7 Nisan 1949 tarihinde Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) anayasasının uygulanmaya başlanmasıyla birlikte her yıl 7 Nisan Dünya Sıhhat Günü kutlanmaya başlandı. Dünya Sıhhat gününde sıhhat alanında araştırmaları teşvik, rehberlik etmek ve farkındalık yaratılan günde neredeyse tüm dünyada sıhhat çalışmaları yürütülür. Pekala Dünya Sıhhat Günü neden kutlanır? Dünya Sıhhat Günü tarihçesi ve Dünya Sıhhat Örgütü’nün vazifelerini haberimizde bulabilirsiniz…
DÜNYA SIHHAT ÖRGÜTÜ’NÜN KURULUŞU
1945 yılında ABD’nin San Francisco kentinde toplanan Birleşmiş Milletler Konferansı, bu periyotta bütün halkların sıhhatinin, dünyada barış ve güvenliğin sağlanması açısından temel değer arz ettiğini kabul ederek Çin ve Brezilya’lı delegelerin bir “Uluslararası Sıhhat Örgütü” kurulması maksadıyla toplantı düzenlenmesi oybirliğiyle kabul edilmiştir.
Birleşmiş Milletler (BM) Ekonomik ve Toplumsal Kurulu, kelam konusu toplantının hazırlanması için Belçika’lı Prof.Dr. Rene Sard başkanlığında 15 kişilik bir teknik komite oluşturmuştur. Teknik komite kısa bir mühlet içinde toplantının gündemini saptamış, kurulacak milletlerarası sıhhat örgütü için Anayasa taslağını hazırlamış ve alınması gereken kararları belirlemiştir.
TARİHÇESİ
19-22 Temmuz 1946 tarihlerinde New York’da düzenlenen Milletlerarası Sıhhat Konferansı’nda BM’e üye 51 ülkenin temsilcisi ile Besin ve Tarım Örgütü (FAO), Milletlerarası Çalışma Örgütü (ILO), Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), OIHP (Merkezi Paris’te bulunan Milletlerarası Halk Sıhhati Bürosu), PAHO, Kızılhaç, Dünya Emekçi Sendikaları Federasyonu ve Rockefeller Vakfı temsilcileri Dünya Sıhhat Örgütü anayasasını oluşturmuşlardır.
DSÖ Anayasası 22 Temmuz 1946 tarihinde 61 ülkenin temsilcisi tarafından imzalanmıştır. DSÖ Anayasası en az 26 üye ülke tarafından resmen kabulu ile yürürlüğe girecektir. Bu mühlet içerisinde DSÖ fonksiyonlarını yerine getirecek bir Orta Kurul seçilmiştir. Bu Orta Kurul iki yıl müddetle DSÖ’nün vazifelerini yürütmüştür. Yugoslav Prof. Dr. Andrija Stampar başkanlığındaki Orta Komite tüm çalışmalarını tamamlamış ve 26 üye ülkenin onayı 7 Nisan 1948’de gerçekleşmiştir.
DSÖ Anayasası’nın yürürlüğe girdiği 7 Nisan her yıl “Dünya Sıhhat Günü” olarak kutlanmaya başlanmıştır.
Prof. Stampar başkanlığındaki Orta Komite DSÖ Genel Şurası’nın 24 Haziran 1948 tarihinde toplanması için tüm hazırlıklarını tamamladı ve Genel Şura bir aylık çalışması için İsviçre’nin Cenevre kentinde BM Sarayında 48 ülkenin temsilcileri ile toplandı. Genel Şura (Asamble) bir aylık çalışmasını tamamladığında üye sayısı 55’e çıkmıştır. Asamble sırasında DSÖ Genel Yöneticiliğine Kanada’lı Dr. Brock Chisholm seçilmiş, DSÖ’nün yıllık programı, işçisi ve bütçesi onaylanmış, İcrâ (Yönetim) Şurası’nı oluşturan 18 üye belirlenmiştir.
Birinci Asamble’de ayrıyeten, bölgesel örgütlenme de tartışılmış ve oluşturulan Komitenin yaptığı çalışma sonucu Bölge Ofisi kurulması kararlaştırılmıştır.
Bölge Ofis’lerinin en önemli gayelerinden biri de DSÖ ile Ulusal Hükümetler ortasında faal bir bağlantının sağlanmasıdır.
DSÖ’ne, Mayıs 2000 prestijiyle 191 ülke üyedir ve 2 ülke de ortak üye durumundadır.
DÜNYA SIHHAT ÖRGÜTÜ’NÜN MİSYONLARI NELERDİR?
Örgütün maksatları vardır ve bu emelleri yerine getirmek için uygulanan misyonlar aşağıda belirtilmiştir…
– Sıhhat alanında milletlerarası nitelik taşıyan çalışmalarda yönetici ve koordinatör makam sıfatıyla hareket etmek.
– BM, İhtisas Kuruluşları, sıhhat yönetimleri, meslek kümeleri ve keza uygun görülecek öbür örgütlerle fiili bir iş birliği kurmak ve sürdürmek.
– Hükümetlere, istek üzerine, sıhhat hizmetlerinin güçlendirilmesi için yardım yapmak.
– Uygun teknik yardım yapmak ve acil durumlarda, hükümetlerin istekleri ya da kabulleri ile gereken yardımı yapmak.
– BM’in isteği üzerine, manda altındaki ülkeler halkı üzere özelliği olan topluluklara sıhhat hizmetleri götürmek ve acil yardımlar yapmak ya da bunların sağlanmasına yardım etmek.
– Epidemiyoloji ve istatistik hizmetleri de dahil olmak üzere gerekli görülecek idari ve teknik hizmetleri kurmak ve sürdürmek.
– Epidemik, andemik vb. hastalıkların ortadan kaldırılması yolundaki çalışmaları teşvik etmek ve geliştirmek.
– Gerektiğinde başka İhtisas Kuruluşları ile iş birliği yaparak kazalardan doğan ziyanları önleyebilecek tedbirlerin alınmasını teşvik etmek.
– Gerektiğinde öbür İhtisas Kuruluşları ile iş birliği yaparak, beslenme, mesken, cümbüş, ekonomik ve çalışma şartlarının ve etraf sıhhati ile ilgili başka bütün ögelerin iyileştirilmesini kolaylaştırmak.
– Sıhhatin geliştirilmesine katkıda bulunan bilim ve meslek kümeleri ortasında iş birliğini kolaylaştırmak.
– Memleketler arası sıhhat sıkıntılarına ait kontratlar, mutabakatlar ve tüzükler teklif etmek, tavsiyelerde bulunmak ve bunlardan ötürü Örgüt’e düşebilecek ve hedefine uygun misyonları yerine getirmek.
– Ana ve çocuk sıhhati ve refahı lehindeki hareketleri geliştirmek, ana ve çocuğun tam bir değişme halinde bulunan bir etraf ile uyumlu halde yaşamaya olan kabiliyetlerini arttırmak.
– Ruh sıhhati alanında bilhassa beşerler ortasında uyumlu ilgilerin kurulmasına ait her türlü faaliyetleri kolaylaştırmak.
– Sıhhat alanında araştırmaları teşvik ve rehberlik etmek.
– Sıhhat, tıp ve yardımcı çalışanın öğretim ve yetiştirilme normlarının iyileştirilmesini kolaylaştırmak.
– Gerekirse başka ihtisas kuruluşları ile iş birliği yaparak kamu sıhhati, hastane hizmetleriyle toplumsal güvenlik de dahil kollayıcı ve tedavi edici tıbbi bakıma ait idari ve toplumsal teknikleri incelemek ve tanıtmak.
– Sıhhat alanında her türlü bilgi sağlamak, tavsiyelerde bulunmak ve yardımlar yapmak.
– Sıhhat bakımından aydınlatılmış bir kamuoyu oluşumuna yardım etmek.
– Hastalıkların, mevt nedenlerinin kamu sıhhati uygulama metotlarının memleketler arası nomanklatürlerini tayin etmek ve muhtaçlığa nazaran tekrar gözden geçirmek.
– Teşhis yollarını gerektiği kadar standart hale getirmek.
– Yiyeceklere, biyolojik, farmasötik ve gibisi eserlere ait milletlerarası normlar geliştirmek, kurmak ve bunların kabulünü teşvik etmek.
– Genel olarak Örgüt’ün maksadına ulaşmak için gereken her tedbiri almak.
Sözcü
