Psikolog Ezgi Dokuzlu, “Sorun o kadar büyük ki, Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) de bunu artık bir hastalık olarak kabul ediyor; bilhassa çocukları ve gençleri tesiri altına alan oyun bağımlılığını ‘Gaming Disorder’ (Oyun oynama bozukluğu) ismiyle duyurmuştu. Memleketler arası Hastalık Sınıflaması’na (ICD) nazaran artık bu bir hastalık. Halbuki sorunu yaşayan bireylerde, bunu hala bir sorun olarak görmeyenlerin sayısı da az değil” dedi ve 3 bağımlılık işaretini şöyle sıraladı:
Ezgi Dokuzlu
3 teşhis kriteri; denetim kaybı, oyunun kişinin günlük hayatında öncelik haline gelmesi ve olumsuz sonuçlarına karşın oyuna son verememektir. Bu 3 kriterin kişinin hayatında bilhassa son bir yıl içinde görülmesi beklenir.
NELERE YOL AÇAR?
Bilgisayar, tablet ve telefon oyunları ile yakın olan ergenlik çağındaki gençler risk altında… Lakin dikkat çeken şu ki, her geçen gün daha küçük yaştaki çocuklar da risk kümesine giriyor. Ayrıyeten yapılan araştırmalar, dikkat bozukluğu olan bireylerin de bu sıkıntıya yatkın olduklarını gösteriyor. Oyun oynama bozukluğu, korku bozuklukları ve depresyonla birlikte de görülebiliyor. Oyuna bağımlı olan kişinin günün her saatinde oyun oynama isteği duyabilir. Bilhassa güne başlarken, hafta sonları ve uyku öncesi oyun oynama isteği olabilir. Bu nedenle oyun bağımlılığı, kişinin günlük omurundaki rutinlerini ve sorumluluklarını da olumsuz tesirler. Bilhassa gençlerin akademik muvaffakiyetini ve toplumsal hayatını önemli boyutta etkileyebilir. Bu sorunu yaşayanların oyun oynamadıkları bir günü tanımlamaları ise çoklukla ‘Sıkılıyorum, mahrumluk hissediyorum, oyun dışındaki etkinliklerden hiç keyif almıyorum’ cümleleriyle özetlenebilir.
İŞTE NEDENLERİ…
Son yıllarda artan akıllı telefon ve bilgisayar kullanımı bilhassa birçok ergen ve çocuk için neredeyse bağımlılık boyutunda… Aileler çocukları ile kâfi ve verimli bir bağlantı kuramıyor, hatta çocuklara muhakkak mevzularda hudut ve kural dahi koyamıyorlar. Bunun sonucunda ise çocuklar, yönetemedikleri bir süreci yalnız başlarına yürütüyor. Ergenlik çağındakiler çevrimiçi oyunlarda kendilerini geçersiz isim ve özelliklerle tanıtıyor, bu durumu bir toplumsal kaçış olarak görebiliyor. Böylelikle oyun sayesinde sanal bir ortamda, kendilerini geçersiz bir toplumsallaşma tecrübesiyle motive ediyorlar. Hatta kimi bireyler sıkıntılarından kaçmak ya da olumsuz his durumlarından kurtulmak için oyuna sığınabiliyor. Küçük yaşlarda oyuna harcanan mühlet uzadıkça ve devam ettikçe, oyun oynama alışkanlığı kişi için ziyanlı olmaya başlıyor.
UZMAN DAYANAĞI KIYMETLİ
Kişi; rutin sorumluluklarını ihmal ediyor, bilgisayar ve telefon oyunlarına çok vakit harcıyor ve oyunu sonlandırdığında keder, mahrumluk üzere belirtiler gösteriyorsa, ailesi de bu meseleye tahlil üretemiyorsa kesinlikle bir uzmandan dayanak alınması gerekir. Teşhis etabından sonra tedavi sürecinde öncelikle bağımlılığın altında yatan ruhsal nedenler saptanır ve buna nazaran bir yol izlenir. Tedavi sonrasında kişi oyunu hayatından büsbütün çıkarabildiği üzere tıpkı vakitte oyun müddetine, sıklığına limit koyma konusunda bir maharet de geliştirmeyi başarıyor.
AİLELERE TAHLİL TEKLİFLERİ
– Her şeyden evvel sorunu yasaklar ve cezalarla değil, gerçek irtibatla çözebileceğinizi unutmayın.
– Bir oyun planı oluşturun ve bunun nizamını takip edin.
– Oynayacak kişinin yaşına uygun bir mühlet ve vakit aralığı belirleyin. Bilhassa çocuklarınız için limitler koymayı ihmal etmeyin ve oyunların içeriğini öğrenin.
– Çocuklarınızı çeşitli hobilere, antrenmanlara ve aktivitelere yönlendirin. Verimli bir aktiflik planı yapın.
– Sevdiklerinizin hislerine paha verdiğinizi hissettirin.
– Tüm bu önlemlerinize karşın olumlu sonuç alamazsanız, en kısa vakitte bir uzmana başvurun.
Sözcü
