 40’ı da yalnızca elinde bulunan gereç ile işlerini yürüttüğünü söylüyor. Birtakım kurumlarda ve çalışma ortamlarında Bilim Konseyi algoritması uygulanmıyor. 742 meslektaşımız, belirti gösterdiği halde çalışmak durumunda kaldığını, 576’si ise belirti gösterdiği halde kurumu tarafından test yaptırmaması konusunda sorun çıkarıldığını söylemektedir. Ayrıyeten anketi cevaplayan 2682 hemşirenin 578’i, COVID tanısı aldığını tabir etti.
YÖNETİCİLER BİZİ DUYMADI
KİMSE BİZİ ANLAMIYOR: Hepimiz çok yorulduk, tükendik, korkuyoruz. Ailemize, sevdiklerimize hastalık bulaştırmaktan, onları ve hastalarımızı koruyamamaktan korkuyoruz. Bu süreçte hiç olmadığı kadar kıymetsiz, yalnız ve dışlanmış hissettik, nefes alamadık. Tüm gayretimize karşın hastalarımızı kaybetmenin öfkesini, çaresizliğini yaşadık. Bakanlık bizi duymadı, yöneticiler, halk bizi duymadı. Bizlerin de insan olduğumuzu unuttular, ailemiz olduğunu, iş dışında da sorumluluklarımız olduğunu… Bizler çalışma ortamlarımıza yönelik düzenlemelerin, kendi sıhhatimizi ve hastalarımızın sıhhatini koruyabilecek formda yapılarak bir an evvel hayata geçirilmesini istiyoruz. Halkın pandemiyi ciddiye almasını, yöneticilerin problemlerimize hassas olmasını istiyoruz.
Prof. Sevilay Şenol Çelik
Hemşirelerin %42’si toplu taşımaya biniyor
Sıhhat çalışanlarının enfekte olmalarını, aileleri ve toplumu enfekte etmelerini önleyecek önlemleri almakta zorlanıyoruz. Bizlere konaklama imkanı sağlanmıyor, hemşirelerin yüzde 85’i formalarını konutta yıkıyor, yüzde 82’si hastanede duş alma imkanı bulamıyor. Yalnızca yüzde 7.7’si kurum servisi ile işe ulaşım sağlarken, yüzde 42’si toplu taşıma kullanıyor. COVID-19 açısından riskli olarak bedellendirilen sıhhat sorunlarımız olsa da faal olarak görevimize devam etmek durumundayız. 469 hemşire risk kümesinde sıhhat sorunu olduğu halde çalıştığını, 178 gebe hemşireden yalnızca 22 hemşire riski azaltacak formda bir ünitede çalıştırıldığını, 153 hemşire hiçbir tedbir alınmadan rutin çalışma ortamında devam etmek zorunda kaldığını söylüyor. Kronik hastalıklarda ve hamilelik devrinde COVID-19’un daha ağır seyrettiği ve vefat riskinin ise arttığını koyan çalışmalar mevcut. Ankete katılan 604 hemşire pandemi sürecinde hasta yakınlarının, 530’u ise başka sıhhat çalışanlarının şiddetine maruz kaldığını söylüyor.
Sözcü
