Prof. Dr. Pınar Çıragil
1 – MUTASYON VE VARYANT NEDİR?
Mutasyon virüsün genel yapısındaki değişikliklerdir. Varyant ise mutasyonla gelişen yeni virüse denir.
2 – VİRÜSTE BUGÜNE KADAR KAÇ DEĞİŞİKLİK SAPTANDI?
Dünya Sıhhat Örgütü tarafından verilen bilgilere nazaran, 68 ülkeden 10.022 SARS COV-2 genomunun tahlilinin yapıldığı bir çalışmada, 5775 farklı varyant olduğu saptanmış ve bunların içinde de tanımlanan en yaygın tıbbın aşı aktifliğini etkileyebilecek olan D614G varyantı olduğunu belirlenmiştir. Aralık 2020’de İngiltere’den bildirilen varyant VUI-202012/01- “İncelenmekte olan varyant” olarak isimlendirildi ve bu varyantta 17 değişiklik ya da mutasyon saptandı.
3 – YAYILMA SURATININ ARTTIĞI YANLIŞSIZ MU?
Bu varyantın daha süratli yayıldığı ya da daha berbat klinik bulgularla seyredip seyretmeyeceği konusu şimdi netlik kazanmadı. Bugüne kadar İngiltere’de 2 bin kadar olguda bu varyant saptanmış. Hastalık yayılımı ve klinik seyirle ilgili daha net bilgiler fakat daha fazla olgu saptandığında araştırılabilir. Lakin bu mutasyonların saptanabiliyor olması çok manalı. Zira SARS-COV 2 bir RNA virüsü ve virüs çoğaldıkça mutasyonlar doğal olarak ortaya çıkar. Bunların büyük çoğunluğunun virüs üzerinde bir tesiri olmasa da şu andaki salgını izlemek ismine bu mutasyonları izlemek bizim için çok yararlı olacak.
4 – DAHA TEHLİKELİ OLABİLİR Mİ?
Yeni varyantın daha tehlikeli olup olmadığını şimdi bilmiyoruz. Daha bulaşıcı lakin hafif klinikle seyreden enfeksiyonlar toplum bağışıklığını da sağlayacaktır. Virüs ağır klinik bulgularla seyrederek mevte neden olduğunda ise ömrünü sürdürdüğü canlı yok olunca virüs de yok olacaktır. Virüsleri daha bulaşıcı hale getiren mutasyonlar onları daha tehlikeli hale getirmeyebilir.
5 – AŞIYI ETKİSİZ HALE GETİRİR Mİ?
İngiltere’den bildirildiğine nazaran bu suşun bilhassa daha fazla hadisenin tespit edildiği geniş bir coğrafyada tespit edilmesine karşın, daha önemli hastalığa neden olduğuna dair şu anda bir data bulunmuyor. Yeni varyantın önde gelen 3 aşının hedeflediği diken protein mutasyonlarına sahip olduğunu söyleniyor. Bununla birlikte aşılar bu diken proteinindeki birçok bölgeye karşı antikor üretiyor. Yani bu nedenle tek bir değişikliğin aşıyı etkisiz hale getirmesi pek muhtemel üzere görünmüyor.
6 – DAHA ÇOK MUTASYON MEYDANA GELİRSE NE OLUR?
Şayet vakitle daha fazla mutasyon meydana gelirse o vakit aşının değiştirilmesi gerekebilir. SARS-COV 2 virüsü, grip virüsü kadar süratli mutasyona uğramıyor ve şimdiye kadar çalışmalarda tesirli olduğu gösterilmiş olan aşılar gerektiğinde değiştirilebilecek aşılardır. Aslında bu varyant bilim adamlarının SARS-COV 2’de tespit ettiği birinci varyant değil. Diken protein mutasyonu içeren 614G varyantı baharda 614D varyantını geride bırakmıştı. “Bu mutasyon daha önemli Covid-19 olaylarına neden olacak mı?” bunu ileriki günlerde göreceğiz. Lakin uzmanların birleştiği bir bahis var; virüs mutasyona uğrasa bile bir aşıyı etkisiz hale getirecek formda mutasyona uğrama ihtimali çok düşük. Biz de şimdilik bunu umuyoruz.
7 – EK TEDBİRLER ALINMALI MI?
Çabuk bulaşabilir olması nedeniyle İngiltere ve bu varyantın görüldüğü başka ülkeler çok süratli bir halde tedbir alıp, zarurî olmayan seyahatlerin kısıtlanmasını sağladı. Bu yeni varyantın hastalık geçirenlerde yahut yeni bulaştığı bireylerde sonraki periyotlarda neler yapabileceğini şimdi bilmiyoruz. Bu nedenle alınan tedbirlere hiç gevşetmeden tıpkı halde devam edilmesi büyük kıymet taşıyor.
Sözcü
